Alles over de uitslagen van de Europese verkiezingen
In dit blog volgden we alles over de uitslagen van de Europese verkiezingen. In Nederland was de PvdA de grote winnaar, GroenLinks werd de grootste in Amsterdam.
Live
Rutte: centrumrechts is overeind gebleven
Volgens premier Mark Rutte hebben de verkiezingen voor het Europees Parlement niet geleid tot een grote machtsverschuiving. "Centrumrechts is behoorlijk overeind gebleven. Het verlies van de christendemocraten komt er bij de liberalen weer bij."
De sociaaldemocraten en christendemocraten vormen samen niet meer de meerderheid in het Europees Parlement. Daarmee komt een einde aan tientallen jaren van dominantie door deze twee fracties. De liberalen wonnen, net als de Groenen en de populistische anti-Europese partijen.
Als je nu tot meerderheden wilt komen hebt je andere partijen nodig, aldus Rutte. Maar hij wijst er ook op dat de macht van het Europees Parlement beperkt is.
Rutte ziet de verkiezingsuitslag geen gevolgen hebben voor de Frans-Duitse as in Europa. "Sowieso maakt deze uitslag niets uit voor de Frans-Duitse samenwerking. Die overstijgt deze verkiezing." Bovendien zorgt Nederland volgens hem met de noordelijke Hanzelanden "dat het niet helemaal een Duits-Frans onderonsje wordt".
De partij van de Franse president Emmanuel Macron werd tweede vlak achter de partij van Marine Le Pen. Het CDU van Angela Merkel verloor flink maar bleef de grootste.
Volt haalt zetel in Europees Parlement
De pan-Europese partij Volt heeft bij de verkiezingen voor het Europees Parlement een zetel gehaald. De in 2017 opgerichte partij had gehoopt op 25 afgevaardigden uit de acht lidstaten waarin campagne werd gevoerd voor een "echte Europese politieke ruimte".
De Duitse medeoprichter Damian Boeselager (31) vertegenwoordigt vanaf juli alle Volt-afdelingen in het Europees Parlement, meldt de partij. Volgens Boetelager "een belangrijke eerste stap om de EU te hervormen, zodat mensen meer inspraak hebben en we samen de grote uitdagingen van deze tijd aan kunnen pakken".
Volt deed mee in Nederland, België, Bulgarije, Duitsland, Luxemburg, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. In Nederland haalde de partij met ongeveer 2 procent te weinig stemmen voor een zetel.
Lijsttrekker Reinier van Lanschot ziet de uitslag als een "enorme mijlpaal voor de Europese democratie. Ook als Volt geen zetel heeft behaald in jouw land, is het programma terug te zien door de zetel uit Duitsland."
De partij heeft nog niet besloten bij welke Europese fractie zij zich aansluit.
Burgemeester van Diemen boos op Roemenië
Burgemeester Erik Boog van Diemen is boos op de Roemeense autoriteiten. Zondag bleek dat Roemenen in Nederland moeite hadden om hun stem uit te brengen voor de Europese verkiezingen.
Roemenen konden op drie plekken in Nederland terecht. Volgens Boog waren er in Diemen veel te weinig faciliteiten en mensen om goede verkiezingen te kunnen houden. "Het gevolg was dat de Roemenen uren in de rij moesten staan om hun stem uit te kunnen brengen, en nog erger: veel mensen konden na sluiting van de stembureaus niet stemmen, ook al stonden zij al uren in de rij, soms al acht uur lang! Schandalig!" schrijft hij in een verklaring op Facebook.
Hij gaat het kabinet vragen de Roemeense autoriteiten hierop aan te spreken.
Roemenen konden zondag ook terecht in Den Haag. Toen het stembureau sloot, stonden er nog veel mensen te wachten om hun stem uit te brengen. De politie moest vervolgens ingrijpen toen mensen probeerden over de hekken bij het gebouw te klimmen.
Wilders rekent op comeback na nulresultaat
Geert Wilders gaat er niet vanuit dat de PVV door het verlies in de verkiezingen van vorige week voorgoed uit het Europese Parlement is verdwenen. 'De PVV zal terugkomen. We hebben de beste ideeën', twitterde Wilders.
