Een voormalige kerk omvormen tot trampolinehal? Dan is slopen toch beter
Vorige week zat ik in de wachtruimte van een Romeins ziekenhuis naast een bejaarde vrouw. Ze wachtte al uren op haar afspraak met de specialist, vertelde ze mij. Er volgde een uitgebreide beschrijving van haar klachten. Iets met een versleten heup.
Helemaal begrijpen deed ik het niet, dus knikte ik maar beleefd en sprak de hoop uit dat ze snel geholpen zou worden. Niet dat de kans daarop groot was. De deur van de orthopedisch chirurg ging af en toe open om een patiënt binnen te laten, maar nooit werd de naam van die vrouw naast mij door de overvolle gang geroepen. Steeds moest ze een spoedgeval voor laten gaan.
“Ze zijn me vergeten”, sprak ze en klikte moedeloos een filmpje aan op haar mobiele telefoon. Ik keek stiekem mee – niet netjes, ik weet het. Ik zag op het filmpje een kerk in een omgeving die op de een of andere manier vertrouwd aanvoelde en hoorde een stem in het Italiaans zeggen: “ Ik ben nu in Nederland en moet je nou kijken, deze katholieke kerk wordt een meubelhal. Dat is toch belachelijk.”
Even had ik de neiging om onmiddellijk aan alle wachtenden in die overvolle gang van dat Romeinse ziekenhuis mijn excuses aan te bieden voor zoveel liefdeloze omgang met een kerkgebouw. Later ben ik op internet op zoek gegaan naar de bewuste kerk, maar ik kon ’m niet vinden.
Het zou me niet verbazen als het verhaal klopte. Er gebeuren in ons land allerlei vreemde dingen met voormalige katholieke godshuizen.
Neem de kerken waar mijn ouders ooit werden gedoopt. Die van mijn moeder werd al langer geleden aan de eredienst onttrokken en geschikt gemaakt voor feesten, partijen en lezingen. Daar kan je al iets van vinden. Maar die van mijn vader, ook een Mariakerk, werd een dansstudio. Au.
Trampolinehal
Maar het kan altijd nog gekker in katholiek Nederland. In Hilversum is er sinds september vorig jaar in de voormalige Clemenskerk een trampolinehal gevestigd. ‘Jumpen, stunten en chillen in de rijksmonumentale Clemenskerk in Hilversum! Dat is een super sportief en gezellig uitje voor jong en oud. Boek nu een jumpsessie vanaf € 7,-p.p. en kom springen in het mooiste en beste indoor springpark van Nederland’, kraait de website.
Je vraagt je af wat kerkbesturen en bisdommen bezielt om het allemaal toe te staan
Arme Clemens Maria Hofbauer, de heilige Tsjechisch-Oostenrijkse priester aan wie de kerk gewijd was. Hij moet toezien hoe het in ‘zijn’ kerk niet langer om de hemel gaat, maar alleen nog om de hoogte. Het lijkt niet toevallig dat Hofbauer patroon is van ‘hopeloze zaken’, want daar mag je een springpark in een kerk toch wel onder vatten.
Je vraagt je af wat kerkbesturen en bisdommen bezielt om het allemaal toe te staan. Wat zijn eigenlijk de criteria als het gaat om de herbestemming van katholieke kerken na verkoop? Daar worden vaak afspraken over gemaakt in het koopcontract. Een kerk omturnen tot een moskee mag niet. Aanhangers van een in Nederland concurrerende monotheïstische godsdienst die gaan bidden in een kerk, dat ligt politiek gevoelig. Dus liever maar niet. Voor de rest lijkt alles – behalve wellicht een bordeel – toegestaan, als er maar geld in het laatje komt.
Afbreken
Veel beter zou het zijn om kerken die niet meer in gebruik zijn af te breken. Dat mag vaak niet van de gemeente, want die heeft er een monument van gemaakt en ook de buurt heeft soms liever dat het kerkgebouw – waar de meesten van hen toen God daar nog lof werd toegezongen nooit kwamen – blijft staan. ‘Het is karakteristiek’ en ‘de ziel verdwijnt uit de wijk’, hoor je ze roepen in zaaltjes en achter een standje bij de supermarkt waar je dan kan tekenen voor het behoud van ‘onze’ kerk. Dat zijn vaak dezelfde mensen die pleiten voor het behoud van de buurtwinkel, maar op zaterdag wel met hun auto naar de megasupermarkt gaan omdat het daar goedkoper is.
De sloop dus. Dat is beter voor de heiligen die hun kerk verliezen, voor de gelovigen die hun religieuze thuis verliezen en ook voor de stad. Die kan weer door met haar leven. Zet gewoon iets anders moois neer op de plek van die kerk.
Een uitzondering maak ik voor mooie, eeuwenoude kerken in steden en dorpen. Daar keert God misschien nog wel een keer terug.
Nu maar hopen dat Hij van trampolinespringen houdt.
Trouw-redacteur Stijn Fens volgt de katholieke kerk al decennia op de voet en schrijft columns over het geloof en zijn persoonlijk leven.