Is Libra een bedreiging voor banken en overheden?

Facebook wil de wereld veroveren met een nieuwe cryptocurrency genaamd Libra. Bij de lancering wordt de blockchain beveiligd door honderd nodes. Op dit moment zijn er al 29 nodes bekend, en dat zijn geen kleine jongens. Wat is Libra, hoe gaat het betaalsysteem waarschijnlijk werken en hoe kijken banken en overheden naar de nieuwste innovatie van Facebook? 

Wat is Libra?

De cryptocurrency waarmee Facebook de gevestigde orde op hun grondvesten wil laten schudden heet Libra. Facebook zelf noemt Libra een cryptocurrency, maar niet iedereen in de cryptowereld is het daarmee eens. 

De grootste verschillen zijn namelijk dat Libra centraal beheerd wordt en dat Libra alleen binnen het gesloten systeem van Facebook en aanverwante apps gebruikt kan worden. Ook wordt de waarde van één libra gekoppeld aan reguliere valuta. Een cryptocurrency zoals bitcoin is juist open source, decentraal en open.

Libra wordt weergegeven als drie golvende, horizontale lijnen ≋ zoals de dollar wordt vertegenwoordigd door $. De naam Libra is afgeleid van een Romeinse eenheid van gewichtsmaat. Ook wordt met de naam een gevoel van financiële vrijheid nagestreefd, Libre is Frans voor vrijheid. 

De Libra Association heeft nog niet besloten wat de exacte startwaarde wordt voor een enkele Libra, maar de waarde moet dichtbij de waarde van een dollar, euro of pond liggen. Dat maakt het makkelijker te begrijpen en te implementeren.  

Waarom Libra?

In de woorden van David Marcus, hoofd van Calibra en co-creator van Libra: “Libra heeft het potentieel om miljarden mensen over de hele wereld toegang te bieden tot een meer inclusief, meer open financieel ecosysteem.”

Facebook zegt miljarden gebruikers van hun platform te willen helpen. En dan specifiek mensen zonder bankrekening of die in landen wonen waar het schort aan goede bankdiensten. Deze groepen worden respectievelijk unbanked en underbanked genoemd.

Uiteraard is er ook een verdienmodel. Libra werkt hard aan het imago van decentraal en onafhankelijk, om gezien te kunnen worden als cryptocurrency. Daarom heeft Facebook de Libra association gestart, een stichting gevestigd in Genève. De Libra association bestaat uit honderd leden, met allemaal gelijk stemrecht. Facebook is één van die honderd partijen en pretendeert dan ook maar een van de honderd stemmen te hebben. 

De honderd leden zijn over de hele wereld gevestigd, niet alleen in de Verenigde Staten. De zogenaamde founding members zijn allemaal grote bedrijven. Denk aan Mastercard, PayPal, Visa, Uber, Spotify, eBay, Vodafone, Coinbase en nog vele anderen.

Elk van deze bedrijven kan ervoor kiezen om een node te draaien om transacties op de blockchain van Libra te controleren en goed- of af te keuren. Wil je ook een node draaien? Dan kost je dat een slordige tien miljoen dollar (en je bedrijf moet een miljard dollar waard zijn en in de top 100 van jouw branche staan).

Maar dat doen deze bedrijven niet voor niks. Hoe nobel het mantra van financiële inclusie ook is, er wordt gewoon geld verdiend. Een node verdient rente op achtergehouden Libra. Volgens Facebook is Libra een stablecoin, dat betekent dat er geen fluctuatie in waarde is omdat de munt gekoppeld wordt aan de waarde van een mandje met verschillende valuta. Denk hierbij aan de yen, dollar en euro. Er was zelfs even sprake van dat bitcoin ook in dit mandje zou belanden maar dat is inmiddels ontkracht.

De koersen van bestaande cryptocurrency’s zoals bitcoin en ethereum zijn nog erg beweeglijk. Daarom worden cryptocurrency’s nog niet als volwaardig ruilmiddel gezien, zoals de euro en de dollar wel zijn.

Er zijn wel bedrijven en horecagelegenheden die bitcoin accepteren als betaalmiddel, maar vaak wordt de bitcoin direct al omgewisseld voor euro’s. Daar speelt Libra handig op in. De waarde is namelijk gekoppeld aan fiatgeld. Stel dat een libra één euro waard is, dan is het de bedoeling dat er voor elke uitgegeven munt, één euro achtergehouden wordt.

Om die stabiliteit in waarde te garanderen kan de Libra Association ervoor kiezen om meer Libra achter te houden, of om juist Libra vrij te geven. Zo kan de markt beïnvloed worden om de waarde te stabiliseren. Net als een centrale bank erbij gebaat is om extra geld in de economie te pompen om de waarde van de lokale valuta te beïnvloeden.

En over deze achtergehouden Libra krijgen alle leden van de Libra association rente. Gebruikers kunnen Libra ook weer inruilen voor hun lokale valuta, en ook daar wordt rente over berekend. Dit staat allemaal beschreven in de whitepaper van Libra. Zo nu en dan zie je berichten in de media verschijnen dat een grote retailer bitcoin accepteert als betaalmiddel. Daar valt nog veel winst te behalen voor cryptocurrency. 

Daar hoeft Facebook zich geen zorgen om te maken. Er zijn zeven miljoen bedrijven die adverteren via het social media platform, en er zijn negentig miljoen bedrijven geregistreerd bij Facebook. Daarnaast wordt er ook volop handel gedreven door particulieren, zoals in de Facebookgroep van de rommelhoek van (vul stad of dorp in).

De ontwikkelaars achter Libra hebben goed naar cryptocurrencies gekeken. Twee voordelen die crypto’s bieden ten opzichte van regulier geld, zijn de snelheid en de lage transactiekosten. Volgens de Libra association kan je vrijwel instant Libra versturen naar je vriendin die aan het backpacken is in de jungle van Cambodja, tegen minimale kosten. En je vriendin kan weer Libra overmaken aan haar gids, ook al heeft die geen bankrekening.

Daar heb je de wallet Calibra voor nodig. Ook een product uit de koker van Facebook. Deze wallet koppel je aan je Facebook, Messenger en/of Whatsapp waardoor je snel geld kan betalen en ontvangen.

Zorgen om privacy

Of het toeval is of niet, pas geleden zijn er juridische aanbevelingen aangenomen om de cryptomarkt te reguleren. In grote lijnen komt dit er op neer dat partijen in de cryptowereld informatie over hun klanten moet delen. En een walletprovider zoals Calibra valt daar ook onder. Mochten deze regels over de hele wereld worden aangenomen, dan is Calibra verplicht de volgende data op te slaan: 

• De naam van de verzender
• Het crypto adres van de verzender
• Het adres, burgerservicenummer, of klantnummer van de verzender
• De naam van de ontvanger
• Het crypto adres van de ontvanger

Zoals gezegd wordt de wallet Calibra centraal beheerd door Facebook. Dus eigenlijk slaat Facebook op wie de coin Libra uitgeeft en waaraan. Facebook zou Facebook niet zijn als zij deze data, die ze verplicht moeten bijhouden, niet zou gebruiken om de 7 miljoen adverteerders betere advertentiemogelijkheden te bieden.

Hier is Facebook eerder de mist ingegaan. Het bedrijf wordt ervan beschuldigd hun machtspositie op big data te misbruiken, en privacy te schenden van haar gebruikers. Zelfs Mark Zuckerberg zei tijdens een keynote dat Facebook niet de beste reputatie heeft op het gebied van privacy.

Volgens de Wall Street Journal zouden interne mails van Facebook aantonen dat de CEO al lang op de hoogte was van problematische privacy-praktijken binnen zijn bedrijf.

Bedreiging voor banken en overheden?

En die privacy dreiging is de stok waarmee Facebook geslagen kan worden.  De Amerikaans Patrick McHenry, Republikein bij het House Financial Services Committee, vroeg om een ​​hoorzitting over project Libra. Dat deed hij per brief aan de voorzitter van de commissie, de Amerikaanse afgevaardigde Maxine Waters. Waters riep op haar beurt weer dat Facebook moet stoppen met Libra.

“Wij regelgevers moeten dit zien als een wake-up call, wij moeten serieus omgaan met potentiële privacy- en nationale veiligheidsproblemen, cyberbeveiligingsrisico’s en handelsrisico’s die door cryptocurrency’s worden veroorzaakt,” zei Waters. 

Ze voegde hier nog aan toe: “Gezien het verontruste verleden van het bedrijf, verzoek ik dat Facebook akkoord gaat met een moratorium op elke beweging voorwaarts bij het ontwikkelen van een cryptocurrency, totdat het Congres en de toezichthouders de mogelijkheid hebben om deze problemen te onderzoeken en actie te ondernemen.”

Zorgen over privacy is één ding, maar als politici zich zorgen maken over de invloed van Libra op het bankwezen, dan wordt het helemaal spannend. Analisten verwachten namelijk dat Libra vrij snel twee miljard gebruikers zal hebben, waarmee de Libra association in één klap een soort wereldbank zou kunnen worden.

Ook in Nederland zijn er zorgen. Minister van Financiën Wopke Hoekstra: “Libra biedt kansen, maar ook risico’s. Bijvoorbeeld de stabiliteit in het financiële systeem, of de risico’s op het gebied van privacy. Facebook heeft namelijk ook wat achter de rug wat betreft privacy. Innovaties zijn goed, maar we moeten Libra goed in de gaten houden als het gaat om privacy en de stabiliteit van de bancaire sector.’

Hoekstra heeft dezelfde mening als de Bank of International Settlements (BIS). Dit overkoepelend orgaan van centrale banken stelt dat Libra een risico kan vormen voor de bancaire sector. In een rapport schrijft de BIS dat grote techbedrijven serieuze concurrentie kunnen bieden aan gevestigde financiële instellingen, deze ontwikkeling gaat ten koste van de traditionele bankensector.

Of Libra een succes wordt is nog even afwachten, als alles volgens plan verloopt wordt de munt volgend jaar gelanceerd.