Geen technische problemen bij Japanse JSF die zich in zee boorde, oorzaak waarschijnlijk desoriëntatie piloot
De JSF van de Japanse luchtmacht die in april verongelukte, stortte naar alle waarschijnlijkheid in zee omdat de piloot gedesoriënteerd raakte. Dat blijkt uit een voorlopig onderzoek. Dat er geen technisch probleem was, is een geruststelling voor Nederland en andere landen die met het stealth-toestel vliegen.
De F-35, zoals de JSF nu heet, was het eerste van dit type dat wereldwijd verongelukte. Fabrikant Lockheed Martin bouwt drie versies van de F-35. De meeste landen die de F-35 hebben gekocht, beschikken over deze conventionele versie. Er werd dan ook gevreesd dat een technisch mankement grote gevolgen zou kunnen hebben voor het project, zoals het aan de ketting leggen van de F-35.
Het Amerikaanse wapenprogramma, het duurste ooit van de VS, wordt al jaren geplaagd door technische problemen en kostenoverschrijdingen. Ook een andere F-35, van het Amerikaanse marinierskorps, stortte neer. Het ging hier echter om een ander type, dat verticaal kan opstijgen en landen.
‘Wij geloven dat het zeer waarschijnlijk is dat de piloot last had van ruimtelijke desoriëntatie en niet wist wat hem overkwam’, aldus de Japanse minister van Defensie Takeshi Iwaya over het voorlopige onderzoek. De piloot zou zich die nacht plotseling niet bewust zijn geweest van onder andere zijn positie en hoogte. Nader onderzoek moet volgens Iwaya uitwijzen wat hem precies is overkomen.
Miljardenaankoop
Het uitsluiten van een technische oorzaak is ook een meevaller voor Tokio. De Japanse regering heeft 147 van de geavanceerde stealth-vliegtuigen gekocht ter waarde van zo’n 95 miljoen euro per stuk. Met de miljardenaankoop zal de Japanse luchtmacht in de komende jaren gaan behoren tot de modernste en sterkste van de wereld.
De 41-jarige gevechtsvlieger Akinori Hosomi, die zeer ervaren was, kwam op 9 april in problemen tijdens een nachtelijke trainingsmissie met drie andere F-35’s. Japan beschikt al over dertien van de gevechtsvliegtuigen. Hosomi moest op een hoogte van zo’n tien kilometer dalen om een veilige afstand te houden van Amerikaanse toestellen die in de buurt waren. Maar met een snelheid van zo’n 900 kilometer per uur daalde hij naar een hoogte van bijna vijf kilometer.
Uit onderzoek van onder andere radargegevens en gesprekken met de andere gevechtsvliegers blijkt dat de F-35 daarna naar links zwenkte en gedurende 15 seconden met enorme snelheid naar beneden dook. Op een hoogte van 300 meter verdween hij van de radar op zo’n 135 kilometer van de luchtmachtbasis Misawa.
Duikvlucht
Hosomi boorde zich met een snelheid van ongeveer 1.100 kilometer per uur in zee. Kort voordat hij naar links zwenkte, zou hij nog kalm hebben gesproken tegen de luchtverkeersleiding. Tijdens de secondenlange duikvlucht zou hij volgens Defensie niet hebben geweten wat hem allemaal overkwam.
Delen van Hosomi’s lichaam werden gevonden in zee, waar ook kleine brokstukken van de F-35 zijn aangetroffen. Het wrak van het gevechtsvliegtuig is tot nu toe, ondanks de inzet van Japanse en Amerikaanse schepen en vliegtuigen, nog altijd niet gevonden. Gevreesd werd dat het wrak in handen zou kunnen komen van de Russische en Chinese marine.
Omdat de F-35 Amerika’s modernste gevechtsjager is, kunnen beide landen profiteren van de technologie die is gebruikt bij het ontwikkelen en bouwen van het vliegtuig. De VS hebben China de afgelopen jaren al ervan beschuldigd dat het via spionage sommige informatie van Lockheed Martin in handen wist te krijgen. Die zou zijn gebruikt bij het ontwikkelen van China’s eerste stealth-gevechtsjager.