Hij repte van een teleurstellend resultaat. 'Gelukkig hebben onze vrienden in onder andere Italië, Frankrijk en Vlaanderen wel fors gewonnen. Gefeliciteerd Matteo, Marine en Tom!'
Volgens de voorlopige uitslag van de Verkiezingsdienst van het ANP verdwijnt de PVV uit het parlement. De partij zit er nu nog in met vier zetels. Als Groot-Brittannië dit najaar de EU verlaat, komt de partij van Wilders, als er drie extra zetels naar Nederland gaan, alsnog in het Europees Parlement.
Twitter bericht wordt geladen...
Half miljoen stemmen minder voor Baudet
Forum voor Democratie (FVD) is in twee maanden tijd meer dan 460.000 kiezers kwijtgeraakt. Bij de provinciale verkiezingen in maart stemden meer dan een miljoen Nederlanders op de partij van Thierry Baudet, donderdag kreeg FVD net geen 600.000 stemmen voor het Europees Parlement.
In vier gemeenten werd FVD de grootste partij: in Edam-Volendam (31 procent), Hellevoetsluis (22,1 procent), Nissewaard (20,3 procent) en Rucphen (19,2 procent). Bij de provinciale verkiezingen had FVD ruim 40 procent van de stemmen gekregen in Edam-Volendam, 27,9 procent in Hellevoetsluis en 24,9 procent in Nissewaard. In Rucphen ging FVD er wel iets op vooruit; in maart kreeg de partij daar namelijk 18,8 procent van de stemmen.
Net als bij de provinciale verkiezingen krijgt Baudet zijn stemmen vooral in plaatsen aan de rand van de grote steden. Zo kreeg FVD donderdag relatief veel stemmen in Zandvoort, Brielle, Purmerend, Westland, Schiedam, Zoetermeer, Ridderkerk en Vlaardingen.
Thierry BaudetBeeld EPA Verlies SP: Oost-Brabant, Limburg, Groningen
In elke gemeente is de SP donderdag achteruitgegaan. Nergens wist de partij ook maar gelijk te blijven, laat staan stemmen te winnen. Vooral in een paar regio's verloor de partij hard: het oosten van Noord-Brabant, het zuiden van Limburg en Groningen.
De SP noteerde haar grootste nederlaag in Boxmeer, geboorteplaats van oud-partijleider Emile Roemer. De partij kreeg vijf jaar geleden 24,1 procent van de stemmen in de Brabantse gemeente. Op donderdag moesten de socialisten genoegen nemen met 7,5 procent. In buurgemeente Cuijk raakte de partij 11,9 procentpunt kwijt. Ook op andere plekken in de regio, zoals Grave, Mill en Sint Hubert, Gemert-Bakel en Sint Anthonis, keerden de kiezers zich af van de SP.
Net over de provinciegrens in het Limburgse Gennep verloor de SP 14,3 procentpunt. In Zuid-Limburg ging de SP onder meer in Landgraaf, Heerlen, Brunssum, Kerkrade en Voerendaal hard onderuit. In Groningen verloor de partij aanzienlijk in Oldambt, Midden-Groningen, Westerwolde, Veendam en Pekela.
De minst slechte resultaten boekte de SP in de plaatsen waar de partij toch al klein was, zoals de overwegend gereformeerde gemeenten Urk, Staphorst, Bunschoten, Scherpenzeel en Elburg.
PvdA de grootste in tien provincies
In tien van de twaalf provincies heeft de PvdA de meeste stemmen gekregen. De partij van Frans Timmermans won in Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant, Gelderland, Utrecht, Groningen, Limburg, Flevoland, Drenthe en Friesland
In Limburg, thuisprovincie van Timmermans, boekten de sociaaldemocraten hun grootste overwinning. Ze kregen er 29 procent van de stemmen. In Drenthe stemde 23 procent van de kiezers op de PvdA.
In Overijssel kreeg het CDA de meeste stemmen. Zeeuwen kozen vooral voor de combinatie ChristenUnie-SGP, met een nipte voorsprong op de PvdA.
Grootste zege: ChristenUnie en SGP op Urk
In drie gemeenten is het partijen donderdag gelukt om een absolute meerderheid te halen. Meer dan de helft van alle inwoners stond achter ze. Nergens was de overwinning zo groot als op Urk. De gecombineerde lijst ChristenUnie-SGP kreeg er 70,7 procent van alle uitgebrachte stemmen. Dat was zelfs een achteruitgang, want vijf jaar eerder, bij de vorige verkiezingen, haalde de combinatie bijna 74 procent.
