A.: ‘Ik ben de vrouw-zonder-man, keer op keer afgewezen om het land waar ik ben geboren’

‘Als Turkse woon ik al dertig jaar in Nederland, maar dit land heeft me nooit de liefde van een man gegeven, noch de liefde voor een kind. Ik was 22 en net een maand afgestudeerd aan de universiteit toen ik hiernaartoe kwam. Een jaar zou ik blijven, maar ik vond boeiend werk en bleef. 

In het begin heb ik wel vriendjes gehad, maar mijn Nederlandse mannen wilden niet trouwen. Op mijn 33^ste zei de liefde van mijn leven: ik weiger mijn handtekening te zetten onder een papiertje, alleen om jouw familie een plezier te doen. Mijn moeder in Turkije vroeg: ‘Houdt hij eigenlijk van jou?’ ‘Hij zegt van wel’, zei ik. ‘Dus niet’, antwoordde mijn moeder, ‘want waarom zou hij niet tekenen voor iets wat voor jou van groot belang is, en voor hem toch niet van waarde.’ 

Mijn moeder is laagopgeleid, maar zeer intelligent. Zelf ben ik al sinds mijn 16de geen moslim meer, maar zij bidt iedere dag vijf keer of Allah de diepste wens van haar dochter wil vervullen en als ik haar opzoek, zegt ze: ‘Kom hier, laat me je rug wassen. De rug is bij de vrijgezel het meest verwaarloosde lichaamsdeel, je kan er zelf niet bij.’ Ze heeft gelijk, dat is precies hoe het voelt: een enorm, permanent gemis. 

Ik sta voor de spiegel en kijk naar mijn ogen die misschien te groot zijn voor Nederlandse begrippen, naar mijn neus die iets mannelijks heeft, mijn gestalte die niet bepaald lang is, maar ik zie ook mijn mooie huid, de verhoudingen die kloppen, en dan sta ik daar, naakt en denk: wat jammer dat er nooit iemand in huis rondloopt die me voluit ziet en me in het voorbijgaan vastpakt of knuffelt.

Het is niet eens de seks die ik mis. Het is de huidwarmte, de intimiteit. Het fijnst vind ik het als een man zijn handen in een kom om mijn gezicht vouwt – de genegenheid ervan, de kalmte, het vertrouwen. Maar de laatste keer dat dit gebeurde is alweer twintig jaar geleden. Ik verlang behalve naar lichamelijkheid naar het delen van zorg en verantwoordelijkheden. Binnenkort ga ik bijvoorbeeld verhuizen, en ik kan nu al gek worden van het feit dat ik weer alles in mijn eentje moet regelen. Voor mijn werk voer ik pittige overleggen, hoe fijn zou het zijn als ik thuis eens iets uit handen kon geven? 

En het is nadrukkelijk om mijn verbijstering te uiten en niet uit klaagzucht, dat ik hier, op deze plek, dit allemaal vertel. Nederland is een geweldig land om te wonen, één groot vakantieoord. Ik word goed betaald en gerespecteerd in het bedrijfsleven, in intellectueel en zakelijk opzicht heb ik alle kansen gehad en benut. Maar als ik een vergaderzaal binnenloop is er niet een keer dat ik niet denk: ik ben de enige hier zonder partner en kinderen. Ik ben de vrouw-zonder-man. Keer op keer afgewezen, niet om wie ik ben, maar om het land waar ik ben geboren. En dat terwijl ik niet eens trots ben op mijn afkomst. Mijn wieg stond in Turkije, mijn geliefde familie woont er, dat is alles. Was ik Zweedse geweest, of Française: hoe anders zou mijn leven dan zijn gelopen?

En merkwaardig genoeg zijn het juist de hoogopgeleide mannen die zich het onbeschaamdst tonen in hun vooroordelen. Zodra ze horen dat ik Turks ben, haken ze af. Op datingsites word ik geblockt, of er volgt gewoon verder geen contact. ‘Progressief Turks’, heb ik nu op mijn profiel gezet, maar niemand vraagt wat ik daarmee bedoel. Mannen reageren: ‘Die Erdogan, hoe kon het zover komen?’ En dan zeg ik: jongens jullie hebben helemaal gelijk en mijn steun heeft hij niet. Mijn twee universitair geschoolde broers in Turkije veranderen in hun Nederlandse ogen al snel in besnorde bullebakken, die hun geslepen kromzwaarden hebben klaarliggen om de familie-eer te beschermen. 

Bij Parship, dat adverteert met ‘daten voor hoogopgeleiden’, ontmoette ik een man die letterlijk zei: ‘Ah, je bent Turks, het spijt me, ik heb mijn kinderen al genoeg trauma’s bezorgd, dit kan ik ze niet aandoen.’ Mijn 300 euro entreegeld heb ik teruggeëist. Dat is dan het volk dat hier in Nederland de dienst uitmaakt. Badend in vooroordelen, niet nieuwsgierig, en wellicht op zoek naar blond. Het is kwetsend om te worden afgedaan als iets waarvoor je kennelijk bang moet zijn. Exotisch genoeg om een nacht het bed mee te delen, maar niet goed genoeg om de moeder van iemands kinderen te mogen worden.

Met mijn vriendinnen praat ik er nauwelijks over. Voor je het weet zegt iemand kwezelig: maar lieverd, je moet eerst van jezelf leren houden. Maar ik hóúd van mezelf, dat is het probleem niet. Ik merk alleen hoe mijn ziel en lichaam veranderen door de deprivatie. Een lichaam dat lang geen water krijgt, verdroogt, zo is het ook met liefde. Mijn lijf is verhard en koud, voelt niet langer soepel, een onaangeraakt lichaam is gelijk aan dat van een melaatse. 

Nog altijd zie ik levendig het meisje voor me dat ik had kunnen baren, in mijn dromen is ze een jaar of 3: lichtbruine ogen, lichtbruin haar, want ze heeft een Nederlandse vader. Haar handen mollig met putjes op de plek waar later de knokkels komen. A. is haar naam. Maar nu ik in de vijftig ben, vervaagt die droom tot een stilstaand beeld. Mijn dochter blijft altijd 3. 

Je zou zeggen: als je zo teleurgesteld bent, ga dan terug naar Turkije, verkoop je huis in de Randstad en gebruik het geld die je ervoor krijgt voor iets moois in Turkije. Begin opnieuw. Maar dat gaat niet. Ik woon hier inmiddels te lang. Ik ben te rap van tong en te kritisch om me daar nog te kunnen aanpassen. Turkije is een hard land geworden, ik zou er problemen krijgen. Bovendien, als alleenstaande vrouw zonder man en kinderen word ik daar door iedereen als mislukt beschouwd.’

Van Twee kanten

Overleeft een liefde ziekte, een miskraam of vreemdgaan? In Van Twee Kanten interviewt Corine Koole twee partners apart van elkaar over een heftige gebeurtenis in hun relatie.

Op verzoek van de geïnterviewde is dit verhaal geanonimiseerd