Direct naar artikelinhoud

Amsterdam gaat miljoenen bezuinigen op mantelzorg

Amsterdam bezuinigt de komende jaren miljoenen op de mantelzorg. Zorgorganisaties zijn boos, politieke partijen willen de besparing terugdraaien. ‘Dit is een beschamende vertoning.’

Amsterdam gaat miljoenen bezuinigen op mantelzorg
Beeld Sem van der Wal

De druk op mantelzorgers neemt toe, zegt Karin de Roo, directeur van Markant, een organisatie die Amsterdammers bijstaat die zorgen voor een ziek familielid of vriend. Door de vergrijzing is de behoefte aan deze informele zorg groot, vooral doordat ouderen langer thuis blijven wonen. En het aantal vrijwilligers slinkt.

Er zou dus méér geld naar mantelzorg moeten, zegt De Roo, in ieder geval niet minder. Maar dat is wel wat er gaat gebeuren: het gemeentebestuur wil flink bezuinigen.

Amsterdam telt 55.000 mantelzorgers. Een deel van hen voelt zich geen mantelzorger, zij helpen gewoon hun buurvrouw, vader of kind. Anderen hebben wel hulp nodig.

Amsterdam subsidieert organisaties die de mantelzorgers in de stad ondersteunen met opleidingen, begeleiding en voorlichting: hoe ga je om met psychische problemen, wat doe je als iemand is gevallen? Hoe kunnen ze voorkomen dat ze in de knel komen op hun werk, omdat ze weer vrij moeten vragen, of dat de zorg ten koste gaat van hun ­gezin?

Overbelast

Mantelzorgers kunnen hulp krijgen van vrijwilligers als de druk te groot wordt of als ze op vakantie gaan. In de Voorjaarsnota van GroenLinks, PvdA, SP en D66 staat dat in 2019 en 2020 vier ton van deze subsidies af gaat en vanaf 2021 1,4 miljoen euro per jaar. De subsidie is dan teruggebracht van 7,2 tot 5,8 miljoen per jaar.

Wethouder Simone Kukenheim zegt dat Amsterdam kampt met grote tekorten in de jeugdzorg en dat daarom maatregelen nodig zijn. De omvang van de bezuiniging op mantelzorg noemt ze ‘verantwoord’. Ze zegt dat het college vorig jaar juist 4 miljoen extra heeft uitgetrokken voor mantelzorg en dat de bezuinigingen hiervan afgaan.

De Roo vreest dat mantelzorgers vaker over­belast raken door de bezuinigingen of, nog erger, ermee stoppen. Dan moeten de patiënten een beroep doen op artsen en ziekenhuizen, die ook al met wachtlijsten kampen. Nu is al 17 procent van de mantelzorgers overbelast.

Malène Duijst van Platform Mantelzorg Amsterdam, dat de belangen van mantelzorgers behartigt, heeft er geen woorden voor dat het college in deze tijden gaat bezuinigen. “In het coalitieakkoord van vorig jaar staat juist dat mantelzorgers meer ondersteuning krijgen. Daar gaat nu een streep doorheen.”

Vooral mantelzorgers die patiënten met complexe problemen bijstaan, denk aan meervoudige handicaps of psychoses, worden volgens haar gepakt. “Voor hen is de geestelijke belasting zwaar. We hebben afgesproken hen te ondersteunen.”

Cadeaubon

De bezuinigingen raken ook de mantelzorgers zelf. Deze Amsterdammers krijgen voor hun hulp het zogenoemde mantelzorgcompliment: een cadeaubon van 20 euro. Die verdwijnt. “Veel mantelzorgers vinden het erg leuk om deze waardering te krijgen,” zegt De Roo.

Raadsfracties proberen de bezuinigingen tegen te houden. “Mensen moeten langer thuis wonen, dan kunnen we niet bezuinigen op mantelzorg,” zegt Bowine Michel (CDA). De VVD wil ook de besparingen voorkomen. “Ik vind dit geen goede afweging,” aldus raadslid Dorienke de Grave-Verkerk. Ook de Partij voor de Dieren komt met een motie. Denk noemt de bezuiniging een ‘beschamende vertoning’.

Coalitiepartijen zijn ook niet blij met de bezuinigingen, die, zo stelt de PvdA, haaks staan op het coalitieakkoord. Yassmine El Ksaihi (D66) vindt de besparingen ‘pijnlijk’ en ‘ingewikkeld’.