Forum voor Democratie werd donderdag de naaste rivaal van ChristenUnie-SGP op Urk. De partij van Thierry Baudet kreeg 14,8 procent van de stemmen op het voormalige eiland. CDA had 6,3 procent van de Urker kiezers achter zich, PVV kreeg 4,6 procent van de stemmen. Jezus Leeft werd vijfde met 1 procent. De eerste linkse partij op Urk is de PvdA met 39 stemmen, oftewel 0,6 procent.
In Staphorst kreeg ChristenUnie-SGP 54,6 procent van de stemmen. In Tubbergen schaarde 53,1 procent van de bevolking zich achter het CDA. Beide gemeenten liggen in Overijssel.
PVV krijgt klappen in oude bolwerken
De PVV heeft in elke Nederlandse gemeente een verlies moeten incasseren. De grootste klappen kreeg de partij van Geert Wilders in haar oude bolwerken. Edam-Volendam bijvoorbeeld. Vijf jaar geleden, bij de vorige Europese verkiezingen, was de PVV daar verreweg de grootste partij geworden met 31,1 procent van de stemmen. Nu bleef de partij steken op 5,8 procent.
In Rotterdam en Schiedam was de PVV vijf jaar geleden ook de grootste partij, maar na donderdag is de partij van Wilders daar zelfs kleiner dan DENK.
Hetzelfde beeld in het Brabantse Rucphen. Na een ruime overwinning in 2014 (37,6 procent), moet de partij nu genoegen nemen met 14,6 procent van de stemmen. In Kerkrade ging de PVV van 31,7 procent naar 10,6 procent, in Nissewaard van 26,6 procent naar 7,6 procent en in Almere van 19,1 naar 5,1 procent. Vijf jaar geleden kreeg de PVV in meer dan vijftig gemeenten de meeste stemmen, maar dat lukte afgelopen donderdag nergens.
De PVV wist de schade alleen beperkt te houden in die gemeenten waar de partij überhaupt niet groot was, zoals Wageningen en Groningen.
Moeizame verkiezingen voor D66 verliest in lommerrijk Nederland
In de schaduw van PVV en SP, die uit het Europees Parlement lijken te verdwijnen, heeft ook D66 moeizame verkiezingen beleefd. De partij werd ongeveer gehalveerd en ging van 15,5 naar 7,1 procent van de stemmen. Daardoor verloor D66 twee van de vier zetels in het parlement.
Het verlies van D66 was het grootst in Bloemendaal. Vijf jaar geleden kreeg de partij nog de meeste stemmen, meer dan een kwart van het totaal in het villadorp. Nu zakte de partij naar 11,3 procent. Ook in Gooise Meren (Naarden, Bussum en Muiden), Oegstgeest en Heemstede verloor de partij veel stemmen. De VVD ging in al die plaatsen met de zege aan de haal.
Ten opzichte van vijf jaar geleden raakte D66 ook studentensteden Amsterdam, Groningen, Delft, Leiden, Nijmegen, Utrecht en Wageningen kwijt. Die stemden donderdag voor GroenLinks. In Utrecht ging D66 van 26,4 naar 13,3 procent, In Leiden van 25,8 naar 12,5 procent en in Amsterdam van 25 naar 11,8 procent.
PvdA grootste partij in helft van de gemeenten
De kaart van Nederland is donderdag rood gekleurd. De Partij van de Arbeid is in de helft van Nederland de grootste partij geworden. De sociaaldemocraten kregen in 180 van de 355 gemeenten de meeste stemmen.
De PvdA ging in elke gemeente vooruit. Nergens verloor de partij terrein en nergens bleef de partij gelijk. De grootste vooruitgang boekte de partij in Limburg, thuisprovincie van lijsttrekker Frans Timmermans. In Simpelveld ging de partij 32,1 procentpunt vooruit, in Voerendaal 30,7 procentpunt. Hetzelfde beeld was te zien in plaatsen als Maastricht, Venlo, Kerkrade, Sittard-Geleen, Roermond, Landgraaf en Timmermans' thuisstad Heerlen.
