Draait burger op voor de riante pensioenen van het Europarlement?

Het is een lijk in de kast van het Europees Parlement dat ieder jaar harder gaat stinken. De tekorten bij het aanvullende pensioenfonds voor oud-Europarlementariërs zijn volgens nieuwe berekeningen van secretaris-generaal Klaus Welle, de hoogste ambtenaar van het parlement, opgelopen tot 326 miljoen euro. Als er niets gebeurt is het fonds tussen 2024 en 2026 uitgeput. Het Europees Parlement, oftewel de belastingbetaler, zal dan mogelijk opdraaien voor honderden miljoenen aan pensioenuitkeringen in de komende decennia.

De goudgerande aanvullende pensioenregeling, waarbij Europarlementariërs uit hun onkostenvergoeding eenderde konden inleggen en het parlement tweederde bijpaste, bezorgt het Europees Parlement al imagoschade sinds ze in 1990 van kracht werd. Na vier zittingstermijnen kon een Europarlementariër tot een aanvullend pensioen van ruim 5.500 euro per maand komen, boven op een nationaal pensioen. De Tweede Kamer betitelde het fonds in 1997 als „moreel verwerpelijk” en „verrijking op kosten van de belastingbetaler”.

Het laatst bekende tekort bij het aanvullende pensioenfonds was 286 miljoen euro. Het nieuwe tekort van 326 miljoen duikt op in antwoord op vragen van de begrotingscontrolecommissie van het Europees Parlement, die momenteel de boeken over 2016 controleert. Sinds 2009 mogen Europarlementariërs geen gebruik meer maken van de aanvullende pensioenregeling. Daardoor vloeien er geen nieuwe premies in het fonds en lopen de tekorten op. Bovendien was de inleg van de Europarlementariërs jarenlang te laag om de pensioenregeling te laten renderen.

Actie blijft uit

SP-Europarlementariër Dennis de Jong, die lid is van de controlecommissie en zich al jaren bezighoudt met de kwestie, eist actie van secretaris-generaal Welle om te voorkomen dat de rekening straks inderdaad bij de burger terechtkomt. „Dat hadden we hem vorig jaar al gevraagd, maar hij heeft niets gedaan. Nu heeft hij toegezegd te kijken of er toch wat mogelijk is”, zegt De Jong.

Het probleem is dat de deelnemende oud-Europarlementariërs zich kunnen beroepen op een garantie van het parlement uit 2009 dat het zijn „juridische verantwoordelijkheid” zal nemen en de uitbetaling van de pensioenuitkeringen „garandeert” na uitputting van het pensioenfonds. Mochten oud-Europarlementariërs naar de rechter stappen als hun uitkeringen stoppen, dan staan ze mogelijk sterk. „Dat is wat wij bij de begrotingscontrolecommissie al jaren te horen krijgen. Dat dit nu eenmaal een rekening is die ooit op het bordje van de belastingbetaler terechtkomt”, zegt De Jong.

Hans van Meerten, bijzonder hoogleraar internationaal pensioenrecht aan de Universiteit Utrecht, sluit niet uit dat het Europees Parlement toch onder zijn toezeggingen uit kan. Van Meerten wijst erop dat de aanvullende pensioenregeling technisch gezien geen pensioenfonds is, maar een Luxemburgs beleggingsfonds. „Dat is een entiteit die geen toezeggingen over toekomstige uitkeringen doet. Het is daarom de vraag of zo’n garantie van het parlement, over uitbetalingen via een beleggingsfonds, juridisch wel houdbaar is”, zegt Van Meerten.

Namen openbaar

De leden van de begrotingscontrolecommissie eisen dat secretaris-generaal Welle nu eens precies uitzoekt hoe het zit met de juridische aansprakelijkheid van het parlement. SP’er De Jong zegt in het voorjaar met een resolutie te komen waarin hij oud-Europarlementariërs oproept vrijwillig af te zien van de pensioenregeling. Ook wil hij dat de namen van deelnemers aan het fonds openbaar worden.

Er is één huidig, anoniem, lid van het Europees Parlement dat in de toekomst aanspraak kan maken op een pensioen uit het fonds. Voor de rest gaat het om oud-Europarlementariërs. Jaarlijks bereiken zo’n twintig voormalige parlementariërs de leeftijd van 65, waarop ze uitkeringen uit het fonds gaan ontvangen. Volgens de Duitse krant Bild maken meer dan 700 oud-Europarlementariërs aanspraak op (toekomstige) uitbetalingen. Daaronder zijn diverse Nederlandse oud-leden van het Europees Parlement, waaronder de voormalige ministers Maxime Verhagen (CDA), Laurens Jan Brinkhorst (D66) en de huidige CDA-senator Ria Oomen.

Lees ook: Veel Europarlementariërs stapten uit een pensioenfonds omdat er veel belastinggeld in moest. Toine Manders zei dat ook te doen, maar bleef toch.