Direct naar artikelinhoud
updateHuawei

Grapperhaus stuurt na Volkskrant-publicatie alsnog kritisch AIVD-advies over 5G naar de Kamer

Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft maandag een kritisch advies van de AIVD en MIVD over het 5G-netwerk alsnog naar de Tweede Kamer gezonden. Eerder op maandag publiceerde de Volkskrant over het achterhouden van dit advies. De inlichtingendiensten stellen hierin dat Huawei geweerd zou moeten worden uit de kern van telecomnetwerken.

Ferdinand Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid.Beeld ANP

In het advies staat dat het ‘onwenselijk’ is dat leveranciers van hard- en software uit onder meer China, zoals Huawei, in de kern van Nederlandse telecomnetwerken zitten. De diensten adviseren om die apparatuur uit de netwerken te halen. Het kabinet besloot dat vorige week niet over te nemen en partijen als Huawei niet op voorhand te weren, ook niet bij de aanleg van het nieuwe 5G-netwerk.

Het advies van AIVD en MIVD is in februari door AIVD-directeur Dick Schoof aan minister Ferdinand Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) verzonden. De Volkskrant publiceerde er begin mei al over. De veiligheidsdiensten adviseerden om ‘hard- en software van dienstverleners uit landen met een offensief cyberprogramma’ te weren uit de kern van telecomnetwerken. Dit heeft gevolgen voor het Chinese Huawei. De diensten benadrukken dat dit ‘standpunt’ in lijn is met de veiligheidscriteria die het kabinet eerder zelf heeft opgesteld. 

Economische belangen

Minister Grapperhaus onderschrijft het belang en de risico’s van 5G, schreef hij vorige week aan de Tweede Kamer. ‘Het goed functioneren van de Nederlandse samenleving zal steeds meer afhankelijk zijn van 5G’, waardoor de samenleving ook kwetsbaarder wordt. ‘In potentie zal misbruik ertoe kunnen leiden dat grote delen van de Nederlandse samenleving kunnen uitvallen’. Toch zal het kabinet geen partijen weren, maar kiest het voor een geografisch-neutrale benadering: extra beveiligingsmaatregelen voor telecompartijen en hoge eisen voor dienstverleners.

Het kabinet lijkt rekening te houden met de economische belangen van telecompartijen. Onder meer T-Mobile en KPN hebben nu al apparatuur van Huawei in de kern van hun systeem. Als die bedrijven voor andere leveranciers moeten kiezen, kost dat veel geld. Grapperhaus in de brief aan de Kamer: ‘Voor zover de nationale veiligheid hierdoor niet in het geding komt, wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de bedrijfseconomische aspecten.’

Onwenselijk 

Opvallend is dat in die Kamerbrief het advies van AIVD en MIVD helemaal niet wordt genoemd. Toen Grapperhaus eerder een besluit moest nemen over de beveiliging van het communicatiesysteem voor de hulpdiensten C2000 was dat in lijn met het AIVD-advies. De minister concludeerde toen ook dat het ‘in algemene zin onwenselijk is als gerubriceerde informatie en vitale processen binnen de Rijksoverheid afhankelijk zijn van ICT-systemen uit landen waarvan is vastgesteld dat ze een offensief cyberprogramma tegen Nederland voeren, zoals China en Rusland.’ Daar is bij 5G van afgeweken.

Het AIVD-advies is niet aan de Kamer aangeboden, bevestigt de griffier. ‘Het had vanaf het ministerie van Justitie en Veiligheid naar de Kamer gemoeten.’ Kamerlid Kees Verhoeven (D66) is daar ‘verontwaardigd’ over. ‘Hoe is dit mogelijk? Ik neem dit hoog op en eis dat het advies alsnog zo snel mogelijk naar de Kamer gaat.’

Een woordvoerder van de AIVD beaamt dat het advies openbaar is. Volgens een woordvoerder van Justitie en Veiligheid is de ‘input’ van de diensten ‘meegenomen door de Taskforce’ die adviseerde over 5G. De woordvoerder kon niet zeggen waarom de AIVD-brief niet aan de Kamer was gestuurd. Gistermiddag, na publicatie van een eerdere versie van dit bericht, gebeurde dat alsnog.

Dit schreven we eerder over Huawei en 5G 

De nationale veiligheid staat voorop, betoogde de Tweede Kamer vorige week tijdens het debat over de 5G-technologie. Maar niemand durft de grootste dreiging, het Chinese telecombedrijf Huawei, hardop te noemen, laat staan te weren. Liever bewandelt Nederland de Europese middenweg met een ‘landenneutrale’ aanpak.

Het kabinet gaat Huawei niet weren bij de aanleg van het 5G-netwerk. Wel moeten telecombedrijven aanvullende beveiligingsmaatregelen nemen. Met dat besluit gaat het kabinet in tegen het advies van de algemene en militaire inlichtingendiensten AIVD en MIVD.  

‘Doorlopen, niets aan de hand.’ Dat was zo’n beetje de boodschap van de Europese baas van Huaweis consumententak, die eind juni de Nederlandse pers te woord stond. Amerikaanse boycot? ‘Alles loopt als gepland.’

‘Hoeawaai’, gonst het overal, nu er zoveel is te doen over de Chinese telecomgigant Huawei. Dat is Chinees voor Nederlanders misschien, maar voor Chinezen is dat absoluut onherkenbaar. ‘Hwaa-wee’, zeggen ze zelf dus in het Mandarijn, met een ‘h’ voor de ‘waa’, zodat het een beetje klinkt als gwaa-wee met een zachte ‘g’. 

Het technologiebedrijf Huawei is mogelijk betrokken bij Chinese spionage in Nederland. Huawei zou een verborgen achterdeur hebben naar de klantgegevens van een van de drie grote telecomproviders in Nederland: Vodafone/ Ziggo, T-Mobile/Tele2 of KPN.