"Attack!" Intimidatie en bedreigingen als schrikeffect voor al wie kritisch is voor Schild & Vrienden

"Je zal opgeschrikt worden door je eigen schaduw en continu over je eigen schouders moeten kijken om zeker te zijn dat niemand jou aan het achtervolgen is. Wanneer de tijd komt, zal je weten wie jouw zielige bestaan ten einde heeft laten komen." Eén van de bedreigingen aan S, de man achter het intussen verdwenen Twitteraccount "SchuldnVrienden". Deze waarschuwing staat te lezen - net zoals andere bedreigingen - op berichtensite 4chan, populair in extreem-rechtse kringen. 

Nog voor het grote publiek de ideologie en tactieken van Schild & Vrienden via de reportage in Pano leerde kennen, gaf het Twitteraccount "SchuldnVrienden" aan het Twitterpubliek inzicht in de ideeën van Schild & Vrienden. Die inzichten waren een doorn in het oog van de leden van de groep en sinds de oprichting van het account in 2018 probeerden ze te weten te komen wie de beheerder van het account was.

Vorige week lukte dat ook door een fout van de beheerder van het account. Het gaat om een zekere S., een medewerker van de Universiteit Gent. We konden in de geheime groepen van Schild & Vrienden vorig jaar al, in het kader van de Pano-reportage, zelf meelezen hoe ze zijn telefoonnummer en emailadres proberen te vinden door bijvoorbeeld het paswoord van het account te resetten. Er werden allerlei tips uitgewisseld, valstrikken opgezet en hacking gesuggereerd om te achterhalen van wie het account was.

Dries Van Langenhove, de leider van Schild & Vrienden en intussen verkozen als federaal parlementslid voor Vlaams Belang, zei vorig jaar letterlijk in de geheime praatgroep: "Ik wil de naam van die van Schuld & Vrienden zodat hij niets meer durft doen". Dat zien we in ons archief dat we opbouwden n.a.v. de reportage in Pano. Door een fout van S. zelf is enkele dagen geleden zijn identiteit aan het licht gekomen voor de leden van Schild & Vrienden. Na een artikel op de rechtse website Sceptr, geschreven door hoofdredacteur Jonas Naeyaert en lid van Schild & Vrienden, over 'de ontmaskering' van het account, opende Dries Van Langenhove op Twitter en Facebook een frontale aanval op S., waar hij hem met naam en toenaam noemt. 

De bedreigingen verrassen auteur en docent 'Nieuwe Media' Ico Maly niet. Maly schreef onder meer een boek over 'Nieuw Rechts' en publiceert ook academisch onderzoek naar 'Schild & Vrienden', naar wie trouwens nog een gerechtelijk onderzoek loopt. "Het intimideren en bedreigen van al wie kritisch is voor groeperingen uit wat omschreven wordt als 'Nieuw Rechts' en 'Alt Right' is internationaal een gegeerde tactiek", zegt Maly, "in de Verenigde Staten worden professoren en opiniemakers die schrijven over dit soort organisaties al langer geïntimideerd. Het enige doel is mensen het zwijgen opleggen. Initimidatie werkt, dat kruipt onder je vel.

"Schild & Vrienden haalt op internationaal niveau inspiratie. Ik schrijf veel over Schild & Vrienden, maar het is opvallend dat bij mij de intimidaties uitblijven. Misschien net omdat ik er dan nog meer over schrijf. Toen ik tijdens een lezing ooit iets zei over de Nederlandse politicus Thierry Baudet, tweette Dries Van Langenhove daar wel iets over. Hij 'tagde' Baudet en mijn werkgever, de universiteit van Tilburg in die tweet. Dat is één van de tactieken die worden gebruikt: door te taggen of te linken naar de werkgever hopen ze dat de kritische stem in kwestie intern onder druk komt te staan. Een gekende tactiek in de hoop dat mensen twee of drie keer nadenken voor ze iets gaan schrijven. Je ziet dat trouwens nu ook gebeuren bij de medewerker van de universiteit van Gent."

Ander tactieken zijn het 'doxxen' van mensen, het openbaar maken van privé-gegevens met als doel om hen lastig te vallen. Onlangs werd een leerkracht van de Artveldehogeschool slachtoffer van doxxing door Schild & Vrienden. De leerkracht had een mailtje naar haar leerlingen gestuurd om samen naar de klimaatbetoging te gaan. Van Langenhove postte kort daarna een screenshot van die mail met naam en foto van de leerkracht op Facebook.

In een video op Twitter beweert Dries Van Langenhove dat het account "SchuldnVrienden' zich aan dezelfde tactieken zou bezondigen: "Dus ge hebt een medewerker van de Universiteit Gent die meer dan een jaar lang private gegevens, bankgegevens, adressen, namen, foto’s van kinderen zelfs, van mensen in en rond Schild en Vrienden online smijt en die dus ‘doxxt’, doet aan cyberbullying, mensen hun leven en hun toekomst probeert kapot te maken", zegt hij in de video.

