Noorwegen scherpt abortuswet aan: vrouw met meerlingen moet langs commissie
Het geëmancipeerde Noorwegen heeft voor het eerst in 40 jaar aan zijn abortuswetgeving gesleuteld. Voortaan moeten Noorse vrouwen die zwanger zijn van een meerling altijd eerst langs een ‘abortuscommissie’ als ze toestemming willen voor het weghalen van één van de foetussen.
De wetsaanpassing geldt in Noorwegen als een omstreden politiek compromis. De belangrijkste politieke partijen in de rechts-conservatieve regering van premier Erna Solberg waren aanvankelijk namelijk geen voorstander van een dergelijke wetswijziging. Het abortusrecht geldt voor de meeste politici in Noorwegen namelijk als een vast gegeven.
Daar is echter verandering in gekomen nadat Kristelig Folkeparti eind vorig jaar haar gedoogsteun voor de minderheidsregering van Solberg dreigde in te trekken. De kleine, christelijke partij kreeg vervolgens van Solberg een worst voorgehouden in de vorm van regeringsdeelname en een mogelijke aanpassing van het abortusrecht. Solberg toonde zich in de onderhandelingen bereid de zogeheten paragraaf 2c in de Noorse abortuswet aan te passen. De paragraaf regelt onder meer abortussen bij ernstige ziektes of afwijkingen bij de foetus en is in de Noorse media een eigen leven gaan leiden als de downsyndroom-paragraaf.
Straatprotest
Ook Solberg sprak zich ineens uit tegen het voorkomen van een maatschappij waarin er geen plaats meer zou zijn voor kinderen met het syndroom van down. Vrouwenorganisaties in Noorwegen kwamen in actie en onder hun aansporing gingen duizenden Noren afgelopen november de straat op om te protesteren. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat Solberg haar meest omstreden voorstel rond de bewuste paragraaf heeft moeten intrekken en er ‘alleen’ iets aangepast is in de abortuswet rond de abortusaanvragen bij meerlingen.
Het belangrijkste verschil is dat vrouwen die zwanger zijn van een tweeling of drieling in sommige abortussituaties met meer ‘gedoe’ te maken krijgen. Als ze alle foetussen willen laten verwijderen, dan kan dat voor week 12 nog steeds zonder beperkingen. Het nieuwe is dat een zwangere vrouw voortaan nooit zonder toestemming vooraf slecht één van de foetussen mag laten weghalen. Ze moet in dat geval al voor week 12 al bij de zogeheten abortuscommissie in het ziekenhuis langs.
Het werkt in Noorwegen doorgaans zo dat alle vrouwen die een abortus willen plegen in Noorwegen dat tot week 12 helemaal zelf kunnen bepalen. Daarna is een abortus eveneens mogelijk tot ongeveer week 21, maar volgt er altijd eerst een ‘abortusinterview’ bij een abortuscommissie in het ziekenhuis.
Princiepskwestie
Door de vrouwen met meerlingen al in die eerste periode naar zo’n abortuscommissie te sturen zouden ze minder snel ‘zomaar’ een kind ‘weg selecteren’ als een tweeling hen niet uitkomt. Het gaat echter om maar een klein aantal van dit soort abortusgevallen per jaar.
‘Waarschijnlijk zullen de artsen dan eveneens hun medewerking wel verlenen’, zegt Cathrine Linn Kristiansen van de Noorse vrouwenorganisatie Kvinnofronten in een reactie. ‘Het gaat ons om het principe. Vrouwen moeten zelf kunnen bepalen of en hoeveel kinderen ze willen.’ Kristelig Folkeparti viert de donderdag door het parlement geloodste wetswijziging als overwinning. ‘Ik maak me daar zorgen over’, zegt Kristiansen. Ze vindt dat Noorwegen een kleine stap heeft gezet richting de recent afgekondigde vergaande abortusinperkingen in sommige zuidelijke Amerikaanse staten. ‘Noorwegen beleeft de Scandinavische variant op Alabama.’
