Natuurlijk kan ieder mens zonder smartphone op vakantie gaan, benadrukt massapsycholoog Hans van de Sande van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).
"Het is hetzelfde als zonder onderbroek naar het buitenland gaan", vergelijkt hij. "Het kan prima, maar je doet het niet zo graag. Je wordt er onbewust toch heel onrustig van: men is over het algemeen niet meer gewend aan een leven zonder smartphone. Ook niet op vakantie."
Het is vreemd hoe snel mensen gewend raken aan bepaalde gewoontes, zegt Van de Sande. "We worden allemaal geregeerd door de fear of missing out", stelt de emeritus hoogleraar. "Zeker in het buitenland heeft het smartphonegebruik pas in de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Tien jaar geleden was het nog zó duur om te bellen, appen en internetten dat niemand het buiten de landsgrenzen deed. Het is grappig om te zien hoe snel zo'n technologische ontwikkeling zo snel in het rijtje met onmisbare levensbehoeften wordt geschaard."
Wegenkaarten veroorzaakten veel relatiecrises.
ANWB: Je loopt tegen praktische problemen aan
Ad Vonk van de ANWB Alarmcentrale fronst zijn wenkbrauwen bij de vraag of een reis zonder smartphone aan te bevelen is. "Je loopt toch vooral tegen een aantal praktische bezwaren aan", peinst hij. "Veel mensen willen bijvoorbeeld bereikbaar kunnen zijn voor familieleden in Nederland. De kans is klein, maar als er bijvoorbeeld een onverwacht sterfgeval is, wil je dat wel meteen weten. Het is heel vervelend als de begrafenis al is geweest als je terugkomt van vakantie."
Vonk denkt dat er gemakkelijkere manieren dan abrupt stoppen zijn om het smartphonegebruik wat terug te brengen tijdens een verblijf in buitenlandse oorden. "Ik denk dat het net zo effectief is om je gsm op vakantie uit te zetten en dan eens in de twee, drie dagen kort je berichten te checken. Of haal alle apps die je voor je werk gebruikt voor een paar weken van je telefoon af."
'Maak van thuisblijvers nooit spoorzoekers'
De ANWB lanceerde in de jaren tachtig - ver voor de introductie van de smartphone - de campagne 'Maak van thuisblijvers geen spoorzoekers', om reizigers erop te wijzen dat zij hun familie wel op de hoogte moesten stellen van hun verblijfplaats in het buitenland.
"Honderdduizenden Nederlanders luisterden toentertijd bijna dagelijks op de camping naar de Alarmcentrale van de Wereldomroep", schetst Vonk. "Bij calamiteiten werd mensen dan gevraagd contact op te nemen met het thuisfront: 'Mevrouw Jansen, rijdend in een blauwe Opel Kadett in de buurt van Bordeaux', daarna gevolgd door het internationale weerbericht van Jan Pelleboer. Maar die dienst bestaat niet meer, dus daar kunnen smartphoneloze reizigers niet meer op terugvallen."
Andere praktische bezwaren, zoals het ontbreken van een routeplanner of Google Maps in het buitenland, zijn wel te ondervangen, denkt de ANWB-man. "Mag een tomtom dan nog wel mee? Dat is op zich wel handig, denk ik. En anders moet je vertrouwen op de ouderwetse wegenkaarten, die in het verleden veel relatiecrises hebben veroorzaakt. We raden trouwens sowieso altijd aan in de auto altijd een kaart van het land van bestemming bij de hand te hebben, just in case."
Plekken zonder internet en wifi
Reisconsulent Marie-Louise Veerling van het bureau Pearl Travel heeft nog nooit verzoeken gehad van cliënten die resoluut naar een smartphoneloze vakantie zochten. "Maar er zijn natuurlijk wel mensen die heel bewust tijdens hun vakantieweken rust proberen te vinden", zegt ze.
"Er zijn nog zat zogenoemde white spots, plekken in de wereld zonder internet of wifi. Ik ben zelf in Chili op plekken in de woestijn geweest waar mijn smartphone niets deed en een paar jaar terug waren er ook op Cuba nog talloze plekken zonder enig bereik." Soms verbaast het haar trouwens ook dat er op sommige plekken wél bereik, internet of wifi is; midden in de Serengeti in Tanzania bijvoorbeeld.
Gasten worden gedwongen om in de eetzaal hun telefoon in een mandje te leggen.
Veerling juicht het toe dat mensen op vakantie hun dagelijkse mobiele sleur achter zich laten. "Het helpt je om je los te rukken van de dagelijkse routine. Práát lekker samen, wissel reis- en levenservaringen uit. Of probeer eens spontaan een restaurant of een stadje te verkennen zónder dat je eerst op TripAdvisor kijkt of iets vier of vijf sterren heeft gekregen - kijk bijvoorbeeld zelf in welk eettentje veel lokale gasten zitten. Het ontdekken van een bestemming maakt voor mij zeker deel uit van de totale vakantie-ervaring."
Vooral hoogopgeleiden zoeken rust op vakantie
Vooral hoogopgeleide vakantiegangers proberen heel bewust smartphonevrije locaties te vinden, merkt de reisprofessional. "Er zijn op de meeste continenten al hotels die daarop inspelen. Gasten worden daar gedwongen om in de eetzaal hun telefoon in een mandje te leggen. Op die manier kan je niets anders doen dan aan tafel gewoon gesprekken hebben, met elkaar en andere reizigers."
Ook in bijvoorbeeld Indonesië zijn er resorts waar gasten hun smartphone in een kluisje moeten stoppen als zij aan het zwembad gaan liggen.
In praktisch opzicht is het trouwens prima mogelijk om zonder smartphone op reis te gaan, beaamt de reisconsulente. "Je moet alleen zorgen dat je de juiste tickets en vouchers van tevoren downloadt en uitprint. Dan kan je met een mooi geboekte trip, eventueel aangevuld met tips uit de Lonely Planet of een Guide Right onderweg, een fantastische reis maken. De kans dat je dan contact legt met de lokale bevolking en leuke ontdekkingen doet, is aanzienlijk groter dan wanneer je doorlopend op Facebook en WhatsApp met het thuisfront blijft communiceren."
NUjij: Uitgelichte reacties