Gele hesjes. Bron: Flickr (CC)
Opinie -

Nieuwe werkloosheidshervorming zorgt voor woede bij Franse vakbonden

vrijdag 21 juni 2019 16:00
Spread the love

De Franse samenleving gaat de laatste jaren gebukt onder een reeks van aanvallen op de sociale verzorgingsstaat. Dit zorgde voor een ongeziene reeks van protesten, stakingen en allerhande sociale acties bij de Franse bevolking. Op het hoogtepunt van de protesten zorgden de gele hesjes voor enkele (milde) toegevingen door de Franse president Emmanuel Macron. De nieuwe hervorming van de werkloosheidsuitkering is echter opnieuw een slag in het gezicht van de zwakkeren in de samenleving. De zoveelste al.

De wet El khomri

Men zou het bijna vergeten, maar Frankrijk kende reeds voor de gele hesjes een golf van protest. De aanleiding was toen niet de verhoging van de benzineprijs, maar een wetsvoorstel van de toenmalige PS-minister van werk Myriam El Khomri. De wet werd op 17 februari 2016 ingediend en zorgde voor veel ongenoegen onder de Franse bevolking. De wet zorgde voor een versoepeling van het ontslag en een inperking van de macht van de vakbonden binnen de bedrijven.

Ondanks het maandenlange protest in verschillende Franse steden werd de wet toch goedgekeurd (zonder dat het daarvoor tot een stemming kwam). De PS ondertekende hiermee haar doodvonnis en El-Khomri, eerste minister Manuel Valls en President François Hollande werden het jaar nadien niet herverkozen.

Na een lang aanslepende presidentsverkiezing, waar het opvallend weinig over deze protesten ging, werd een man verkozen die begin 2016 nog een nobele onbekende was. Emmanuel Macron. Terwijl de voorstellen van Macron in het begin nog zeer vaag waren, werd het snel duidelijk dat zijn visie op de arbeidsmarkt nog een stuk liberaler was.

Macron wilde onder andere af van de gemaakte afspraken rond loon en ontslag op nationaal niveau om die te laten heronderhandelen op het bedrijfsniveau. Dit zou een hele reeks sociale verworvenheden op het spel zetten. Macron wilde niet dat de invoering van de wet lang zou aanslepen (zoals bij de wet-Khomri) en liet alles dan maar goedkeuren via decreten, op die manier moest er niet over gestemd worden. De vakbonden riepen inderhaast enkele betogingen bijéén, maar konden niet beletten dat de wet eind september toch werd ingevoerd.

Deze nederlagen zorgden voor een dubbele frustratie bij de Franse betogers. Enerzijds was het duidelijk dat er niet naar hen geluisterd door hun volksvertegenwoordigers. Anderzijds hadden ze het gevoel dat hun recht om vreedzaam te protesteren genegeerd werd. Onder Hollande werden namelijk vele betogingen verboden omwille van de noodtoestand die toen uitgeroepen werd na de aanslagen op Charlie Hebdo. Ook toen al was er reeds sprake van buitensporig politie-geweld (onder andere door het inzetten van traangas en het afvuren van rubberen kogels).

Het protest dat nadien volgde, dat van de gele hesjes, moet men dan ook in dit kader plaatsen. Vreedzame en top down door vakbonden georganiseerde betogingen hadden volgens de gele hesjes niets uitgehaald. De manier van actievoeren moest anders.

In het begin deed men dit door spontaan ronde punten te bezetten en actie te voeren aan gasstations. Nadien door op te roepen om samen te komen in verschillende steden en gemeenten, zonder de logistieke steun van vakbonden of andere organisaties. Dit gaf de betogingen een opvallend chaotisch en apolitiek karakter.

Tijdens de  betogingen groeide ook de populariteit van het black bloc (uitgerust met gasmaskers en beschermingskledij). Zij konden ervoor zorgen dat er toch nog kon worden betoogd (zonder gearresteerd te worden of het slachtoffer te worden van traangas of een rubberen kogel). Deze tactiek was vrij succesvol gezien de protesten eigenlijk nooit echt zijn stilgevallen en de sympathie onder de bevolking zeer hoog was.

De protesten leken een schreeuw van wanhoop en oproep tot revolutie, want ze wisten: het einde van de prijsverhogingen en besparingen is niet in zicht. Macron wil namelijk steeds verder gaan. En ze hadden gelijk.

Hervorming werkloosheidsuitkering

Die nieuwe reeks van hervormingen hoopt het aantal uitkeringsgerechtigde werklozen met 150.000 tot 250.000 te verminderen en zodoende een besparing van 3,4 miljard euro te bekomen. De filosofie van het plan ligt in de lijn van het armoedeplan (1) dat eerder werd voorgesteld door de Franse regering: mensen moeten zo vlug mogelijk aan de slag gaan, zodat ze niet meer afhankelijk zijn van een uitkering.

