Ouders bemoeien zich steeds meer met de schoolprestaties van hun kind, blijkt uit onderzoek van DUO. Deskundigen herkennen de prestatiedruk. "Ouders willen er zeker van zijn dat op school alles uit hun kind wordt gehaald wat erin zit."
"Dit herken ik wel", zegt psycholoog Laura Batstra, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Ouders die het zich kunnen veroorloven kopen in toenemende mate huiswerkbegeleiding en oefentoetsen in. Alleen al vanwege die ongelijkheid vind ik het onwenselijk. Daarnaast vraag ik me af wat de boodschap 'het is niet goed genoeg' doet met kinderen."
Computerspel cadeau
Naast haar werk merkt ze ook als moeder van zes kinderen de druk van ouders. "Een klasgenoot van mijn kind dat in groep 8 zit, zou van haar ouders een computerspel krijgen dat ze graag wilde als ze een vwo-advies zou halen op de Cito-toets."
Batstra keurt het belonen of straffen om een bepaald niveau te halen niet goed. Ze snapt wel dat ouders het beste voor hun kind willen. "Met goede diploma's krijg je nu eenmaal een betere baan en dus is de kans op een geslaagde toekomst groter."
Maar het stimuleren heeft niet altijd het gewenste effect. "Steeds minder kinderen kunnen voldoen aan de eisen die hun ouders aan hen stellen. Ze krijgen op jonge leeftijd angstklachten of concentratieproblemen. Daar moeten we voor waken."
Opleidingsniveau is bepalend
Ook Louise Elffers, onderwijsonderzoeker aan de UvA en de HvA, herkent dat ouders een succesvolle schoolloopbaan belangrijk vinden. "Het opleidingsniveau is heel bepalend in onze samenleving. Veel ouders willen er alles aan doen om dat te realiseren."
Ouders zitten er volgens haar meer bovenop dan vroeger. "Ze willen er zeker van zijn dat er op school alles uit hun kind wordt gehaald wat erin zit. De vraag naar maatwerk en individuele begeleiding in het onderwijs neemt daardoor toe."
Dit vinden de leerkrachten ervan:
- Van de ondervraagde leerkrachten geeft ruim de helft aan dat ouders zich de afgelopen vijf jaar intensiever zijn gaan bezighouden met de wijze waarop de leerkracht hun kind(eren) begeleidt naar goede leerprestaties.
- Volgens 52 procent van hen houden ouders zich hier (zeer) intensief mee bezig. Ze vragen bijvoorbeeld tussentijdse gesprekken aan, stellen kritische vragen en mailen vaker met vragen.
- De meesten leerkrachten vinden dit overigens niet erg. Maar 11 procent vindt de 'bemoeienis' vervelend.
- Driekwart van de leerkrachten vindt dat ouders zich steeds meer opstellen als 'consument' die recht heeft op bepaalde prestaties van de school.
Bron: DUO
Toch naar havo of vwo
Wat volgens Elffers ook meespeelt, is dat in Nederland al tijdens de basisschool een niveau wordt bepaald. "Hierdoor is de druk voor leerlingen om te laten zien wat ze kunnen al op jonge leeftijd groot. Als ouders zien dat ze achterlopen, zijn ze sneller geneigd met extra begeleiding op de basisschool de prestaties te verbeteren, zodat het kind toch naar havo of vwo kan."
Extra begeleiding kan onderpresterende leerlingen helpen het niveau wat op te krikken, aldus Elffers, maar ze zullen met behulp van bijlessen niet ineens een toppresteerder worden. En iemand die de stof al helemaal begrijpt, heeft weinig aan nóg meer herhaling of uitleg. "Betrokkenheid van ouders draagt bij aan goede schoolprestaties. Maar je hoort ook weleens dat sommige ouders het echt te bont maken. Daardoor raakt de verhouding met de school verstoord, en daar heeft een kind zeker geen baat bij."
Tips van kinderpsycholoog Tischa Neve
Wat kun je doen in de aanloop naar de middelbare school en de studietijd? "De lat ligt hoger dan vroeger", zegt kinderpsycholoog Tischa Neve. "Als je niet uitkijkt, trek je je kind al over zijn grenzen voordat hij naar de brugklas gaat." Ze heeft de volgende tips:
- Neem je kind zoals het is. Leg de lat niet te hoog qua school, maar ook met sport. "Voor je het weet traint hij drie keer per week hockey en moet hij daar alles voor laten. Jaag 'm niet over de top."
- Voed ze niet te beschermend op, neem ze niet alles uit handen. "Alles voor ze willen oplossen, is niet handig. Dat is een lastige weg; het helpt als je daar een positieve mindset bij hebt en ze leert doorzetten."
- Besef dat teleurstellingen en pittige momenten ook bij het leven horen. "Leer ze hoe ze ermee om moeten gaan als ze toch niet in de selectie komen voor hun sport. Laat ze zien dat er verschillende kanten aan een keuze zitten. Geef ze die verantwoordelijkheid mee."
- Houd contact met je kind. "Neem je momenten voor je puber. Zorg dat je geïnteresseerd blijft en een luisterend oor hebt. Niet te bemoeiallerig en vooral niet te snel oordelen."