In een telefonische reactie aan onze redactie herhaalt Van Langenhove de beschuldiging en zegt dat de persoon achter "SchuldnVrienden" een jaar lang privégegevens online heeft gezet. Van Langenhove beweert een advocaat onder de arm te nemen om te onderzoeken of er strafbare feiten zijn gepleegd en voegt eraan toe dat de rollen van dader en slachtoffer in deze zaak worden omgedraaid.

Een beschuldiging die wordt ontkend door "SchuldnVrienden", die bovendien zegt dat er nooit gegevens zijn gepubliceerd die niet openbaar te vinden zijn. 

Van Langenhove zegt ook dat hij nooit intimidatietactieken heeft toegepast, nu niet in de zaak van "SchuldnVrienden" en ook niet in het verleden. Uit het archief van Pano blijkt het tegendeel.

(Lees verder onder de schermafbeeldingen)

Want naast doxxen worden ook zogenoemde 'raids' georganiseerd, dat zijn gecoördineerde online aanvallen van een organisatie of persoon, met als doel om massaal de geloofwaardigheid van die mensen of organisaties onderuit te halen.

'Raiden' gebeurt door de commentaarsectie van iemands pagina of account op sociale media te overspoelen met meningen of negatieve commentaren. Je kan ook een groep infiltreren en intern de meningen proberen te veranderen, zoals Schild & Vrienden van plan was met de Vlaamse Jeugdraad. Je kan een poll of een enquête raiden door zoveel mogelijk mensen op te trommelen om de uitkomst van die poll te beïnvloeden, zoals Schild & Vrienden ooit deed met een enquête over transgenders. 

Of je nu een grote organisatie bent, een journalist, een leerkracht, een politicus of een eindejaarsstudent aan de middelbare school, wie kritisch is, loopt de kans om geïntimideerd te worden.

Arthur Joos bijvoorbeeld, een journalist uit Gent, schreef nog voor Schild & Vrienden nationaal bekend werd een kritisch opiniestuk over de organisatie. Dries Van Langenhove gooide, via zijn fake account Jean-Paul Mbongo, het telefoonnummer van Joos in de geheime Facebookgroep van Schild & Vrienden. Dat blijkt uit het archief van de geheime chatgroepen. Later kreeg Joos verschillende anonieme oproepen. Jean-Paul Mbongo is één van de vele accounts die door Dries Van Langenhove worden gebruikt. Ook andere leden van Schild & Vrienden hebben verschillende valse accounts op sociale media.

Maanden geleden riep Dries Van Langenhove via sociale media op om 'linkse leerkrachten' te filmen. Kort nadien dook op sociale media een geknipt filmfragment op van een leerkracht die met weinig respect sprak over Van Langenhove, een momentopname die stiekem gefilmd werd door een leerling. Het filmpje werd verder verspreid, onder meer door Dries Van Langenhove zelf. In een ander geval kregen leerlingen in het kader van een les over discriminatie verschillende voorbeelden te zien in de klas, waaronder de Pano-reportage over Schild & Vrienden. Deze informatie kwam tot bij Van Langenhove terecht, waarna de leerkracht na de lesuren een telefoontje kreeg van hem en zich moest verantwoorden voor het lesmateriaal. Van Langenhove nam ook contact op met de directie van de school.

Ook reportagemaker Tim Verheyden wordt sinds de Pano-reportage uitgescholden en regelmatig bedreigd: "Dat gaat van de obligate 'linkse rat' tot mensen die een vuist willen planten in mijn gezicht of met een baseball bat tegen mijn hoofd willen slaan of me dood wensen", zegt Verheyden. Zijn dat allemaal mensen die deel uitmaken van Schild & Vrienden? "Neen, uiteraard niet. Dat zijn mensen die boos zijn, omdat we 'Schild & Vrienden' kritisch benaderen".

(Lees verder onder de schermafbeeldingen)

De voortdurende grove uitlatingen en intimidatie van mensen binnen Schild & Vrienden inspireert anderen om hetzelfde te doen. Vorige week wenste iemand Verheyden op berichtensite 4chan, populair in extreem-rechtse kringen, dood. De tekst is eigenlijk een vertaling van een Amerikaanse meme die al sinds 2010 de ronde doet op het internet en moet gezien worden als een vorm van 'humor'. Dezelfde tekst stond ook in het manifest van Brenton Tarrant, de dader van de aanslag op een moskee in Christchurch, Nieuw-Zeeland, waarbij 51 doden vielen. 

"De kans dat iemand ook daadwerkelijk overgaat tot actie is klein. We leven gelukkig in een beschaafde democratie en niet in een land waar journalisten en critici elke dag slachtoffer zijn van geweld. Maar er moet maar één iemand zijn die zo een boodschap letterlijk neemt en overgaat tot actie en eender wie vandaag kritisch is voor extremen, links of rechts, effectief iets aandoet. Letterlijk oproepen - in het openbaar - tot geweld gebeurt zelden, maar de voortdurende beledigingen en intimidatie van al wie anders denkt, zijn soms genoeg om zaadjes in de hoofden van sommigen te planten om op die manier de haat te voeden. Om te polariseren. Om een angstklimaat te creëren en het vrije debat te ondermijnen", zegt Verheyden.