De Poolse regering heeft een wet goedgekeurd die de inkomstenbelasting voor werknemers onder de leeftijdsgrens van zesentwintig jaar schrapt. Doel van de maatregel is vooral de emigratie van Poolse jongeren naar West-Europa te stoppen. Dat heeft de Poolse premier Mateusz Morawiecki gezegd. Het is volgens hem cruciaal om het wonen en werken in Polen voor jonge mensen aantrekkelijker te maken. Morawiecki zegt te hopen dat de wet er bovendien in kan lukken om jonge Poolse expats in West-Europa aan te zetten terug naar hun land van origine terug te keren.

De premier wijst erop dat ongeveer 1,5 miljoen burgers Polen hebben verlaten sinds het land vijftien jaar geleden tot de Europese Unie toetrad.

Jeugdwerkloosheid

“Het lijkt wel alsof de volledige bevolking van Warschau de voorbije periode Polen heeft verlaten,” aldus Morawiecki. “We moeten de jonge mensen verleiden om terug te keren. Polen heeft de voorbije dertig jaar van zijn jonge mensen teveel geëist. Jongere generaties hebben onvoldoende steun gekregen. De werkgevers bleken niet bereid om de salarissen van hun jonge werknemers te verhogen. Dat willen wij nu compenseren door een afschaffing van de inkomstenbelasting.”

De ingreep moet volgens de premier aan jonge mensen in Polen dezelfde levensomstandigheden kunnen bieden als in het westen. Volgens de nieuwe wet zouden Poolse burgers onder de leeftijdsgrens van zesentwintig jaar van een inkomstenbelasting worden vrijgesteld. Voorwaarde is wel dat hun jaarinkomen onder het niveau van 85.528 Poolse zloty of 20.072 euro blijft.

“De lagere financiële lasten zullen jongeren met een relatief laag loon betere kansen bieden om een carrière te starten,” betoogt Marian Banaś, Pools minister van financiën. “Anderen zullen zich bereid tonen om van de grijze economie naar de reguliere arbeidsmarkt terug te keren. De maatregel kan tevens de arbeidsparticipatie bij de jongeren versterken en de jeugdwerkloosheid doen dalen.”

De maatregel zou ongeveer twee miljoen Polen van een inkomstenbelasting vrijstellen. Jonge ondernemers met een eigen bedrijf zijn echter uitgesloten. Volgens Joanna Narkiewicz-Tarlowska, hoofd van de divisie persoonlijke belastingen bij PricewaterhouseCoopers (PwC) in Warschau, kan de maatregel Polen helpen om een nijpend tekort aan arbeidskrachten op te vangen.

“Polen heeft een gebrek aan personeel,” zegt Narkiewicz-Tarlowska. “Het land wordt gedwongen om werknemers uit het buitenland te importeren. Aan de maatregel zijn aanzienlijke kosten verbonden, maar de Poolse arbeidsmarkt heeft nieuw bloed nodig.”

Kostprijs

Polen heeft een periode van vier jaar sterke economische groei achter de rug. Dat heeft bij werkgevers tot een toenemende bezorgdheid over het tekort aan arbeidskrachten geleid. Het Poolse bedrijfsleven is steeds meer afhankelijk geraakt van immigranten. Die buitenlandse arbeidskrachten komen vooral uit Oekraïne en Wit-Rusland.

Vorig jaar gaf geen enkele lidstaat van de Europese Unie meer verblijfsvergunningen aan migranten dan Polen. Jaroslaw Kaczynski, leider van de regeringspartij Prawo i Sprawiedliwość (Recht en Rechtvaardigheid), heeft voor de nationale verkiezingen dit najaar voor de jonge Polen eveneens fiscale voordelen in het vooruitzicht gesteld.

Het programma van de partij omvat verder een verlenging van de kinderbijslag, hogere pensioenen, een lagere fiscale druk en een beter openbaar vervoer. De kosten van de hervormingen zouden volgens berekeningen van de overheid tot 42 miljard zloty oplopen.

“De beloftes hebben de partij bij de Europese verkiezingen aan een overtuigende overwinning geholpen,” aldus de Britse zakenkrant Financial Times. De Poolse oppositie beticht de regering er echter van de kiezers om te kopen. Daar wordt het nieuwe wetsvoorstel een voorbeeld van sluw populisme genoemd.

Iga Magda, analist bij het Poolse Institute for Structural Research, zegt dat andere problemen veel zwaarder wegen op de arbeidsmarkt. “Er zijn onvoldoende hoogopgeleide arbeidskrachten,” aldus Magda. “Bovendien is er onvoldoende staatssteun voor de combinatie van arbeid en gezin.”

“Dat geldt vooral voor vrouwen. Er is niet genoeg opvangcapaciteit in kinderdagverblijven en kleuterscholen beschikbaar. Om de Poolse arbeidsmarkt op termijn gezond te maken, zou het veel beter zijn om deze problemen aan te pakken.”

De wetsontwerpen moeten nu door het Poolse parlement worden goedgekeurd. Daarover zijn echter weinig twijfels. Prawo i Sprawiedliwość heeft in dat parlement immers een meerderheid.