‘Joods-christelijk’ is tegenwoordig vooral een codewoord voor ‘tegen de islam’
Geruststellend, dat opstootje in de SGP. Partijbonzen blijken net zo verzot op het slijk der aarde als wij, zondige ongelovigen. Ook zij, bij wie nederigheid en soberheid er altijd zijn ingeramd, zijn gevoelig voor bewondering. Ook zij zijn te verleiden tot wufter vermaak dan dreunend psalmgezang bij het huisorgel. Vooral dat beeld van met vlaggen zwaaiende christenkindjes die in Jordanië SGP’er Engelbert van Voorden verwelkomen, is onvergetelijk.
Snoepreisjes maken op kosten van de belastingbetaler, dat vindt God volstrekt niet goed, en de belastingbetaler evenmin. Opmerkelijk dat de SGP-jongeren de misstanden aankaartten; zij geloven nog in vrome idealen. Ze mochten nooit tv kijken, maar weten wel hoe internet werkt en dat lekken naar de pers loont. Bij de katholieken hadden ze de snoepreisjes met de mantel der liefde bedekt. Maar die hebben Maria, de lieverd die bij menselijk zwakte een oogje dichtknijpt. De mannenbroeders kennen geen genade. De klokkenluider moet hangen.
Minder geruststellend is het geschurk tussen sommige SGP’ers – en conservatief-katholieken, zoals zaterdag bleek uit een fascinerend verhaal van Hassan Bahara en Annieke Kranenberg – en Forum voor Democratie. Die baatzuchtige vriendschap tussen de dandy’s en de steilen kan een succesvolle combi opleveren. Veel jongere christenen snakken naar ontsnapping uit hun suffe niche.
Niet dat Baudet gelovig is. Hij is een ‘cultuurchristen’, en daarmee kun je alle kanten op. Net als Wilders en Fortuyn heeft hij de mond vol van ‘joods-christelijke beschaving’, maar anders dan Wilders dweept hij niet met Israël en de katholieke jongensgeur die Fortuyn uitwasemde, is bij Baudet afwezig. Christelijke waarden als barmhartigheid en gastvrijheid staan niet in zijn partijprogramma. De vreemdeling kleden en huisvesten en je laatste ‘bete broods’ met hem delen? Nou nee. Voor Baudet biedt het christendom een fijne trommel vol symboliek en verhalen die zich bij een groot publiek hebben bewezen.
Wat is die veelgeroemde ‘joods-christelijke’ beschaving? Dat in Europa christelijke waarden lang hebben overheerst, is onmiskenbaar, en die komen voort uit het jodendom. Maar ook de heidense Grieken en Romeinen hadden invloed, en eeuwen later de goddelozen van de Verlichting, het socialisme en liberalisme. Trouw, liefde, mededogen, hulpvaardigheid, enzovoort zijn niet per se joodse of christelijke waarden. Elke godsdienst maakte ze tot uithangborden; ook het humanisme onderschrijft ze vanzelfsprekend. De geschiedenis van joden en christenen loopt niet helemáál parallel. Eeuwenlang hebben de christenen de joden buitengesloten en verdreven en in de vorige eeuw is het bijna gelukt om het Joodse volk uit te roeien.
‘Joods-christelijk’ is tegenwoordig het codewoord voor ‘tegen de islam’. Waar de ‘joods-christelijke beschaving’ wordt verdedigd, heerst angst voor nieuwkomers (en vrouwen) die hier de boel willen overnemen.
Cultuur en religie zijn in Nederland plooibaar als het gaat om geld en macht. De zo sobere en rechtschapen gereformeerden zijn altijd bedreven schrapers en centjestellers geweest, die zeer on-Bijbels woekerden met geld en het met schepen weghaalden uit onchristelijke gebieden. ‘Het kolonialisme was een geweldig project’, zei Baudet onlangs – toch weer een puntje van overeenstemming.