Pubers over mannen (en vrouwen): ‘Mannen worden afgebeeld als personen die vrouwen onderdrukken’

Lokaal 0032 van het Theresialyceum in Tilburg, aan de muur hangt een kruis met de zoon van God. Het gespreksonderwerp is even geen levensbeschouwing, maar rolverdeling: mannen, vrouwen, hun fratsen en verschillen.

Vriendschappen

Dave (17), Jens (16), Luc (17) zitten in de vierde klas van de havo en het vwo. Ze hebben zowel mannen- als vrouwenvrienden, maar zijn met jongens beter bevriend.

„Als je met jongens bent, heb je meer schijt aan alles”, zegt Dave. „Dan doe je een beetje grappig. Het boeit dan niet hoe je eruit ziet. Met meisjes probeer je charmant te zijn.”

Luc: „Ik heb een paar goede meisjesvrienden. Maar jongens zijn meer mijn echte vrienden toch. Meisjes zijn soms een beetje neppig. En jongens gaan bij meisjes anders doen, dan is gelijk de hele groepsverhouding anders. Ze proberen dan stoer te doen, maar je ziet: dat is gewoon een clown.”

Jens: „Ik ben bij allebei gewoon mezelf. Bij jongens gaat het meer om dingen doen of zo, bij meisjes gaat het vaker over hun leven.” Over hún leven? „Ja, meer over hun dan dat van jou.”

In een ander groepje in het lokaal, met daarin leerlingen die deel uitmaken van de Gay-Straight Alliance van de school (een groep voor seksuele diversiteit), zijn de vriendschappen meer gemengd. Een deel van de groep is homoseksueel. „Ik spreek vaker met jongens- dan met meisjesvrienden af”, zegt Janne (15). Merel (14): „Het is niet zo dat ik met meisjes nagels ga lakken en met jongens motorrijden. Bij mijn vriendengroep kloppen die stereotypen niet.”

Met jongens in een groep, zegt Niels (15), heb je wel vaker het idee dat je erbij moet horen. „Bijvoorbeeld bij gym. Je moet stoer en sterk zijn, je moet het kunnen.”

„Dat zie je bij de piepjestest”, lacht Júlia (14). „Niemand van de jongens wil als eerste afvallen en als er dan eindelijk eentje stopt, stopt daarna iedereen.”

Feminisme

„In 2019 ligt de focus op het feminisme, het gaat veel over vrouwenrechten”, zegt Dave. „Mannen worden een beetje afgebeeld als kwaadaardige personen die vrouwen onderdrukken, mishandelen en verkrachten.”

Luc: „Sommige mannen zijn ook zo, maar zeker niet alle. Ik ken ook meisjes die gestoord zijn.” Jens: „Het zijn generalisaties.”

Meisjes kunnen ook kwalijke bedoelingen hebben, zegt Dave. Zoals jongens aan het lijntje houden: dat ze steeds maar met je blijven appen maar uiteindelijk niets afspreken of je zelfs blokkeren. „Dan geef je je liefde toe, en dan wil ze niet uiteindelijk. Dat kan je hart breken, heb ik gezien bij vrienden.”

Ook Luc en Jens zien dat. „Vrienden die de hele tijd down zijn en niet zo lekker in hun vel zitten.”

Waarom doen meisjes dat? Met z’n allen: „Aandacht.” Ze weten wel dat ze een jongen ermee kwetsen, denkt Dave. „Ze vervelen zich en dan gaan ze spelen. Ze worden toch weer opgevangen door iemand anders.”

Luc: „Als een meisje niet lekker in haar vel zit, gaan jongens haar troosten. Maar als een jongen niet lekker in zijn vel zit, dan deelt hij dat niet.” Alleen bij echt goede vrienden of hun vriendin delen jongens hun gevoelens, zeggen ze. „Als ik het tegen een mattie zeg”, zegt Jens, „kan ik er een gesprek over hebben en geeft hij goede feedback.” Luc: „Met mannen zit je meer op één lijn.”

Als in de andere groep de vraag valt wie het moeilijker heeft in de samenleving, de man of de vrouw, komt het antwoord in koor: de vrouw. De nieuwe Amerikaanse abortuswet wordt genoemd, discriminatie. Maar, werpt Kyra (16) tegen: mannen liggen nu wel veel onder vuur omdat ze vrouwen onderdrukken. „Je hebt ook vrouwen die daar misbruik van maken”, zegt Ramon (18).

