Ontwikkelingslanden betalen geneesmiddelen duurst

Geneesmiddelen wegen in ontwikkelingslanden bijzonder zwaar op het gezinsbudget. In vele arme landen blijken de prijzen voor basismedicatie twintig tot dertig keer hoger te liggen dan in rijke naties. Dat zegt een onderzoek van het Center for Global Development in Washington naar de verkoopprijzen voor producten zoals de maagzuurremmer omeprazol of de pijnstiller paracetamol.

Een gezonde concurrentie van generieke alternatieven is vaak een strategie om hoge verkoopprijzen op de markt voor geneesmiddelen tegen te gaan. De onderzoekers stellen echter dat dit mechanisme in vele arme landen niet blijkt te werken. Daardoor krijgen de armste patiënten van de wereld volgens hen vaak geen toegang tot veilige en betaalbare essentiële geneesmiddelen.

Kwaliteit

“De kwaliteit van de geneesmiddelen vormt vaak al een eerste struikelblok,” zegt onderzoeksrapporteur Rachel Silverman. “In rijke landen kunnen patiënten erop vertrouwen dat de producten in de apotheek veilig, authentiek en werkzaam zijn. Daardoor ligt een keuze voor generieke geneesmiddelen, die gevoelig goedkoper zijn dan de merkproducten, voor de hand.”

“In landen zoals de Verenigde Staten en Groot-Brittannië vertegenwoordigen generieke geneesmiddelen in volumes meer dan 80 procent van de totale apotheekverkopen. Wanneer naar waarde wordt gekeken, is er sprake van een marktaandeel van 30 procent.”

“In arme landen daarentegen zijn er onvoldoende mogelijkheden om de kwaliteit van de geneesmiddelen te garanderen,” benadrukt Silverman. “Daardoor dreigen minderwaardige of frauduleuze producten op de markt te kunnen infiltreren. Men is er dan ook terecht achterdochtig tegenover merkloze producten.”

“Meestal zullen de patiënten dan ook opteren voor een vertrouwde merknaam, waaraan men immers kwaliteitsgaranties koppelt. Daarbij zal echter vaak een aanzienlijke meerprijs moeten worden betaald. Op deze markten vertegenwoordigen de merkloze producten amper 5 procent van de totale omzet.”

Concurrentie

“Daarnaast is er echter ook het probleem van de beperkte concurrentie,” zegt Silverman. “Voor de fabrikanten van generieke geneesmiddelen is de intrede op een nieuwe markt bijzonder duur en tijdrovend. Bovendien gaat met deze operaties meestal een zware administratieve rompslomp gepaard.”

“Daardoor blijft voor de regelgevende instanties onvoldoende tijd beschikbaar om inspecties uit te voeren en de kwaliteit te garanderen. Wanneer in een land de intrede van generieke geneesmiddelen wordt bemoeilijkt, kan een marktleider gemakkelijk 85 procent van de totale verkopen opstrijken. Ook dat heeft belangrijke gevolgen voor de prijsniveaus.”

“Een gezonde generieke concurrentie kan helpen om de prijzen van geneesmiddelen onder controle te houden,” verduidelijkt Silverman. “De intrede van elke nieuwe generieke aanbieder doet de prijzen verder dalen. “In de Verenigde Staten zorgt de intrede van een eerste generieke concurrent gemiddeld voor een prijsdaling van 6 procent.”

“Wanneer zich een tweede concurrerende partij aanbiedt, gaan de prijzen al met 48 procent naar beneden. Bij de negentiende generieke fabrikant is er zelfs sprake van een prijsdaling met 95 procent. In arme landen, waar de concurrentie vaak beperkt is, kunnen de prijzen daarentegen hoog oplopen. Men moet er zelfs mee rekening houden dat deze prijzen tot dertig keer hoger kunnen liggen dan de internationale referentieprijzen.”

Hoewel sommige experts van mening zijn dat een grotere prijstransparantie het probleem kan helpen oplossen, is het volgens Silverman beter om de toegang tot de markt te vergemakkelijken en de concurrentie te stimuleren.

Meer