Het minst goede resultaat behaalden de sociaaldemocraten op Urk, waar de partij van 0,2 naar 0,6 procent ging. Ook in de andere gereformeerde gemeenten als Staphorst, Rijssen-Holten, Bunschoten en Zwartewaterland bleef de verbetering beperkt.
Het CDA werd in 57 gemeenten de grootste partij, VVD in 49 gemeenten en de gecombineerde lijst ChristenUnie-SGP in 48 plaatsen. GroenLinks noteerde zeven zeges, waaronder in Amsterdam, en Forum voor Democratie vier. In Asten gingen de meeste stemmen naar 50PLUS. Lijsttrekker Toine Manders komt uit de Brabantse plaats. D66, SP en PVV boekten geen enkele zege.
Ten opzichte van de vorige Europese verkiezingen, in 2014, slaagde de PvdA erin 45 gemeentes te veroveren op de PVV. Het gaat om steden als Rotterdam, Almere, Zaanstad, Zoetermeer en Dordrecht, maar bijvoorbeeld ook plaatsen als Delfzijl, Den Helder en Capelle aan den IJssel. Gemeenten als Den Haag, Eindhoven, Tilburg, Zwolle, Arnhem, Haarlem, Den Bosch, Apeldoorn, Enschede en Amersfoort waren vijf jaar geleden naar D66 gegaan, maar kozen nu voor de PvdA.
Vergeleken met de afgelopen provinciale verkiezingen heeft de PvdA vooral Forum voor Democratie verslagen. In 59 gemeenten waar de partij van Thierry Baudet twee maanden geleden won, gingen de meeste stemmen nu naar de PvdA. Oss, bakermat van de SP, ging donderdag ook naar de PvdA.
GroenLinks grootste in Amsterdam
GroenLinks is de grootste partij geworden in Amsterdam. De partij kreeg 23,4 procent van de stemmen.
De PvdA van Frans Timmermans werd tweede met 20,6 procent. D66, vijf jaar geleden de grootste met 25 procent, verloor daar meer dan de helft van en komt uit op 11,8 procent.
Groenen en Populisten op winst in Duitsland
Uit de voorlopige uitslag van de Europese verkiezingen in Duitsland blijkt dat de Groenen en de rechts-populistische AFD de grootste winst hebben geboekt. De Groenen stegen 9,8 procentpunt naar 20,5 procent van de stemmen. AFD ging er 3,9 procentpunt op vooruit en komt uit op 11 procent.
De grote verliezers zijn het CDU van bondskanselier Angela Merkel en de sociaaldemocratische SPD. Het CDU is gezakt van 30 naar 22,6 procent van de stemmen. Samen met zusterpartij CSU komen ze uit op 28,9 procent van de stemmen. De SPD ging van 27,3 procent in 2014 naar 15,8 procent.
Die Linke daalt licht en komt uit op 5,5 procent van de stemmen. De liberale FDP zit iets lager op 5,4 procent van de stemmen.
Net als in de rest van Europa, steeg de opkomst in Duitsland. Maar liefst 61,4 procent van de stemgerechtigden heeft gestemd, dat is 13,3 procent meer dan in 2014.
Brexit Party grote winnaar in Groot-Brittannië
De Brexit Party onder leiding van Nigel Farage is de grote winnaar geworden van de verkiezingen voor het Europees Parlement in Groot-Brittannië. De partij, die voor het eerst meedoet, behaalde 31,6 procent van de stemmen, zo blijkt nadat 99 procent van de stemmen zijn geteld.
De regerende Conservatieven van scheidend premier Theresa May komen op de vijfde plaats met 9,1 procent. Dat is ruim de helft minder dan vijf jaar geleden.
De pro-Europese Liberal Democrats zijn met met 20,3 procent tweede geworden. Ze hielden Labour, dat 14,1 procent haalde, achter zich. Ook de Groenen werden met 12,1 procent groter dan de Conservatieven.
UKIP, de oude partij van Farage, won de vorige Europese verkiezingen nog in Groot-Brittannië, maar nu verliest de partij flink en daalt van 26,6 procent naar 3,3 procent van de stemmen.
