De sociaaldemocraten kregen in 180 van de 355 gemeenten de meeste stemmen, blijkt uit gegevens van de Verkiezingsdienst van persbureau ANP.
De PvdA ging in elke gemeente vooruit. Nergens verloor de partij terrein en nergens bleef de partij gelijk. Een vergelijkbaar beeld geldt op provincieniveau: in tien van de twaalf provincies kregen de sociaaldemocraten de meeste stemmen.
De grootste vooruitgang boekte de partij in Limburg, de thuisprovincie van lijsttrekker Frans Timmermans. In Simpelveld ging de partij 32,1 procentpunt vooruit, in Voerendaal 30,7 procentpunt. Hetzelfde beeld was te zien in plaatsen als Maastricht, Venlo, Kerkrade, Sittard-Geleen, Roermond, Landgraaf en Timmermans' thuisstad Heerlen.
PvdA: Terrein veroverd op PVV, D66 en Forum
Ten opzichte van de vorige Europese verkiezingen in 2014 slaagde de PvdA erin 45 gemeentes te veroveren op de PVV. Ook D66 werd in een aantal gemeenten verdrongen als grootste partij.
Vergeleken met de afgelopen Provinciale Statenverkiezingen heeft de PvdA vooral Forum voor Democratie verslagen. In 59 gemeenten waar de partij van Thierry Baudet twee maanden geleden won, gingen de meeste stemmen dit keer naar de PvdA. In Oss, bakermat van de SP, gingen donderdag ook de meeste stemmen naar de PvdA.
Het CDA werd in 57 gemeenten de grootste partij, VVD in 49 gemeenten en de gecombineerde lijst ChristenUnie-SGP in 48 plaatsen. GroenLinks noteerde zeven zeges en Forum voor Democratie vier. In Asten gingen de meeste stemmen naar 50PLUS. Lijsttrekker Toine Manders komt uit de Brabantse plaats.
PVV: Verliezen in elke gemeente
De PVV heeft in elke Nederlandse gemeente een verlies moeten incasseren. De grootste klappen kreeg de partij van Geert Wilders in oude bolwerken zoals Edam-Volendam. Vijf jaar geleden, bij de vorige Europese verkiezingen, was de PVV daar verreweg de grootste partij geworden met 31,1 procent van de stemmen. Nu bleef de partij steken op 5,8 procent.
In Rotterdam en Schiedam was de PVV vijf jaar geleden ook de grootste partij, maar na donderdag is de partij van Wilders daar kleiner dan DENK.
In het Brabantse Rucphen is het beeld vergelijkbaar. Na een ruime overwinning in 2014 (37,6 procent), moet de partij nu genoegen nemen met 14,6 procent van de stemmen. In Kerkrade zakte de PVV van 31,7 procent naar 10,6 procent van de stemmen, in Nissewaard van 26,6 procent naar 7,6 procent en in Almere van 19,1 naar 5,1 procent. Vijf jaar geleden kreeg de PVV in meer dan vijftig gemeenten de meeste stemmen, maar dat lukte afgelopen donderdag nergens.
De PVV wist de schade alleen beperkt te houden in gemeenten waar de partij überhaupt niet groot was, zoals Wageningen en Groningen.
SP: Ook inleveren over de hele linie
In elke gemeente is de SP donderdag achteruitgegaan. Nergens wist de partij ook maar gelijk te blijven, laat staan stemmen te winnen. Vooral in een paar regio's verloor de partij hard: het oosten van Noord-Brabant, het zuiden van Limburg en Groningen.
De SP noteerde haar grootste nederlaag in Boxmeer, de geboorteplaats van oud-partijleider Emile Roemer. De partij kreeg vijf jaar geleden 24,1 procent van de stemmen in de Brabantse gemeente. Op donderdag moesten de socialisten genoegen nemen met 7,5 procent.
Ook op andere plekken in de regio, zoals Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert, Gemert-Bakel en Sint Anthonis, keerden de kiezers zich af van de SP.
