Van de Nederlandse uitzendbureaus die niet zijn aangesloten bij een brancheorganisatie is 40 procent bereid discriminerende verzoeken van potentiële opdrachtgevers in te willigen.
Dat blijkt uit een mystery calling onder zulke uitzendbureaus die de Inspectie SZW heeft laten uitvoeren. Werkgevers zijn straks verplicht arbeidsmarktdiscriminatie actief te voorkomen. De Inspectie gaat daarop handhaven en krijgt de bevoegdheid om eventueel bestuursrechtelijk op te treden.
'Kunt u hier rekening mee houden'
Hierop vooruitlopend is in een pilot onderzoek gedaan naar uitzendbureaus die niet zijn aangesloten bij een brancheorganisatie. Dat zijn er in Nederland meer dan 20.000. Payrollbedrijven en bureaus zonder website zijn niet in het onderzoek meegenomen.
In totaal werden 467 bureaus van wisselende grootte benaderd. Zij werden allemaal één keer opgebeld met het verzoek om een uitzendkracht.
Op het moment dat er vertrouwen was opgewekt bij de medewerker, vroeg de beller: 'Wij hebben een slechte ervaring gehad met een uitzendkracht van buitenlandse komaf, kunt u hier rekening mee houden?'
Bij wet verboden
In 40 procent van de gevallen werd dit verzoek gehonoreerd. Een medewerker zei dan bijvoorbeeld dat dit 'zonder meer mogelijk was'.
De meerderheid van de fictieve verzoeken werd afgewezen. Ruim een derde van de medewerkers gaf uit eigen beweging het argument dat het bij wet verboden is om op zo'n verzoek in te gaan.
Uit eigen beweging uitleg
In het onderzoek is ook gekeken naar de verschillen tussen kleine, middelgrote en grote bureaus. De resultaten hiervan zijn niet representatief en moeten dus voorzichtig worden geïnterpreteerd.
De opvallendste indicaties hierbij zijn dat medewerkers van kleinere bureaus vaker uit zichzelf benoemen dat het bij wet verboden is om op een discriminerend verzoek in te gaan. Zij vroegen ook vaker door naar de reden achter het verzoek.
Medewerkers van grote bureaus (met meer dan 100 medewerkers) gaven juist vaker uit eigen beweging uitleg over de werkwijze van het uitzendbureau om te beargumenteren waarom ze het discriminerende verzoek afwezen.
Discriminatie voorkomen
"De hoogte van deze percentages geeft aan dat er absoluut nog veel werk te verzetten is", schrijft staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in een bijbehorende Kamerbrief.
De extra inspecteurs die voor SZW worden aangetrokken, wil ze deels inzetten om verkennende inspecties uit te voeren bij de niet-aangesloten bureaus. "Zodat ook de komende tijd druk op deze sector blijft bestaan om discriminatie te voorkomen en tegen te gaan."
Bijna altijd afgewezen
De meeste uitzendondernemingen in Nederland, zo'n 80 procent, zijn aangesloten bij de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) of de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU).
Beide organisaties deden eerder al soortgelijk onderzoek onder hun leden. Daaruit kwam naar voren dat bij ABU aangesloten uitzendbureaus discriminerende verzoeken bijna altijd afwijzen (87 procent). NBBU-leden wezen zo'n verzoek in driekwart van de gevallen af (74 procent).