Nieuwe VN-baas roept 2017 Tot 'Jaar van de vrede' uit

De Portugese oud-premier (van 1995 tot 2002), opvolger van Ban Ki-Moon die de VN de afgelopen tien jaar leidde, laat zich niet uit over concrete vredesinitiatieven voor het Midden-Oosten, maar de verwachting is dat hij daar achter de schermen al hard aan werkt. ,,Op mijn eerste dag als secretaris-generaal weegt één ding zwaar op mijn hart: hoe wij die miljoenen mensen kunnen helpen'', aldus Guterres.

En duidelijk refererend aan Syrië, waar de bommengooiende partijen al maandenlang zelfs ziekenhuizen en hulpkonvooien niet sparen: ,,Niemand wint deze oorlogen, iedereen verliest. Biljoenen dollars worden besteed aan de vernietiging van samenlevingen en economieën, wat weer nieuwe cycli van angst en wantrouwen voedt die generaties kunnen duren. Hele regio's worden gedestabiliseerd en de nieuwe dreiging van wereldwijde terreur raakt ons allemaal.''

Ruud Lubbers
Guterres weet waar dat toe leidt. In 2005 volgde hij Ruud Lubbers op als hoge VN-commissaris voor de vluchtelingen, de tien jaar daarna bezocht hij meer vluchtelingenkampen dan welk van zijn voorgangers - ook in Turkije, Libanon en Jordanië, de drie landen die de afgelopen jaren de grootste mep vluchtelingen uit buurland Syrië opvingen. 

Volgens diplomatiedeskundige Robert van de Roer is het 'heel verstandig' van Guterres dat hij zich op dit moment tot een algemene oproep beperkt. ,,Rusland, Turkije en Iran hebben in Syrië een diplomatieke coup gepleegd en de VN in elk geval tijdelijk opzij geschoven. Guterres moet ervoor zorgen dat we weer meer een rules-based wereldorde krijgen, maar met leiders als Poetin, Erdogan en straks ook nog Trump - die de VN een zielige praatwinkel noemde - wordt dat lastig. Gelukkig is Guterres een doorgewinterd diplomaat die heel goed begrijpt dat hij nu even niet hoog te paard moet gaan zitten.''

De 67-jarige Portugees zei vorige week bij zijn inauguratie al dat 'de uitdagingen ons vermogen om te reageren overtreffen'. Ook toen al bepleitte hij een sterke toename van de 'vredesdiplomatie': ,,De internationale gemeenschap besteedt nu veel meer tijd en middelen aan het oplossen van crises dan aan het voorkomen ervan.''