Winstuitkering in de thuiszorg aan banden

Zorgbedrijven die (medische) hulp op afspraak leveren, bijvoorbeeld bij de cliënt aan huis of op een wijklocatie, kunnen straks niet meer zomaar megawinsten uitkeren via dividenden. Ze moeten gaan voldoen aan voorwaarden qua financiële gezondheid, goede zorg en degelijk bestuur.

Dat schrijven de drie bewindslieden op Volksgezondheid vanmiddag in een Kamerbrief. Ook moeten er voorwaarden komen aan de termijn waarbinnen dividend mag worden verstrekt. En er wordt gekeken naar een norm voor een maximale winstuitkering die ‘maatschappelijk aanvaardbaar’ is.

Of en hoe ergens wordt ingegrepen, hangt af van ‘excessen en de noodzaak die tegen te gaan of te voorkomen’. Volgens het kabinet kunnen de maatregelen ook variëren per deelsector. 

Tegelijk laat het kabinet een wetsvoorstel in de ijskast staan waardoor aanbieders van medisch-specialistische zorg, die onder de huidige regels te maken hebben met een winstverbod, wél winst zouden mogen uitkeren. Dit plan ligt nu al jaren in een la bij de Eerste Kamer en daar blijft het dus in liggen. ,,Een pas op de plaats”, noemen de bewindslieden dit zelf.

,,Voordat een verruiming aan de orde kan zijn, moeten naar ons oordeel eerst verdere verbeteringen worden gerealiseerd in het inzicht in de kwaliteit van zorg”, schrijven ministers De Jonge en Bruins en staatssecretaris Blokhuis. Het kabinet wil voorkomen dat zorggeld niet ten goede komt aan de zorg.

Onlangs bleek nog dat 97 grote zorgbedrijven opgeteld ruim vijftig miljoen euro verdienden in 2017, wat gemiddeld neerkomt op ruim twintig procent van de omzet. De normale winstmarge in de sector ligt op enkele procenten. Bijna de helft van deze bedrijven keerde ook dividend uit.

Overigens ziet het kabinet niets in een totaalverbod op winstuitkering in bijvoorbeeld de thuiszorg of wijkverpleging. Dat willen enkele partijen in de Tweede Kamer regelen. ,,Uit de onderzoeken blijkt niet dat dividenduitkering de kwaliteit, toegankelijkheid en/of betaalbaarheid van zorg structureel in gevaar brengt.” Ook zou een ban op dividend juridisch onhoudbaar zijn.

,,Het gaat om de aanpak van de excessen in de zorg”, legt minister Bruins (Medische zorg) uit. ,,We willen niet verhinderen dat het aantrekken van extra kapitaal van buitenaf mogelijk is. Dat kan de zorg ook ten goede komen.”

Zo komt er een meldplicht voor alle nieuwe zorgaanbieders en gaan ook nieuwe onderaannemers daaronder vallen. Ook moet een zorgbedrijf een vergunning aanvragen, die kan worden ingetrokken of geweigerd als er problemen blijken te zijn met de integriteit van bestuurders.

Verder wordt gewerkt aan een wetswijziging die het onmogelijk moet maken om via financiële constructies de beloningsregels voor zorgbestuurders te omzeilen. Daarnaast moeten alle zorgaanbieders, ook onderaannemers aan wie zorg is uitbesteed, straks financieel openheid van zaken geven. En het interne en externe toezicht op de zorgonderneming wordt verder aangescherpt.

Zorgminister Bruins: ,,Er moet een einde komen aan de excessen in de zorg, vooral de thuiszorg en wijkverpleging. We hebben daar recent weer verschillende voorbeelden van in de media gezien. De rotte appels moeten uit de mand. Deze brief is een opmaat daartoe.”