Ook Labour en de Conservatieven verliezen flink in vergelijking met vijf jaar geleden. Labour haalde toen 24,4 procent en de Conservatieven 23,1 procent. De Liberaal Democraten scoren een plus van 12 procentpunt.
37 procent van de Britten ging donderdag stemmen.
Poll: Volkspartij verliest in Denemarken
De Deense Volkspartij heeft flink verloren bij de Europese verkiezingen, blijkt uit de polls. De populistische partij heeft 10,9 procent van de stemmen gekregen en verliest daarmee 15,8 procentpunt. De Liberale Rechtse Partij van premier Lokke Rasmussen is de grootste geworden met 23,5 procent. De Sociaaldemocraten staan met 21,6 procent tweede en hebben 2 procentpunt gewonnen.
Het is een tegenslag voor de Volkspartij in aanloop naar de nationale verkiezingen op 5 juni. Voor Rasmussen en de Sociaaldemocraten is het juist een opsteker.
PvdA wint in Almere
De Partij van de Arbeid is ook in Almere de grootste geworden. De sociaaldemocraten kregen er 18,9 procent van de stemmen, bijna een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar geleden. Nieuwkomer Forum voor Democratie werd tweede met 15,6 procent, net voor de VVD (15 procent).
In maart kreeg Forum voor Democratie de meeste stemmen in Almere tijdens de provinciale verkiezingen. Bij de vorige Europese verkiezingen in 2014 won de PVV in Almere. De partij kreeg toen 19,1 procent van de stemmen, maar bleef nu steken op 5,1 procent, minder dan de Partij voor de Dieren en 50PLUS.
Poll: Brexit Party aan kop na 40 procent
De Brexit Party van Nigel Farage gaat nadat 40 procent van de stemmen van de Europese Verkiezingen is geteld ruim aan kop in het Verenigd Koninkrijk. De partij staat op 31 procent van de stemmen en lijkt daarmee 7 zetels te behalen.
De stijging van Farage gaat ten koste van de Conservatieven van premier Theresa May. Die partij heeft enorm verloren en zakt van 23,1 naar 7 procent van de stemmen. De Liberal Democrats zijn de tweede partij met 21,1 procent van de stemmen.
Labour verliest ook flink en komt uit op 15 procent van de stemmen. De Green Party wint ongeveer 6 procent en komt uit op 12,4 procent van de stemmen.
Geen meerderheid meer voor middenpartijen EU
De twee politieke families die de afgelopen veertig jaar de scepter zwaaiden in het Europees Parlement, raken hun meerderheid kwijt. Zowel de christendemocratische Europese Volkspartij als de sociaaldemocratische (S&D) levert bij de verkiezingen fors in. Groene, liberale en nationalistische partijen worden groter.
Dat blijkt uit de voorspelling van het parlement op basis van definitieve en voorlopige resultaten, en voor enkele landen ramingen.
Het parlement telt 751 zetels. De EVP van topkandidaat Manfred Weber blijft de grootste fractie, maar daalt van 216 naar 178 zetels. De S&D met als boegbeeld Frans Timmermans valt terug van 185 naar 152 zetels.
Opkomst hoogste in 20 jaar
De opkomst voor de Europese verkiezingen is aanzienlijk hoger dan vijf jaar geleden, toen 42,6 procent naar de stembus ging. Deze keer bracht ongeveer de helft van de kiesgerechtigden een stem uit.
De opkomst in de 28 EU-landen lag naar schatting gemiddeld op 50,5 procent, maakte een woordvoerder van het Europees Parlement in Brussel bekend. De opkomst is volgens de zegsman de hoogste sinds 1994, toen 56,6 procent een stem uitbracht. In 1999 was het 49,5 procent. In Nederland kwam ruim 41 procent naar de stembus, tegenover ruim 37 procent in 2014.
Bij de eerste Europese verkiezingen in 1979 ging 62 procent naar de stembus. Toen bestond de EU nog uit negen lidstaten.
In totaal mochten ruim 420 miljoen Europeanen deze week een stem uitbrengen. In vijf lidstaten geldt een stemplicht.
Vlaams Belang van 3 naar 18 zetels
Het extreemrechtse Vlaams Belang heeft grote winst geboekt bij de verkiezingen in België. Op basis van voorlopige verkiezingsuitslagen springt de partij van 3 naar 18 zetels in het federale parlement. Dat ging ten koste van vooral de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) van Bart De Wever en de christendemocraten.