De regering lijkt in haar enthousiasme opnieuw niet gehinderd door enige realiteitszin. De enige jobcreatie waar de regering zelf voor zal zorgen is die van zo’n 1.000 bemiddelaars voor Pôle Emploi (de Franse tegenhanger van de VDAB). Voor de overige tewerkstelling vertrouwt de regering op privé-ondernemingen en de conjunctuur.

Volgens hen is die conjunctuur een pak gunstiger dan 10 jaar geleden waardoor de voorwaarden om recht te hebben op een uitkering verstrengd kunnen worden. Vanaf 1 november verwacht de Franse regering dat men een half jaar gewerkt heeft over een periode van 2 jaar in plaats van 4 maanden op 28 maanden om een recht op werkloosheidsuitkering te openen.

Daarnaast wordt ook verwacht dat men tijdens die periode van werkloosheid 6 in plaats van 1 maand werkt om dit recht te kunnen verlengen. Er wordt er ook een plafond ingesteld om de uitkeringen vanaf 6 maanden werkloosheid niet boven de 2.261 euro netto te laten uitkomen en krijgen de bedrijven in bepaalde sectoren een lastenverlaging wanneer ze een ingeschreven werkzoekende aanwerven. Om bedrijven te demotiveren kortdurende contracten te gebruiken, zou er een extra kost komen voor hen van 10 euro.

Vooral die strengere voorwaarden zijn voor de vakbonden een doorn in het oog. Zij vrezen dat hierdoor een pak mensen die afhankelijk is van tijdelijk werk, geen recht meer gaat hebben op een werkloosheidsuitkering. Volgens Cathrine Perret van het CGT heeft momenteel 1 op de 2 werklozen een uitkering. Als deze maatregelen toegepast worden, zal dit volgens haar slechts 1 op 3 zijn. In een land als Frankrijk betekent dit een pak mensen die hierdoor een groot stuk van hun inkomsten verloren ziet gaan. De vakbonden plannen hiervoor een actie komende woensdag aan het overheidsgebouw (Unédic) dat de uitkering uitbetaalt.

Macron zwalpt verder richting het einde van zijn ambtstermijn

Door opnieuw een reeks asociale maatregelen te nemen, lijkt Macron alle hoop op een herverkiezing opgegeven te hebben. Het enige wat hem nog rest is de werkgevers te paaien met dit soort van maatregelen, zo noemde de voorzitter van de belangrijkste werkgeversorganisatie Médef, Geoffroy Roux de Bézieux, het hervormingsplan van de werkloosheid ‘moedig’. Dit soort van adelbrieven kunnen nog van pas komen wanneer Macron op het eind van zijn ambtstermijn terug aan de slag wil in de bedrijfswereld.

De dalende populariteit van Macron heeft echter een zeer zorgwekkende kant. Terwijl links er maar niet in slaagt zich achter één uitdager of politiek programma te scharen, blijft Marine Le Pen een serieuze kanshebber om de volgende president van Frankrijk te worden. Net zoals het Vlaams Belang probeert zij zich ook als economisch links te profileren om stemmen te halen.

Deze reactie van Marine Le Pen zou bijvoorbeeld zomaar van een vakbondsafgevaardigde kunnen komen: ‘Door de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen toe te passen, geeft men het signaal dat zij die niet genoeg werken binnen een bepaalde tijd, niet willen werken. We weten dat dit niet klopt. De mensen in dit land kunnen niet werken, omdat er te weinig werk is in ons land’. Zij verwijst ook naar de plannen die Macron nog heeft om de pensioenen te hervormen. Ook die hervormingen zouden veel ongenoegen kunnen genereren, wat dan weer in de kaart speelt van Le Pen.

Dit gegoochel met linkse termen werd ook door het Vlaams Belang vrij succesvol toegepast. Ook al heeft het Vlaams Belang, net als Front National vroeger of Rassemblement National nu, geen enkel bewijs (aan de hand van hun stemgedrag in het parlement) dat zij zouden opkomen voor de lagere klasse.

Waar zij wel duidelijker over zijn, is dat zij de toegang tot de sociale zekerheid, huisvesting en werk strenger willen maken voor zij die de Franse nationaliteit niet bezitten. Ook op het vlak van cultuur, hulporganisaties en tewerkstelling door de overheid zijn ze keihard en willen ze daarop verder besparen. Toch zien vele Fransen in haar een alternatief voor de huidige ‘president van de rijken’.

De anti-politieke gevoelens zullen met deze hervorming weer verder gevoed worden en zolang er geen linkse partij is die het vertrouwen kan winnen van deze protestbewegingen, zal het Rassemblement National verder kunnen groeien. En dat is iets waar alle Fransen zich ernstige zorgen over mogen maken.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!