Arabieren noemen zichzelf vaker niet-religieus

Het aantal inwoners van Arabische landen die zichzelf niet-religieus noemen, is in vijf jaar tijd gestegen van 8 naar 13 procent. Dat blijkt uit een onderzoek dat de BBC heeft laten doen in elf Arabische landen. Daarvoor zijn meer dan 25.000 mensen ondervraagd.

In alle onderzochte landen, die overwegend islamitisch zijn, is het aantal niet-religieuzen nog wel een minderheid; in de meeste gevallen zelfs een heel kleine minderheid. Twee landen springen er wat dat betreft uit: in Tunesië noemt meer dan 30 procent zichzelf niet-religieus, in Libië circa 26 procent. In beide gevallen is dat percentage sinds 2013 verdubbeld.

Ook Marokko laat een flinke stijging zien, van ongeveer 4 naar 14 procent. Over de hele linie doet de stijging zich het meest voor onder mensen tot 30 jaar. Het enige onderzochte land waar het aantal niet-religieuze mensen daalde, is Jemen. Daar daalde het percentage van circa 12 naar 5.

In veel islamitische landen ligt het gevoelig om te zeggen dat je niet-religieus bent. Afvalligheid kan worden bestraft; in onder meer Saudi-Arabië, Sudan en Jemen staat er zelfs de doodstraf op. Of 'niet-religieus' in het onderzoek gelijkstaat aan afvallig, blijkt niet uit het BBC-artikel.

Vrouw mag land leiden, niet het gezin

In het onderzoek is ook gevraagd naar meningen over vrouwenrechten. In de meeste landen vindt een meerderheid een vrouwelijke minister-president acceptabel. Libanon en Marokko gaan daarbij met circa 75 procent aan kop. Alleen in Algerije denken de meeste mensen daar anders over.

Maar in het privéleven moeten mannen de baas zijn, zeggen de meeste ondervraagden, zowel mannen als vrouwen. In Sudan, Algerije, Irak en Egypte vindt driekwart dat de man de beslissende stem moet hebben bij alle beslissingen in het gezin. Marokko is de enige uitzondering: daar vindt een kleine meerderheid dat de man niet altijd de baas hoeft te zijn.

Homoseksualiteit

Vragen over homoseksualiteit en eerwraak mochten niet in alle landen worden gesteld. In de landen waar dat wel mocht, bleek dat de acceptatie van homoseksualiteit laag tot zeer laag is. Algerije en Marokko zijn met respectievelijk 26 en 21 procent het meest tolerant.

Opmerkelijk is dat homoseksualiteit in Libanon - waar de hoofdstad Beiroet bekendstaat als gay capital van de Arabische wereld - met 6 procent nauwelijks wordt geaccepteerd. Alleen de Westelijke Jordaanoever scoort met 5 procent nog lager.

Ook eerwraak - het doden van iemand die de familie-eer heeft aangetast - wordt door maar weinig ondervraagden goedgekeurd. Opmerkelijk is dat ook hier Algerije en Marokko aan kop gaan: respectievelijk 27 en 25 procent vindt eerwraak acceptabel. Jordanië volgt met 21 procent. In Tunesië, Libanon en de Palestijnse gebieden heeft maar 8 procent begrip voor eerwraak.

Emigratieplannen

Het aantal mensen dat overweegt te emigreren is sinds 2013 in zes van de elf landen toegenomen. De stijging is het grootst in Jordanië: van 25 naar 45 procent. Het hoogste percentage, 50 procent, is gemeten in Sudan, al is het daar wel wat afgenomen. In Marokko denkt ruim 40 procent over emigratie.

Europa is daarbij de meest genoemde bestemming, vooral in Marokko, Algerije en Tunesië. Noord-Amerika wordt in Jordanië, Libanon en opnieuw Algerije veel genoemd. En in Egypte, Jemen en Sudan denken mensen vooral aan emigratie naar de Golfstaten.