De Wever erkende zijn verlies in een toespraak zondagavond. 'Ik wil het Vlaams Belang feliciteren met zijn overwinning. In een democratie heeft de kiezer altijd gelijk.' N-VA blijft wel de grootste partij.
De 'groene golf' in heel België bleef achter bij de verwachtingen. De Vlaamse groenen halen 2 zetels meer binnen, de Waalse groenen 7. Na het tellen van twee derde van de stemmen in Wallonië blijft de Parti Socialiste ondanks verlies de grootste partij. De liberalen van premier Charles Michel (MR) zitten er naar verwachting één zetel achter. De extreemlinkse partijen PVDA en PTB boekten ook winst.
Verkiezingen Griekenland na nederlaag premier
De Griekse minister-president Alexis Tsipras heeft nationale verkiezingen uitgeschreven na zijn grote nederlaag bij de Europese verkiezingen. De linkse Syriza-partij van Tsipras verloor flink ten faveure van de conservatieven.
De regeringstermijn van Tsipras liep sowieso al af in oktober, maar dat gaat hij nu niet meer uitzitten. De verkiezingen vinden waarschijnlijk op 30 juni plaats.
Poll: Partij Salvini wint in Italië
De rechts-nationalistische Lega van Matteo Salvini heeft volgens de exitpoll de overwinning geboekt bij de verkiezingen voor het Europees parlement in Italië.
Regeringspartij Lega krijgt naar verwachting tussen de 27 en 31 procent van de stemmen. Daarmee hield het de coalitiegenoot de Vijfsterren Beweging achter zich. Die partij kan rekenen op 18 tot 23 procent.
Het centrumlinkse PD, met 20 tot 25 procent, strijdt met de Vijfsterren Beweging om de tweede plaats.
Poll: Partij Orban wint ruim in Hongarije
De Fidesz-partij heeft de Europese Verkiezingen in Hongarije ruim gewonnen, blijkt nadat 99,9 procent van de stemmen zijn geteld. De partij van premier Viktor Orbán heeft 52,14 procent van de stemmen gekregen. Orbán heeft hiermee 13 van de 21 Hongaarse zetels binnengehaald.
'Ik hoop dat er een verandering komt in de Europese politiek ten faveure van anti-immigratie politieke partijen', zei de Hongaarse premier zondag. Orbán voerde campagne door de verkiezingen weg te zetten als keuze tussen partijen die voor massa-immigratie zijn en partijen die daartegen zijn.
De nummer twee achter Orban was de linkse Democratische Coalitie met 16,26 procent van de stemmen.
PVV kan nog profiteren van brexit
De PVV mag na de grote nederlaag bij de Europese verkiezingen nog enige hoop koesteren. Als Groot-Brittannië dit najaar de EU verlaat en er drie extra zetels naar Nederland gaan, komt de partij van Geert Wilders alsnog in het Europees Parlement. Dat blijkt uit gegevens van de Verkiezingsdienst van het ANP. De PVV heeft nu nog vier vertegenwoordigers in Brussel.
Brexit zou ook de VVD in de kaart spelen. De partij van premier Mark Rutte krijgt er dan een vijfde zetel bij. De derde zetel die Nederland er door het Britse vertrek uit de EU bij krijgt, gaat naar GroenLinks, dat daardoor van drie naar vier zetels zou gaan.
PvdA (6 zetels) de grootste, PVV en SP uit EP
De PVV en de SP verdwijnen uit het Europees Parlement. Dat blijkt uit de gegevens van de Verkiezingsdienst van het ANP. De PVV zit er nu nog met 4 zetels, de SP met 2.
De PvdA is met 6 (van de in totaal 26 Nederlandse zetels in het Europees Parlement) als grootste partij uit de bus gekomen. De VVD volgt met 4 zetels, net als het CDA. GroenLinks en Forum voor Democratie krijgen er elk 3, ChristenUnie/SGP en D66 2 en 50PLUS en Partij voor de Dieren 1.
GroenLinks grootste in Amsterdam, klap D66
GroenLinks is de grootste partij geworden in Amsterdam. De partij kreeg 23,4 procent van de stemmen. De PvdA van Frans Timmermans werd tweede met 20,6 procent. D66, vijf jaar geleden de grootste met 25 procent, verloor daar meer dan de helft van en komt uit op 11,8 procent.
