Opiniepeiling Maurice de Hond: VVD weer nipt de grootste, meer mensen geven PvdA weer een kans

De peiling van vandaag laat zien dat we electoraal gezien in een nieuwe fase zijn gekomen, die best eens bepalend kan zijn tot aan de volgende Tweede Kamerverkiezingen.

We zien een kopgroep van 5 partijen (FVD, 24, -3), VVD(25), PvdA en GroenLinks (16, +1) en het CDA.

Deze 5 partijen hebben twee derde van het electoraat achter zich. (PvdA mocht blijkbaar van het electorale strafbankje af. Inmiddels geeft bijna een kwart van de Nederlanders die partij nu een kans).

De 8 kleinere partijen volgen nu op duidelijke afstand. D66 staat op 10 zetels (-1). Bij EP2014 haalde die partij nog 15,5 procent en was toen de grootste. Nu is de score onder de 7 procent. Daarmee is het duidelijk dat D66 in dezelfde penibele electorale positie zit als de PvdA tussen 2013-2017. Deze 8 kleinere partijen hebben een derde van de kiezers achter zich.

SP en PVV behoren tot deze groep en ik acht het vrijwel onmogelijk dat die twee partijen -in ieder geval tot en met de volgende Tweede Kamerverkiezingen- weer aansluiting kunnen vinden bij de kopgroep.

In ons rapport van gisteren zijn we dieper ingegaan op de werking van de opkomst en het Frans Timmermans effect op de uitslag van EP2019.

Binnen de kopgroep zijn er een aantal belangwekkende vraagpunten voor tot aan de volgende verkiezingen:

• Wat wordt de impact van de nieuwe leider van het CDA (Hoekstra of De Jonge)?
• Wat gaat de VVD doen, nu voor de tweede keer gebleken is, dat Rutte’s electorale aantrekkingskracht minder is dan voorheen? (Ondanks zijn inzet bij de verkiezingen in de laatste week voor de verkiezing scoort de VVD weer niet meer dan 15 procent). Een VVD, die in een soort electorale klem kan komen met FVD aan de rechterkant en een sterker wordend CDA aan de linkerkant. Zal de VVD electoraal een vergelijkbaar verval ondergaan als het CDA in 2012 en de PvdA in 2017?
• Hoe zal FVD zich electoraal verder ontwikkelen? Het lijkt erop dat die partij de electorale positie heeft overgenomen van de PVV. Maar de groep kiezers die zich aangesproken voelt tot dit soort partijen is op dit moment maximaal 20 a 25 procent.
• En wat gaat er gebeuren op links met GroenLinks en de PvdA? Het zou best zo kunnen zijn dat GroenLinks een lager electoraal maximum heeft dan de PvdA. Het electoraal wegvallen van de SP zou binnen links wel eens een nieuw krachtenveld kunnen scheppen.

De interactie tussen deze 5 partijen zal niet alleen beïnvloed worden door de personele keuzes van de lijstrekkers, maar ook door hoe het verder loopt met het huidige kabinet. Valt het kabinet voor 2021 of niet? Van belang is ook te beseffen dat VVD+CDA+PvdA+GroenLinks geen meerderheid zullen hebben in de Eerste Kamer, die morgen samengesteld wordt!

In het rapport van vandaag (pdf) wordt verder nog wat dieper ingegaan op het stemmen bij de verkiezingen van afgelopen donderdag.

• 20 procent van de kiezers besloten in de laatste 24 uur voor het stemmen.
• Een kwart van de kiezers hebben een andere partij gestemd bij EP2019 dan bij PS2019.
• Een derde ervan heeft dat gedaan op basis van het standpunt t.a.v. de Europese Unie.
• De helft van de kiezers wil hetzij uit de EU of wil zoveel mogelijk op de rem trappen. Onder de kiezers van FVD, PVV, SP en 50PLUS is het de overgrote meerderheid.

De helft van de kiezers wil een verdere samenwerking organiseren binnen Europa. Kiezers van D66, GroenLinks en PvdA vinden dat in overgrote meerderheid. Kiezers van VVD, CDA en PvdD zijn meer verdeeld.