Het Centraal Planbureau pleit voor een gelijke heffing voor CO2-uitstoot voor iedereen. Dat is het meest effectief om uitstoot te verminderen, schrijft het CPB in een rapport over de economische gevolgen van een CO2-taks.
Op dit moment gaat de discussie vooral over een heffing op de uitstoot van de grote vervuilers in de industrie. Echte vooruitgang zal niet gehaald worden als alleen die grote vervuilers de portemonnee moeten trekken, aldus het CPB.
Volgens het CPB ontstaan de grootste voordelen als iedereen bijdraagt en meebetaalt voor CO2-uitstoot. Het planbureau verwacht dat de grote vervuilers dan alsnog maatregelen nemen om hun uitstoot terug te dringen.
Onrust en meningsverschillen over uitstootheffing
In het klimaatakkoord is opgenomen dat de CO2-uitstoot in Nederland over een jaar of tien met 49 procent moet zijn teruggedrongen. De voorgestelde maatregelen zorgden voor onrust, toen bleek dat burgers fors meer gingen betalen voor hun energie.
Jesse Klaver van GroenLinks stelde een oplopende heffing voor bedrijven voor bovenop de belastingen die er nu al bestaan. Dat leverde hem een heftige reactie op van Theo Henrar, ceo van Tata Steel, die zei dat zijn bedrijf failliet zou gaan bij zo'n heffing.
Iedereen betaalt mee
70 economen stelden juist voor om een model te hanteren waarin iedereen - dus burgers en bedrijven - evenveel voor de CO2-uitstoot gaan betalen. Chemie- en staalbedrijven keerden zich tegen een uitstoottaks en vinden dat ze eigenlijk al best veel doen.
De optie om iedereen te laten betalen is ook relatief goedkoop, schrijft het CPB. Als er een uniforme CO2-prijs gaat gelden, waarbij iedereen hetzelfde betaalt voor uitstoot, hoeft er minder beroep te worden gedaan op steden en de bebouwde kom. Er gelden daar al relatief hoge belastingen.
Uniforme prijs zorgt voor weglek
Het CPB denkt dat de kosten van het klimaatbeleid omlaag worden gebracht door een algemene CO2-taks. Wel wordt er gewaarschuwd dat een uniforme prijs zal leiden tot meer weglek van CO2.
Dat betekent dat er in de andere landen extra uitstoot is door het Nederlandse beleid. De extra kosten zouden eventueel de Nederlandse concurrentiepositie kunnen verstoren.
Het CPB stelt daarom voor dat er gerichte subsidies moeten komen voor duurzame maatregelen. Het planbureau stelt ook voor dat er internationale afspraken gemaakt moeten worden.