Ook de PVV (van 8 naar 1,9 procent) en de SP (van 9,5 naar 3 procent) gingen onderuit in de hoofdstad.
Nieuwkomer Forum voor Democratie kreeg 6,3 procent van de stemmen, VOLT Nederland kreeg 4,6 procent en DENK 3,2 procent.
Spaanse premier stevent af op winst
De sociaaldemocratische partij van de Spaanse premier Pedro Sánchez stevent af op winst bij de Europese verkiezingen. De PSOE haalt ongeveer 28 procent van de stemmen, blijkt uit een exitpoll.
Het aantal zetels in het Europees Parlement voor de PSOE (Spanje heeft er 54) zou daarmee stijgen van 14 naar 18. Het centrum-rechtse Ciudadanos zou volgens de peiling stijgen van 2 naar 8 zetels.
De conservatieve Volkspartij (PP) blijft steken op 17 procent van de stemmen. Op de nieuwe rechts-nationalistische partij Vox stemde 6,5 procent, terwijl die in nationale verkiezingen een op de tien Spanjaarden achter zich kreeg.
Links groot in Portugal
De exitpoll van Portugal, waar links groot is: de Partido Socialista is de winnaar met 32,45% (34% in 2014). De Partido Social Democrata komt uit op 22,9% (30% in 2014). En het linkse Bloco de Esquerda haalt 10,25% binnen (4,9% in 2014).
Politie grijpt in bij Roemeense ambassade
De politie heeft ingegrepen bij de Roemeense ambassade in Den Haag. Daar werd het onrustig toen de ambassade en het bijbehorende stembureau ook sloten. Voor ambassade stonden toen nog veel Roemenen te wachten om hun stem voor de Europese verkiezingen, die zondag in hun land werden gehouden, uit te kunnen brengen.
Omdat mensen de hekken rond de ambassade te lijf gingen, besloot de politie in te grijpen. Niet veel later was het rustig. De politie heeft geen aanhoudingen verricht.
Regerende partij Polen behaalt meeste stemmen
Exitpolls in Polen tonen aan dat de nationalistische en regerende conservatieve Law and Justice-partij daar 42,6% van de stemmen heeft binnengesleept. De belangrijkste rivaal, de European Coalition, behaalt de tweede plaats met 39,1% van de stemmen. Spring, een nieuwe klimaatpartij, krijgt steun van 6,6%.
Uiterst rechts rukt op in Slowakije
In Slowakije hebben de sociaal-liberalen en democraten samen 20,1% van de stemmen gehaald, volgens de exitpolls. De sociaaldemocraten komen uit op 15,7%. De uiterst rechtse ĽSNS is beland op 12,1%. In 2014 haalde die partij nog maar 1,7%.
Sociaaldemocraten in Denemarken het grootst
In Denemarken worden de sociaaldemocraten het grootst met 22,9% van de stemmen (19,1% in 2014). Danmarks Liberale Parti (16,7% in 2014) krijgt 20,5% en de populistische/eurosceptische Dansk Folkeparti behaalt 13,2% (een halvering t.o.v. 2014).
Middenpartijen verliezen meerderheid
De Europese Volkspartij (EVP) van de christendemocraten en de sociaaldemocraten (S&D) verliezen de meerderheid die zij veertig jaar hebben gehad in het Europees Parlement, zo blijkt uit een eerste raming op basis van nationale exitpolls in elf EU-landen. De groenen, liberalen en eurosceptische partijen staan op winst.
De EVP van topkandidaat Manfred Weber blijft de grootste fractie, maar daalt van 216 naar 173 zetels. De S&D met als boegbeeld Frans Timmermans valt terug van 185 naar 147 zetels.
Er zijn 751 zetels te verdelen. De liberale partij ALDE zou derde worden met 102 zetels, een winst van 33 vergeleken met 2014. De groenen komen in de raming uit op 71, een winst van 19.
De conservatieve fractie ECR, waar Forum voor Democratie lid van wil worden, zou van 77 naar 58 zetels zakken. De eurosceptische fractie ENF, waar de PVV in zit, zou van 36 naar 57 zetels stijgen.
