In recordtijd past het parlement de AOW aan, en toch nog mét steun van Forum voor Democratie
Met de turbo erop is de tragere verhoging van de AOW-leeftijd goedgekeurd door het parlement. In minder dan twee weken hebben Tweede en Eerste Kamer het wetsvoorstel van minister Koolmees aangenomen. Forum voor Democratie maakte daarbij dinsdagavond een opmerkelijke draai.
Het gaat om de afspraak uit het pensioenakkoord waardoor de AOW-leeftijd de komende jaren minder snel stijgt en pas in 2024 uitkomt op 67 jaar. Het is het eerste, makkelijkste en meest concrete deel van de uitwerking van dat pensioenakkoord. De rest is een complex geheel van nieuwe pensioenregels en, na 2024, een beperktere koppeling van de AOW-leeftijd aan de gemiddelde levensverwachting van ouderen.
Op 19 juni debatteerde de Tweede Kamer erover, een dag later werd daar gestemd. Alleen PVV en Forum voor Democratie waren tegen. Dinsdag 2 juli behandelde de Eerste Kamer de wet met, heel ongewoon, debat en stemming op dezelfde dag. Normaal gesproken debatteert de Eerste Kamer de ene week, om de week erop te stemmen.
Opvallend detail: voorafgaand aan de stemming maakte Forum voor Democratie dinsdagavond een draai. In de Tweede Kamer stemde de partij tegen en ook in het debat in de Eerste Kamer werd de verhoging van de AOW-leeftijd nog principieel aan de kaak gesteld. Forum wil 66 jaar fixeren als vaste pensioenleeftijd. ‘Maar we moeten ook pragmatisch zijn, verklaarde woordvoerder Paul Frentrop uiteindelijk. ‘Dit wetsvoorstel raakt meer dan een miljoen Nederlanders die geboren zijn vlak na de invoering van de AOW. Hun recht op een basisuitkering wordt nu vier maanden minder ver naar de toekomst geschoven dan het vorige kabinet nodig vond. Dat is een klein stapje in de goede richting. Wij zullen dus voor stemmen.’
Spoed was nodig
Er zat haast achter de nieuwe AOW-wet. De Sociale Verzekeringsbank, die de AOW uitbetaalt, moet tijdig weten dat het per 1 januari 2020 anders wordt dan gedacht. De systemen moeten worden aangepast. Er is ook een juridisch argument voor spoed. Werklozen of arbeidsgehandicapten die net voor hun pensioen zitten, hebben soms een hogere uitkering dan de AOW. Door de wetswijziging krijgen zij eerder AOW dan gedacht. Dat moeten zij volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens minimaal een halfjaar tevoren horen. Dus voor 1 juli.
Die deadline is net niet gehaald. De Eerste Kamer was tot haast bereid, maar niet tot overhaaste behandeling. Waarschijnlijk in de veronderstelling dat geen uitkeringsgerechtigde het in zijn hoofd zal halen zich bij de rechter te beklagen over de eerdere AOW. Of dat de rechter zo’n claim serieus zal nemen als de formele aankondiging, na alle publiciteit, een paar dagen te laat kwam.
De rappe wetsbehandeling is overigens geen record. Tijdens de formatie van Rutte III keurden Tweede en Eerste Kamer in twee dagen tijd de bevriezing van het eigen risico in de zorgverzekering voor 2018 goed. Maar dat was een eenmalige ingreep. De AOW is een zogenoemde ‘systeemwet’ die nu gewijzigd wordt. Eerder, in 2012, ging het ook snel met de AOW. Toen werd het taboe doorbroken en werd 65 jaar losgelaten als pensioneringsleeftijd. Maar daar nam het parlement toch nog vijf weken de tijd voor.
Een langere oude dag is nog lang geen rustig bezit
Het pensioenakkoord dat vakbeweging, werkgevers en kabinet onlangs sloten, heeft in elk geval in één opzicht een aanzienlijk effect: de gemiddelde duur dat ouderen van hun pensioen kunnen genieten, stijgt op termijn van gemiddeld zo’n 18 naar ruim 20 jaar. De vakbeweging triomfeert, maar de vraag is of het een rustig bezit is.
De pensioenen zijn sinds 2013 op drift geraakt. Begin juni 2019 werd alles opnieuw anders door het pensioenakkoord. Wat betekent dit voor u?
Hoe zit de nieuwe pensioendeal in elkaar, en hoe gaat deze uitpakken voor de verschillende generaties? Lees hier de Volkskrant-analyse: de 60-plusser profiteert, de pijn zit bij de rest.
Waar interessante en spraakmakende verhalen online en in de krant ophouden, gaat het Volkskrantgeluid verder. Wat is een zwart gat precies? En hoe gaat het eraan toe in tbs-klinieken? Onze verhalenmakers leggen het uit.