Oost-Europa bloeit. De werkloosheid neemt af en de lonen stijgen. Goed nieuws voor bijvoorbeeld Polen en Roemenië. Voor het Nederlandse bedrijfsleven is het een bittere pil. Waarom zou je nog naar ons land komen om te werken, als je thuis een goed bestaan kunt opbouwen?
Het is wrang om iets negatiefs te maken van op zichzelf positieve ontwikkelingen in Oost-Europa. Toch is de economische voorspoed in die regio voor Nederlandse bedrijven slecht nieuws.
Minder bereid
Vooral voor ondernemingen die in toenemende mate afhankelijk zijn van buitenlands personeel uit de landen van de Europese Unie, analyseert ABN Amro in een speciaal rapport over arbeidsmigratie. Personeel uit landen als Polen en Roemenië is steeds minder bereid om naar Nederland te komen om te werken.
Oost-Europa heeft een aantal jaar van economische groei achter de rug. Gemiddeld groeide de regio met 4 procent. Koploper Polen noteerde zelfs een plus van meer dan 5 procent in 2018.
Werkloosheid laag
Waar de economie groeit, daalt de werkloosheid al een aantal jaar op rij. In al die landen ligt het werkloosheidspercentage onder het Europees gemiddelde. In Polen daalde het aantal mensen zonder werk zelfs tot onder de 4 procent, terwijl dat in 2014 nog boven de 10 procent was.
De krapte op de Oost-Europese arbeidsmarkt stuwt de lonen flink op. Volgens ABN Amro gingen de lonen in Polen en Roemenië vorig jaar met respectievelijk 6 procent en 30 procent omhoog. In Nederland kregen we er 0,5 procent bij.
Prettiger toeven in eigen land
Het minimumloon, dat veel praktisch opgeleide arbeidsmigranten verdienen, ging de laatste jaren in Oost-Europa met tientallen procenten omhoog. Voor die groep is het dus steeds prettiger toeven in eigen land. Sinds 2014 loopt het aantal arbeidsmigranten naar ons land dan ook af.
Terwijl Nederlandse bedrijven juist zitten te springen om die werknemers. Een kwart van de bedrijven zegt dat hun groei wordt dwarsgezeten door tekort aan personeel. Het CBS becijferde eerder dat onze economie 50.000 arbeidskrachten uit het buitenland tekort komt.
Gevolgen
Dat kan tot gevolg hebben dat er andere migratiestromen op gang komen, suggereert ABN Amro. Mensen uit Oekraïne, de Balkan of Zuid-oost Azië bijvoorbeeld. Ook kunnen sectoren investeren in robotisering en automatisering, zodat praktisch werk eerder vervangen kan worden door machines.
Hogere lonen voor Nederlandse werknemers kunnen eventueel een optie zijn, maar dat is vrij onwaarschijnlijk, omdat arbeidsmigranten vooral werkzaam zijn in simpele, routinematige beroepen, waar weinig Nederlanders voor te porren zijn. Bovendien moeten Europese arbeidsmigranten binnenkort hetzelfde loon krijgen als hun collega's uit het land waar ze werken.
