Europa klimaatneutraal in 2050? Niet meer dan een voetnoot

,,Ongelooflijk”, verzuchtte een ambtenaar dicht bij de onderhandelingen. ,,Ongelooflijk dat vier landen de andere 24 op deze manier kunnen gijzelen.” Hij had het over het klimaat, nota bene officieel geoormerkt als een van de ‘kernprioriteiten’ voor de komende jaren.

De hoop was dat de zogenaamde strategische agenda het Klimaatakkoord van Parijs zou volgen. In 2015 spraken 195 landen af om in 2050, of daar dicht in de buurt, de Co2-uitstoot compleet af te bouwen. Zo zou de opwarming van de aarde beperkt moeten worden. Ook kwamen de landen overeen om de temperatuurstijging niet hoger te laten uitvallen van anderhalve graad.

Die hoop bleek vergeefs. De 28 lidstaten van de Europese kwamen er niet uit. Althans, niet wat het jaartal van 2050 betreft. Polen, Hongarije, Tsjechië en Estland liggen dwars. Het verzet van de Polen lijkt te draaien om één ding: geld. Het land leunt zwaar op zijn vervuilende kolenindustrie. Die zou moeten worden afgebouwd om de doelstelling van 2050 te halen, maar daar zijn heel veel zloty’s voor nodig. Dus of de andere lidstaten maar over de brug willen komen. Die zijn daar niet toe bereid gebleken. De Tsjechen hebben een belangrijke auto-industrie, de reden voor het verzet van de Esten is niet helemaal duidelijk en de Hongaren willen vooral Polen steunen, een voor hen zeer belangrijke bondgenoot.

Het resultaat is nu dat de landen wel hebben afgesproken om samen te streven naar die maximaal anderhalve graad opwarming, maar zonder deadline. Wat overblijft is een voetnoot bij de conclusies van de Europese top van gisteren in Brussel: ‘Een meerderheid van de lidstaten is van oordeel dat klimaatneutraliteit uiterlijk in 2050 moet zijn bereikt’. Daar is eigenlijk niemand blij mee. De Roemeense president Klaus Iohannis had graag een mooi klimaatresultaat gepresenteerd aan het eind van het Roemeense voorzitterschap van de Europese Raad, maar moest vanmiddag tot zijn spijt constateren dat het er niet van was gekomen.

Milieuorganisaties reageerden furieus. ,,Lege woorden kunnen een boer die oogst door droogte gaat verliezen niet compenseren”, zei een woordvoerder van Greenpeace. ,,Het is Duitsland en Frankrijk niet gelukt om Polen over te halen. Ze hebben het verpest.”

Toch klinken er ook positieve geluiden. Diplomaten en ambtenaren in Brussel verwijzen naar de top in het Roemeense Sibu van 9 mei. ,,Toen waren er nog maar 8 landen die zich durfden te committeren aan 2050”, zegt een van hen. ,,Nu zijn dat er dus 24. Dat is een enorme winst. Ik ben ervan overtuigd dat de rest ook gaat bijdraaien.” Een ander heeft een wat cynischer benadering: ,,Het klimaat zorgt er zelf wel voor dat het gevoel van urgentie gaat toenemen.”