Durft het Europees Parlement Von der Leyen weg te stemmen?
Het Europees Parlement stemt dinsdagavond over de voordracht van de Duitse defensieminister voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Kan de EU daarna met vakantie of wordt het crisis?
Europarlementariërs willen nog weleens klagen dat de regeringsleiders of de Europese Commissie de baas spelen in Europa, en vaak ook zijn, maar dinsdag kunnen ze dat niet zeggen. Het lot van Ursula von der Leyen, de Duitse minister van defensie die door die regeringsleiders is voorgedragen als nieuwe commissievoorzitter, ligt dinsdagavond geheel in parlementaire handen. Of zij in Straatsburg de benodigde absolute meerderheid haalt, is onzeker.
Het gaat erom spannen. Durft het parlement CDU’er Von der Leyen weg te stemmen? Afgelopen week lieten parlementariërs van links tot rechts hun kritiek op de voordracht de vrije loop, of het nu over de procedure ging of over de persoon. Nu breekt hun moment van de waarheid aan.
Nooit vertoond
De consequenties van wegstemmen zijn ingrijpend: onrust in Europese hoofdsteden, geannuleerde zomervakanties, een mogelijke institutionele crisis in Brussel. Volgens de spelregels moeten de regeringsleiders in zo’n (nooit vertoond) geval binnen een maand met een nieuwe kandidaat komen – een lastige opgave, omdat het grootste deel van de topbenoemingen-puzzel al is gelegd, en vastgelijmd bovendien.
Dat weet het parlement zelf uiteraard ook. Is de weerstand tegen één topbenoeming zo’n EU-crisis waard? De Europese volksvertegenwoordiging mag diep ongelukkig zijn met de al dan niet tijdelijke ineenstorting van het systeem met de ‘spitskandidaten’, onder wie Frans Timmermans, maar zal het deze kwestie op de spits drijven?
Toespraak
Von der Leyen houdt dinsdagmorgen om 9 uur in Straatsburg de belangrijkste toespraak uit haar leven. De speech wordt gevolgd door een debat, waarna de politieke families zich intern beraden. Van fractiediscipline, toch al weinig gangbaar in de Elzasser hoofdstad, zal nu al helemaal geen sprake zijn. De stemming begint om 18.00 uur en is geheim. De uitslag wordt een kleine twee uur later verwacht.
De Duitse kandidaat-voorzitter heeft minimaal 374 stemmen nodig (het parlement heeft 751 leden, maar vier zetels zijn nog onbezet, zodat het totaal op 747 is gezet). De 182 stemmen van haar eigen christen-democratische EVP zijn grotendeels binnen, maar de meeste andere partijen zijn verdeeld.
De sociaal-democraten eisen dat Von der Leyen concrete ambities uitspreekt op het gebied van onder meer duurzaamheid en een barmhartig asielbeleid. Ze balen bovendien, omdat Timmermans de baan niet heeft gekregen. De liberalen hameren op een streng klimaatbeleid en willen dat hun boegbeeld Margrethe Vestager net zo’n hoge commissiepost krijgt als Timmermans.
Lange neus naar Timmermans
Na een nieuwe dag van intens overleg met de partijen begon het er 24 uur voor de stemming toch op te lijken dat Von der Leyen het gaat halen. Maar hoe groot wordt haar eventuele meerderheid? Als die onder de 400 stemmen blijft, zaait dat twijfel over haar draagvlak. Cruciale stemmen komen in dat geval van de aartsconservatieve Poolse regeringspartij PiS, alsmede van de populistische Italiaanse regeringspartij Lega. Die twee EU-kritische partijen presenteren een stem vóór Von der Leyen vooral als lange neus naar Timmermans. De (retorische) vraag is of de Duitse zich prettig voelt bij die wetenschap over haar ‘achterban’.
Lees ook:De beoogd opvolger van Juncker moet knokken voor een meerderheid in het Europees parlement
De kandidaat-voorzitter van de Europese Commissie moet in het Europees Parlement keihard knokken voor een meerderheid.
Angela Merkel is bepaald niet blij met de voordracht van Von der Leyen
De voordracht van de Duitse Ursula von der Leyen als EU-commissievoorzitter is vooral slecht nieuws voor Angela Merkel. Die heeft nu ruzie in haar coalitie.