‘Welvaartswinst door opening Lelystad Airport valt enorm tegen’

Dat stellen de Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL) uit vijf provincies vast na onafhankelijk onderzoek. Sterker nog: de cijfers waarmee het departement werkt, zijn volgens hen doorspekt met fouten.

Ruim een jaar geleden kwam het ministerie met een ‘verkennende maatschappelijke kosten-batenanalyse’ (MKBA) voor de luchtvaart. Dit rapport bevatte een onderzoek naar vier beleidsalternatieven voor het toenemende aantal vliegbewegingen in Nederland. De actiegroepen vertrouwden de cijfers niet en lieten er een second opinion op los. 

Wat blijkt nu, volgens hen: zowel het beperken van de groei van Schiphol als het dichthouden van Lelystad Airport schaadt de Nederlandse economie helemaal niet. Verder zijn onder meer fouten gevonden bij het berekenen van de welvaarts-, milieu- en klimaateffecten van de luchtvaart.

Uit de second opinion komt bovendien naar voren dat Lelystad Airport de provincie Flevoland nauwelijks extra banen bezorgt. Lelystad Airport levert slechts 60 extra arbeidsplaatsen op voor mensen die nu nog werkloos zijn. Alle verdere banen die ontstaan door de opening van Lelystad Airport verdringen andere banen, of moeten worden ingevuld door EU-migranten.

,,Dit zijn heftige conclusies”, zegt SATL-voorzitter Marco Middelkoop. ,,Op deze manier is het niet mogelijk om een besluit te nemen over de opening van Lelystad Airport. Het zou goed zijn als er eerst een deugdelijke MKBA wordt gemaakt.” Hierdoor zou de geplande opening van de regionale luchthaven voor vakantievliegverkeer, in april 2020, forse vertraging oplopen.

Het valt Middelkoop op dat er nu voor de zoveelste keert een overheidsonderzoek of -rapportage over Lelystad Airport of de luchtvaart niet lijkt te kloppen. ,,Het is een trend. En mensen mogen zelf hun conclusies trekken, maar ons valt op dat systematisch in het voordeel van Schiphol wordt gerekend en steeds in het nadeel van omwonenden.”

Zo zijn volgens de onderzoekers de maatschappelijke kosten van toenemende geluidshinder door in- en uitkomend vliegverkeer te laag ingeschat en is het welvaartseffect met name veel te optimistisch ingeschat. En ook de door het ministerie geclaimde effecten van meer vliegbewegingen naar Nederlandse luchthavens zijn op een onjuiste manier bepaald en te hoog ingecalculeerd.

,,Mogelijk verdampt bij alternatieve berekeningen het welvaartseffect helemaal”, zegt onafhankelijk onderzoeker Walter Manshanden. ,,Er wordt simpelweg met verkeerde prijzen gerekend en met te hoge rentetarieven ten opzichte van alternatieven.”

Manshanden vindt dat de burger recht heeft op deugende informatie vanuit de overheid, en de Tweede Kamer ook. ,,Nu lopen we het risico op een besluit over Lelystad Airport met half kloppende informatie op basis van de verkeerde vraagstelling. Mijn aanbeveling is daarom om een nieuwe MKBA te laten maken onder toezicht van of door het Centraal Planbureau.”   

De uitbreiding van Lelystad Airport heeft inmiddels al zo‘n 180 miljoen euro gekost. 

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat weten ‘de second opinion niet te kennen. ,,We kunnen er inhoudelijk dan ook niet op reageren”, aldus een woordvoerder. Lelystad Airport zal wel veel extra banen opleveren in de regio, gelooft het ministerie.