Over oorlog is hij duidelijk: "Het is voor niemand goed en het is een verspilling van levens". John Dennett was als 19-jarige jongen bij het begin van de bevrijding van Europa. Op het strand van Normandië vocht hij tijdens D-day voor de vrijheid van Europa. Nu, 75 jaar later, keert hij terug naar die plek.
Dennett herinnert zich D-day nog goed. In de nacht van 5 op 6 juni in 1944 vertrekt zijn boot vanuit Engeland naar de Franse kust. "We waren met duizenden schepen. Het was een onwerkelijk gezicht. Ik weet nog dat ik dacht: niets kan ons gebeuren, we zijn met zoveel mensen."
‘Pas later realiseer je wat je aan het doen was’
'Je gaat gewoon door'
In de vroege ochtend beginnen de geallieerden met het beschieten van de Duitsers. De laadkleppen van de landingsschepen gaan open en 130.000 soldaten bestormen de stranden van Normandië. Vanuit de lucht landen duizenden parachutisten. Ze worden van alle kanten door de Duitsers beschoten en met granaten bekogeld.
"Het was heel chaotisch en het geluid was verschrikkelijk", vertelt Dennett. "Ik was niet echt bang. Je ziet een explosie en denkt dan: ik ben het niet, ik ben in orde. Je gaat dan gewoon door. Pas nu ik ouder ben besef ik wat ik heb gedaan."
Slagveld
Het wordt een slagveld en met duizenden doden is het verlies aan de kant van de geallieerden groot. Maar de invasie lukt en in de maanden daarop worden steeds meer dorpen en steden door de geallieerden bevrijd.
"Ik heb het geluk gehad dat ik de oorlog heb overleefd. Dat ik naar huis kon en kon genieten van de vrijheid waar we voor gevochten hebben", vertelt Dennett. Maar hij realiseert zich ook dat die vrijheid niet goedkoop was: "Oorlog is voor niemand goed. Het is een verspilling van levens".
Grote herdenking
Elke vijf jaar wordt D-day groots herdacht. Dennett heeft al eerder herdenkingen bijgewoond en ook vandaag is hij er weer bij. "Het is belangrijk dat we de mensen die hun leven hebben gegeven herdenken. Wij kregen vrede door wat zij deden."
Omdat de veteranen van toen inmiddels op hoge leeftijd zijn, is de kans groot dat dit voor velen van hen de laatste grote internationale herdenking is.
Deze mannen vochten voor de vrijheid van Nederland
D-day
D-day vindt plaats op 6 juni 1944 en wordt gezien als het begin van de bevrijding van West-Europa. Onder de noemer Operation Overlord betreden geallieerde troepen in de vroege morgen de stranden van Normandië.
Het is de grootste amfibische invasie in de geschiedenis; ruim 150 duizend militairen uit onder meer Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada vechten op verschillende fronten tegen Nazi-Duitsland. Met behulp van ruim 1000 tanks, bijna 12.000 vliegtuigen en nog eens duizenden marineschepen komen de militairen aan land. Vanuit de lucht volgen meer dan tienduizend parachutisten. Een mega-operatie, die in de maanden voor D-day nauwgezet is voorbereid.
Veel slachtoffers
Vooral op het zogenoemde Omaha Beach hebben de Duitsers hun verdediging goed voorbereid. De geallieerden hebben in eerste instantie moeite om het strand te bereiken. Soldaten moeten tientallen meters door het water ploeteren, terwijl de Duitsers ze onder vuur nemen.
Tijdens D-day sterven hier zo’n 2000 soldaten, vooral Amerikanen. Bij de hele operatie komen naar schatting ruim 4400 geallieerden om het leven. Aan de Duitse zijde zijn naar schatting tussen de 4000 en 9000 slachtoffers.
De invasie verloopt op de meeste andere stranden voorspoedig. De geallieerden kunnen relatief snel oprukken en bevrijden die dag de eerste omringende dorpen. Het offensief zal na die 6 juni nog weken duren. De bevrijding van Parijs, op 26 augustus, wordt gezien als het einde van Operation Overlord.
De invasie tijdens D-day is vaak verfilmd, zoals in deze beroemde scene van Saving Private Ryan.