Merel had laatst een discussie in de klas over de vraag of modern feminisme nog nodig is. Zij en haar vriendinnen waren heel erg voor, drie jongens heel erg tegen. Het argument van de meisjes was onder meer dat vrouwen minder geld verdienen dan mannen. En van de jongens? „Misschien een beetje gemeen, maar het waren jongens die FvD fantastisch vinden. Ze waren niet zo serieus en zeiden vooral ‘fuck vrouwen’ en zo.”

„Ik denk dat alles nog komt van de vroegere tijd”, zegt Júlia (14). „Als je als man niet werkt, dan ben je zwak en faal je. Als vrouwen niet mooi en dun zijn, dan zijn ze slecht. Het is niet waar, maar dat zit in de samenleving.”

Kyra: „Ik heb van meerdere mannen gehoord dat er van ze wordt verwacht dat ze een echte man zijn: groot, gespierd, lichaamsbeharing, bier en sport. Als je dat niet bent, dan word je heel snel uitgekafferd.”

Merel: „Modern feminisme is niet bedoeld om vrouwen naar boven te krijgen, zoals sommige mensen denken, maar juist ook om die druk bij mannen weg te halen. Het gaat om gelijkheid.”

Betalen, seks en initiatief

In de liefde heerst de verwachting dat jongens de eerste stap nemen. „Meisjes geven hints”, zegt Dave. Ze reageren bijvoorbeeld op je Snap, taggen je in een foto, schrijven een extra lieve comment of maken oogcontact. „Door mijn vorige relatie heb ik beter geleerd hoe ik met meisjes moet praten”, zegt Dave. Hoe dan? „Aandacht, enorm veel aandacht. Ze willen contact hebben, zo win je iemand. Zeg veel: ‘Hoe was je dag?’ en ‘Wat zie je er leuk uit.’”

Moet de man betalen? Dat vinden de mannen niet. „Beetje geven en nemen”, vindt Luc. „Ik ga niet betalen voor een meisje dat ik niet ken”, zegt Dave. „Misschien als ik later 25 ben en single dat ik een keer twee biertjes voor ons haal in een bar. Maar dat is een ander verhaal.”

Merel denkt wel dat er verwacht wordt dat de man betaalt. „En dat een jongen eerst iets doet. Ik heb alleen gemerkt dat jongens die ik leuk vind, best awkward zijn, en ik ben zelf ook niet iemand die een ander durft aan te spreken of te appen.” Júlia: „Toen mijn vriendin en ik nog niks hadden, wist ik niet of ons afspraakje wel een date was. Ik heb het gevoel dat als je met een jongen uitgaat, het duidelijker is of het vriendschappelijk is of richting relatie.”

Op het gebied van seks zijn de rolpatronen glashelder. Kyra: „Als een jongen terugkomt van stappen en hij heeft met vier meisjes gebekt, dan wordt hij de hemel in geprezen. Meisjes worden instant geslutshamed. Wij hebben met vrienden afgesproken om dat niet te doen.”

Verdeling werk en zorg

Écht vroeger, zegt Niels, was het de bedoeling dat mannen gingen werken en voetballen, de vrouwen bleven thuis. „Maar dat is echt wel langer terug dan veertig jaar geleden.”

Het is steeds meer geaccepteerd dat mannen de huisvrouwenrol aannemen, denkt Merel. Maar toch: „Nu mijn ouders gescheiden zijn,” zegt Júlia, „merk ik dat ik bij mijn vader het gevoel heb dat ik de taken van mijn moeder moet doen. Zorgen dat de tafel gedekt wordt en zo. Ik houd niet van rommel, en mijn vader boeit het niks, dus doe ik het maar even.”

Hoe willen ze zorg en werk zelf verdelen later? Fifty-fifty, zegt het gemengde groepje. „Ik wil best graag een carrière”, zegt Merel. Júlia: „Ik weet nog niet of ik later met een man of een vrouw ben, maar ik vind dat het eerlijk verdeeld moet worden. Ik wil ook gewoon werken.”

En het jongensgroepje? „Je kan geen perfecte balans vinden, dat is onrealistisch”, denkt Dave. „De vader of moeder moet thuis zijn en het logische is de moeder, want die heeft het kind gedragen en gevoed.” Jens: „Natuurlijk gezien is het logisch dat het de vrouw is, maar het kan ook de man zijn, als de vrouw een betere baan heeft.” Luc: „Het kan allebei. Je kunt het afwisselen.”

Waar ze het over eens zijn: man én vrouw fulltime, dat kan niet. „Je moet er wel voor je kind zijn”, zegt Luc. Jens: „Alleen in het weekend is geen optie.” Luc: „En tijd alleen met je vader is ook anders dan tijd alleen met je moeder.”