De 25-jarige, de 45-jarige of de 65-jarige: Wie betaalt het meest voor het nieuwe pensioenstelsel?

Als opa geld uit de huishoudpot pakt, blijft er minder over voor zijn kinderen en kleinkinderen. Dat geldt ook voor de pensioenpot, maar helemaal duidelijk is het nog niet hoe het pensioenakkoord gaat uitpakken voor de verschillende generaties. Een ruwe schets voor vier leeftijden:

85-jarige

Allereerst de 85-jarige. Dat de AOW-leeftijd minder hard stijgt, maakt voor hem natuurlijk geen verschil. Maar dankzij de nieuwe pensioenregels kunnen pensioenfondsen sneller gaan indexeren, oftewel de pensioen compenseren voor de inflatie, zegt Roel Mehlkopf van financieel risicobeheerder Cardano. “Het pensioen van de 85-jarige wordt dus eerder verhoogd. Dat is een plus.”

65-jarige

Nog meer voordeel van het pensioenakkoord heeft de 65-jarige. Allereerst kan hij eerder met pensioen dan verwacht, omdat de AOW-leeftijd is bevroren (even aangenomen dat hij dit prettig vindt). Ook heeft de 65-jarige er baat bij dat zijn pensioenfonds sneller mag gaan indexeren. En als zijn fonds er financieel slecht voor staat, heeft hij ook nog het voordeel dat de dreigende pensioenkorting helemaal of deels van de baan is.

Het verlagen van de pensioenen gebeurt straks pas als een fonds onder een dekkingsgraad van 100 procent zakt, voorheen was dat nog 104 procent. De dekkingsgraad geeft aan in hoeverre een pensioenfonds voldoende geld in kas heeft om de pensioenuitkeringen te betalen.

45-jarige

Voor wie pakt dit akkoord vooralsnog het slechtst uit? Dat is de 45-jarige. Tenminste, als het niet lukt het heikele probleem van de doorsneepremie op te lossen. Die doorsneepremie moet worden afgeschaft, daar is iedereen het over eens. De kosten van de afschaffing zijn echter fors: tussen de 60 en 100 miljard euro.

Waarom de doorsneepremie moet verdwijnen? Omdat het eigenlijk niet zo eerlijk is dat jong en oud dezelfde premie betalen. De premie van een jongere kan namelijk langer renderen en dus een grotere bijdrage leveren aan de pensioenpot. De premie van een oudere heeft juist minder tijd om te groeien.

Nu was dit niet echt een probleem toen het pensioenstelsel ooit werd bedacht en de meeste werknemers hun leven lang in loondienst bleven. Een individuele pensioendeelnemer betaalde als jongere te veel, maar dit werd gecompenseerd doordat hij als oudere eigenlijk te weinig betaalde. Maar inmiddels verlopen carrièrepaden vaak veel grilliger. Wie na twintig jaar in loondienst op zijn 45ste voor zichzelf begint, heeft een probleem. Hij heeft meebetaald aan andermans pensioen, maar profiteert zelf niet meer van deze systematiek.

Iets soortgelijks gebeurt er als de doorsneepremie straks wordt afgeschaft. Mensen van tussen de veertig en zestig hebben wel als jongere te weinig pensioen opgebouwd voor hun inleg, maar juist op het moment dat zij voordeel hebben bij het systeem, houdt het op te bestaan. Het plan is wel de lasten voor deze leeftijdsgroep te verdelen over meerdere generaties en uit te spreiden in de tijd, maar uiteindelijk moet per pensioenfonds uitgedokterd worden hoe dit kan. “Het is nog onduidelijk wie dat gaat betalen”, zegt Jeroen Koopmans van adviesbureau Lane, Clark & Peacock. “Het zou ook kunnen dat deze lasten vooral bij werkgevers terechtkomen.”

25-jarige

Dan de 25-jarige. Deze heeft vooral baat bij het afschaffen van de doorsneesystematiek: niet langer draagt hij met zijn premie-inleg bij aan de pensioenopbouw van ouderen. Een klein nadeel is er ook, want de 25-jarige zal moeten meebetalen aan de lasten die de afschaffing met zich meebrengt.

Een ander nadeel voor de 25-jarige is dat pensioenfondsen sneller indexeren en dus meer geld uitkeren aan ouderen. “Geld dat je nu uitgeeft, kun je later niet uitgeven”, zegt Koopmans. Dat je eerder in­dexeert, maakt het nieuwe pensioenstelsel dus minder gunstig voor jongeren.” Maar Mehlkopf wijst erop dat er ook sneller gekort gaat worden op de pensioenen als dat nodig is. En dat de pensioenen sneller worden geïndexeerd is ook weer geen gigantisch nadeel voor jongeren, zegt hij. “Het is maar een klein minnetje.”

