Kiezers in 21 EU-landen naar stembus: stijging eurosceptici verwacht

Zo kunnen bijna 65 miljoen Duitsers tot 18.00 uur stemmen, 47 miljoen Fransen en 37 miljoen Spanjaarden tot 20.00 uur, 30 miljoen Polen tot 21.00 uur en ruim 50 miljoen Italianen tot 23.00 uur. In bijvoorbeeld Luxemburg sluiten de stembureaus al om 14.00 uur. 

Griekenland, Hongarije, Bulgarije, Roemenië, Litouwen en Cyprus waren de eerste landen die hun stembureau's openden.

Met spanning wordt uitgekeken naar de uitslagen in Frankrijk en Italië. Vooral naar de scores van Marine Le Pen’s Rassemblement National (RN) en Matteo Salvini’s Lega Nord, tegenstanders van de Europese projecten van de Franse president Emmanuel Macron.

De Liga van Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini wordt naar verwachting een van de grote winnaars. De Italiaanse leider, gedragen door zijn anti-migranten speech, plaatste gisteren een video op Twitter vergezeld van de boodschap “Nee tegen Eurabia”. De RN van zijn bondgenoot Marine Le Pen, leider van extreem-rechts in Frankrijk, staat bovenaan de lijst van stemintenties in Frankrijk.

De twee extreem-rechtse bondgenoten hopen een brede alliantie te vormen van nationalistische, eurosceptische en populistische partijen. Deze krachten hadden al vooruitgang geboekt in 2014, maar ze blijven versplinterd in verschillende groepen in het Europees Parlement.

Hoewel peilingen een duidelijke vooruitgang suggereren, kan deze heterogene groep echter geen meerderheid in het parlement behalen. Analisten verwachten maximaal iets meer dan een derde van het aantal zetels. 

Officiële uitslagen mogen vandaag pas vanaf 23.00 uur worden vrijgegeven. Nationale exitpolls worden vanaf 18.00 uur verwacht. Het Europees Parlement geeft op basis hiervan tijdens een uitslagenavond in Brussel om 20.15 uur een eerste globale inschatting van de resultaten, verdeeld over de huidige politieke groepen in het parlement. Drie uur later volgt een nieuwe prognose waarin voorlopige uitslagen uit achttien lidstaten zijn verwerkt. Die worden in de loop van de nacht aangevuld met nieuwe cijfers.

De zogenoemde topkandidaten van de Europese politieke partijen komen vanuit Brussel met reacties als er een duidelijk beeld is van de uitslag. Onder hen Frans Timmermans, Manfred Weber en Bas Eickhout namens respectievelijk de sociaaldemocraten, christendemocraten en groenen.

Nederlanders en Britten konden donderdag al stemmen en in vijf kleinere landen kon dat op vrijdag en zaterdag. Nederland creëerde de eerste verrassing met, volgens de peilingen, een overwinning van de PvdA onder leiding van Frans Timmermans, momenteel nummer 2 van de Europese Commissie.

Ongeveer 427 miljoen Europeanen mogen vandaag hun stem uitbrengen. Ze kiezen de 751 leden van het Europees Parlement voor een periode van vijf jaar. Hoewel de Europese volksvertegenwoordiging haar bevoegdheden blijft uitbreiden, worden de verkiezing over het algemeen gekenmerkt door een lage opkomst (42,6% in 2014).

Verslaggever Mark van Assen legt uit wat je moet weten over de Europese verkiezingen: