Was Joe Biden maar vier jaar geleden in de race gestapt
Olaf Tempelman legt Bekende Buitenlanders op de sofa. Deze week: had Joe Biden zich vier jaar geléden maar kandidaat gesteld.
In de loop van een leven gaan de meesten van ons steeds dieper gebukt onder de last van de woorden ‘wat als…’. ‘The terrible ifs accumulate’, wist Winston Churchill. Wat als ik toen wél ja had gezegd, wat als ik me toen níét had laten verleiden. Je kunt vermoeden dat die last nog zwaarder drukt op de schouders van de nu 76-jarige Joe Biden dan op die van de meeste andere stervelingen. Je kunt zelfs betogen dat zijn kandidatuur voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 rechtstreeks voortvloeit uit zijn meest knagende terrible if: wat als ik me wél kandidaat had gesteld voor de race om het Witte Huis in 2016.
Het kan niet anders of Biden vermoedt wat zoveel anderen ook vermoeden: dat hij de VS en, en passant, de wereld dan voor Donald Trump had behoed. Deze zoon van een autoverkoper van Ierse komaf maakte in zijn carrière als zoveel anderen pijnlijke fouten (alweer 32 jaar geleden staakte hij zijn campagne voor de toenmalige Democratische nominatie wegens plagiaat), maar de fout die Hillary Clinton in 2016 cruciale stemmen kostte, die had Biden nooit gemaakt: híj had de mensen die op Trump afkwamen nooit ‘deplorables’ genoemd, al was het maar omdat zulke mensen vroeger óók auto’s kochten bij zijn vader en de kunst van het behagen hem met de paplepel werd ingegoten. De biograaf die Biden ‘geen academicus en geen groot theoretisch denker’ noemde, bedoelde dat niet per se vleiend – feit is dat Biden een stuk minder van Trump verschilde dan Clinton en de o zo academische Bernie Sanders. Het uitbuiten van dat contrast met ‘elitaire Democraten’ hielp Trump aan zijn zege. Biden had hem er, if only, vanaf kunnen houden. Obama had zeker zijn gewicht achter zijn vicepresident gegooid. De zwarte kiezers die in 2016 wegbleven bij de stembus, die waren misschien wél voor Biden uitgerukt.
If only. Biden maakte er bij de lancering van zijn campagne twee maanden terug geen geheim van dat het jaar 2016 door zijn hoofd spookt. Probleem is dat de tijd sindsdien niet heeft stilgestaan. Biden was destijds net 70 en is nu bijna 80. Velen zagen het vorige week bij het eerste debat tussen de Democratische kandidaten: hij is minder scherp en minder snel dan vroeger. Tien punten kostte het hem in de polls. En er is wel méér anders dan in 2016. Destijds was Trump een onwaarschijnlijke kandidaat die door het Republikeinse establishment werd veracht. Tegenwoordig woont Trump in het Witte Huis en is de Republikeinse Partij ‘vertrumpt’. En wat die vertrumpingen zijn bij de Republikeinen, dat zijn identiteitspolitiek en #MeToo bij de Democraten.
Wás Biden vier jaar terug in de race gestapt, dan was hij nog net #MeToo voor geweest. Alles wijst erop dat Biden vergeleken bij mannen als Trump of Weinstein een ongevaarlijke autoverkoper is. Helaas: in het #MeToo-tijdperk kom je in de Democratische Partij niet meer weg met iets te lange aanrakingen en iets te stevige kussen. Zijn rivalen hebben ook ontdekt dat de o zo pragmatische Biden, vicepresident van de eerste zwarte president, veertig jaar geleden tegen speciale bussen was die zwarte leerlingen naar voormalige witte scholen escorteerden. Zijn scherpe en energieke concurrent Kamala Harris confronteerde hem ermee in het debat. Biden stond erbij als wat hij is: een witte man uit een andere tijd. Pas als Trump in 2020 is verslagen, weet Biden, is hij bevrijd van de last die op hem drukt. Als het hem niet lukt, dan maar iemand anders. Laten we hopen dat het íémand lukt, voor Biden, de VS en de wereld.
Op het Tweede Gezicht besteedde ook al aandacht aan Boris Johnson, de gedoodverfde nieuwe leider van de Britse Conservatieve Partij en vermoedelijk ook de nieuwe Britse premier. Tijdens de sessie werd ontdekt dat de Brexit voor Johnson vooral een bron van vertier is.
John Bolton, de veiligheidsadviseur van Donald Trump, bijgenaamd ‘een dynamietstaaf met twee benen en een snor’, lag ook al op de sofa. Waar hij aantrad, werden in mum van tijd onderhandelingen opgeblazen en vlogen vredesprocessen, verdragen en diplomatieke overeenkomsten in stukjes door de lucht.