Net over de provinciegrens in het Limburgse Gennep verloor de SP 14,3 procentpunt. In Zuid-Limburg ging de SP onder meer in Landgraaf, Heerlen, Brunssum, Kerkrade en Voerendaal hard onderuit. In Groningen verloor de partij aanzienlijk in Oldambt, Midden-Groningen, Westerwolde, Veendam en Pekela.
Forum voor Democratie: Half miljoen stemmen minder
FVD is in twee maanden tijd meer dan 460.000 kiezers kwijtgeraakt. Bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart stemden nog meer dan een miljoen Nederlanders op de partij van Thierry Baudet, donderdag kreeg FVD net geen 600.000 stemmen voor het Europees Parlement.
In vier gemeenten werd FVD de grootste partij: in Edam-Volendam (31 procent), Hellevoetsluis (22,1 procent), Nissewaard (20,3 procent) en Rucphen (19,2 procent). Bij de Provinciale Statenverkiezingen had FVD ruim 40 procent van de stemmen gekregen in Edam-Volendam, 27,9 procent in Hellevoetsluis en 24,9 procent in Nissewaard. In Rucphen ging FVD er wel iets op vooruit; in maart kreeg de partij daar namelijk 18,8 procent van de stemmen.
Net als bij de Provinciale Statenverkiezingen krijgt Baudet zijn stemmen vooral in plaatsen aan de rand van de grote steden. Zo kreeg FVD donderdag relatief veel stemmen in Zandvoort, Brielle, Purmerend, Westland, Schiedam, Zoetermeer, Ridderkerk en Vlaardingen.
D66: Kiezers lopen weg in het Gooi en de studentensteden
D66 werd ongeveer gehalveerd en ging van 15,5 naar 7,1 procent van de stemmen. Daardoor verloor de partij van leider Rob Jetten twee van de vier zetels in het Europees parlement.
Het verlies van de liberaal-democraten was het grootst in Bloemendaal. Vijf jaar geleden kreeg de partij nog de meeste stemmen, meer dan een kwart van het totaal in het villadorp. Nu zakte de partij naar 11,3 procent. Ook in Gooise Meren (Naarden, Bussum en Muiden), Oegstgeest en Heemstede verloor de partij veel stemmen. De VVD ging in al die plaatsen met de zege aan de haal.
Ten opzichte van vijf jaar geleden raakte D66 ook de studentensteden Amsterdam, Groningen, Delft, Leiden, Nijmegen, Utrecht en Wageningen kwijt. Daar werd donderdag het meest op GroenLinks gestemd. In Utrecht ging D66 van 26,4 naar 13,3 procent, In Leiden van 25,8 naar 12,5 procent en in Amsterdam van 25 naar 11,8 procent.
ChristenUnie/SGP: Absolute meerderheid in drie gemeenten
Nergens was de overwinning voor de Nederlandse gecombineerde christelijke fractie in het Europees Parlement zo groot als op Urk. De gecombineerde lijst ChristenUnie-SGP kreeg er 70,7 procent van alle uitgebrachte stemmen. Dat was zelfs een achteruitgang, want vijf jaar eerder haalde de combinatie nog bijna 74 procent van de stemmen.
Forum voor Democratie werd donderdag de naaste rivaal van ChristenUnie-SGP op Urk. De partij van Thierry Baudet kreeg 14,8 procent van de stemmen op het voormalige eiland. Het CDA kreeg 6,3 procent van de Urker kiezers achter zich en PVV kreeg 4,6 procent van de stemmen. Jezus Leeft werd vijfde met 1 procent. De eerste linkse partij op Urk is de PvdA met 39 stemmen, oftewel 0,6 procent.
In Staphorst kreeg ChristenUnie-SGP 54,6 procent van de stemmen. In Tubbergen schaarde 53,1 procent van de inwoners zich achter het CDA. Beide gemeenten liggen in Overijssel.
NUjij: Uitgelichte reacties