Minderjarige moordenaars zwaarder straffen? ‘Zo komen we weer uit op de doodstraf’

Het zijn precies ook die argumenten die aangeven waarom zwaarder straffen geen afschrikwekkende werking heeft op tieners. ,,Dat effect is nul. Maar je moet wel íets doen met een kind dat een moord pleegt”, zegt De Roos die er op wijst dat al sinds 1995 de mogelijkheid bestaat om 16- en 17-jarigen volgens het volwassenenrecht te veroordelen, als de situatie ernstig genoeg is. ,,En dat gebeurt regelmatig, dus de rechter heeft die mogelijkheid al. Dan hou je over een kleine categorie van moord- en doodslaggevallen met een dader van 15 jaar of jonger waar dat niet kan. Maar daar is bijna altijd psychisch iets mis mee en daar hebben we jeugd-tbs voor. En dan zitten ze ook zomaar vijf jaar vast.”

Jaarlijks zijn ‘maar’ een handjevol minderjarigen bij moord of doodslag betrokken. Nick Bood (16) werd in april 2017 vermoord in Zaandam bij een ruzie over wiet. Romy Nieuwburg (14) werd in 2017 verkracht en vermoord door een even oude klasgenoot. Savannah Dekker (14) werd vermoord door een vriendje, omdat ze flirterige berichten stuurde naar een ander. De daders (Yasin N., Brian N. en Angelo S.) waren respectievelijk 15, 14 en 16 jaar en kregen inderdaad één, één en twee jaar cel. Plus jeugd-tbs, waarmee ze nog maximaal zeven jaar vastzitten.

Gevoelsmatig weinig voor de onherstelbare schade van een moord. En dus zijn de ouders van slachtoffers een petitie gestart om de straffen voor jeugdmoordenaars te verhogen naar twee tot vijf jaar. ,,Maar wat je ook doet, een half jaar, één jaar, drie jaar, het blijft arbitrair”, zegt De Roos. ,,Of het voor de vergelding helpt? Vraag het je af: helpt het of iemand één of twee jaar vastzit of drie jaar? De afschrikwekkende werking is sowieso nul en uit onderzoek is al vaker gebleken dat zwaarder straffen nooit het verdriet wegneemt van wat je hebt verloren. Het is nooit zwaar genoeg. Dus als je deze lijn doortrekt kom je uiteindelijk weer uit bij de doodstraf.”

Daarmee ontstaat deze situatie: als de voorgestelde strafverzwaring van de ouders van Nick, Romy en Savannah wordt opgenomen in het wetboek (de petitie is al 61.000 keer getekend), dan hebben déze nabestaanden iets bereikt. Niet voor niets zegt de moeder van Romy: het voelt goed om voor haar te vechten. Maar zullen nabestaanden van toekomstige slachtoffers op hun beurt die straffen tot vijf jaar weer niet te laag vinden? Die hebben nog nergens voor gevochten, die moeten het doen met die vier of vijf jaar cel voor de moordenaar van hún kind.