Mensen die een paar jaar voor hun pensioen zitten, kunnen nu mogelijk drie maanden eerder de deur achter zich dichttrekken. Zijn ze daar blij mee? Trouw vroeg het vier bijna-pensionado’s. 

‘Ik vind het jammer, maar wel terecht’

Naam: Bill Meijer
Leeftijd: 65
Beroep: Redactiechef
Haarlems Dagblad.
Pensioenleeftijd was 66 jaar en acht maanden. Wordt mogelijk vier maanden eerder. 

Blij? “Nee, ik vind het werk op de redactie ontzettend leuk. Helaas ben ik net gescheiden en nu gaat de laatste van drie kinderen op kamers. Ik moet nog te veel vrije dagen opnemen en nu moet ik ook nog vier maanden eerder stoppen.”

Wat gaat u missen? “De borrels, op woensdag, donderdag en vrijdag. Grapje natuurlijk, ik zal de sociale contacten binnen en buiten het bedrijf missen. Hoewel ik het jammer vind, is het terecht dat ik eerder met pensioen moet. De gemiddelde leeftijd op onze redactie is boven de vijftig, er moeten nieuwe, jonge journalisten bij.”

‘Wel goed, vind ik, Een jongere voor groep 8'

Naam: Sytske van Strien
Leeftijd: 61
Beroep: Leerkracht basisschool
Pensioenleeftijd was 67 jaar en drie maanden. Wordt mogelijk drie maanden eerder. 

Blij? “Ik sta al jaren voor groep 8 en het is misschien wel goed als een jongere leerkracht het overneemt. Ik kom net terug van een kamp met de kinderen, dat wordt steeds zwaarder als je ouder wordt. Eerst dacht ik er niet zo over na, maar misschien is een paar maanden eerder stoppen toch wel fijn.”

Wat gaat u missen? “Het ritme en de regelmaat van vijf dagen in de week werken. En de school: elke dag is anders, er gebeurt altijd iets met kinderen of collega’s. Ook leer ik nog altijd veel, bijvoorbeeld over onderwijs met iPads.”

‘Met mijn reuma is het werk niet te doen’

Naam: Otto Burgers
Leeftijd: 61
Beroep: Bouwvakker
Pensioenleeftijd was 67 jaar en drie maanden. Wordt mogelijk drie maanden eerder. 

Blij? “Helemaal blij met de pensioensregeling ben ik niet. Zware beroepen, als in de bouw, zouden eerder moeten kunnen uittreden. Als het zou kunnen zou ik eerder stoppen. Met de reuma in mijn handen en voeten is het werk op deze leeftijd niet te doen.”

Wat gaat u missen? “Ik doe het werk al 46 jaar met veel plezier, maar ik heb zat hobby’s, zoals tuinieren en reizen, waar ik nu niet aan toe kom. Voor de tv zit ik nooit. Ik weet me wel te vermaken.”

‘Ik ben vooral heel blij voor mijn collega’s’

Naam: Marcel Garritsen
Leeftijd: 63
Beroep: Verpleegkundige in de wijk
Pensioenleeftijd was 67 jaar en drie maanden. Wordt mogelijk acht maanden eerder.

Blij? “Eerlijk gezegd maakt het voor mij persoonlijk niet zoveel uit, maar voor mijn collega’s ben ik heel blij. Doordat ik mijn pensioen naar voren heb gehaald kan ik nu parttime werken. Ik zie maar weinig mensen de 65 halen in de zorg, omdat het zowel fysiek als mentaal zo zwaar is. Dat zegt genoeg, denk ik.”

Wat gaat u missen? “Het contact met de collega’s. De zin van het bestaan, al klinkt dat zo misschien wat hoogdravend. Ik vind werken in de zorg fantastisch! Als ik met pensioen mag, blijf ik parttime werken, in dienst of als vrijwilliger. Mensen helpen is beloning genoeg.”

Lees ook:

Een pensioenakkoord, klimaatmaatregelen: ineens kan het niet op voor Rutte III

Hoezo tobberig en weinig daadkrachtig? Het kan opeens niet op voor het kabinet: na vele jaren discussie ligt er een pensioenakkoord, en dan verwacht de coalitie binnenkort ook nog haar klimaatmaatregelen te publiceren.

Na flink wat kopjes koffie ligt er een compromis voor een pensioenakkoord

Er ligt een voorlopig pensioenakkoord. Het plan voor een nieuwe pensioenstelsel wordt woensdag officieel gepresenteerd. Dat maakte de Sociaal-Economische Raad bekend. Het voorlopige resultaat is een toonbeeld van een tussenoplossing.