Brexit Party grote winnaar bij Britten
De anti-EU-partij Brexit Party lijkt de grote winnaar te gaan worden van de verkiezingen voor het Europees Parlement. In de eerste peiling van Britain Elects komt de nieuwe partij van Nigel Farage uit op 31,6 procent van de stemmen, melden Britse media.
Labour en de pro-EU partij Liberal Democrats strijden om de tweede plaats met elk 18 tot 19 procent. De Conservative Party van uittredend premier Theresa May verliest naar verwachting de helft van de zetels en haalt 12,4 procent.
Opkomst Europese verkiezingen fors hoger
De opkomst voor de Europese verkiezingen is aanzienlijk hoger dan vijf jaar geleden, toen 42,6 procent naar de stembus ging. Deze keer bracht ongeveer de helft van de kiesgerechtigden een stem uit.
De opkomst in 27 EU-landen ligt gemiddeld rond de 51 procent, maakte een woordvoerder van het Europees Parlement in Brussel bekend op basis van exitpolls. Van het Verenigd Koninkrijk zijn nog geen cijfers bekend, maar als schattingen over die lidstaat worden meegerekend komt de opkomst tussen de 49 en 52 procent te liggen.
De opkomst is volgens de zegsman de hoogste sinds 1994, toen 56,6 procent een stem uitbracht. In 1999 was het 49,5 procent. In Nederland kwam ruim 41 procent naar de stembus, tegenover ruim 37 procent in 2014.
In totaal mochten ruim 420 miljoen Europeanen een stem uitbrengen. In vijf lidstaten geldt een stemplicht.
Marine Le Pen verslaat president Macron
Rassemblement National (RN), de partij van de eurosceptische, nationalistische Marine Le Pen, wint de Europese verkiezingen van de beweging van de uitgesproken pro-Europese president Emmanuel Macron in Frankrijk. Volgens de exitpoll van Ipsos behaalt Le Pen 23,2 procent van de stemmen tegen 21,9 procent voor Macron.
RN, de opvolger van Front National, haalde volgens andere peilingen volgens persbureau AFP 24 procent tegen Macron tussen 22 en 23. De groenen boeken winst en komen naar verwachting uit rond 12 procent. In 2014 scoorde Marine Le Pen bij de Europese verkiezingen 24,8 procent.
President Macron laat via een woordvoerder weten dat de uitslag "teleurstellend maar geen afstraffing" is. Het resultaat van de EU-verkiezing zal niet tot een beleidswijziging leiden in Frankrijk, aldus het Elysee.
De opkomst in Frankrijk lag met 50,5 procent stukken hoger dan in 2014 (35,07 procent).
Conservatieven winnen ook in Kroatië
De Croatian Democratic Union (HDZ), wederom een conservatieve partij, wint in Kroatië volgens de exit-poll met 23,4% van de stemmen. De sociaaldemocraten (SDP) halen 18,4% en de rechtse anti-corruptiepartij van activist Mislav Kolakušić komt uit op 8,2% van de stemmen.
Roemenen in ellenlange rij stembureau Diemen
Roemenen die bij het stembureau in Diemen hun stem wilden uitbrengen, moesten uren in de rij wachten. Het bureau kon de aanloop niet aan. De burgemeester heeft extra mensen ingezet, geklaagd bij de Roemeense ambassade en komt later vanavond met een verklaring.
Er stonden honderden Roemenen te wachten voor het stembureau. Schrale troost: ze hebben tot vanavond 21.00 uur om te stemmen, maar leuk is anders.
Roemenië is een van de landen die zondag, op de laatste dag, hun stem uitbrengen voor de Europese verkiezingen. Ze stemmen ook voor een referendum tegen corruptie.
In Nederland zijn er twee stemloketten waar Roemenen terecht kunnen. Daarom zijn veel mensen naar Diemen gereisd.
Twitter bericht wordt geladen...
Eickhout ziet groene golf in Europa
Bas Eickhout (GroenLinks) is zeer te spreken over de score van de groene partijen in Europa tot nu toe. "Het gaat richting de 70 zetels, terwijl we nu op 50 zitten. Dat geeft ons heel veel extra kracht in het parlement'', zei de 'topkandidaat' van de Europese Groenen na de eerste exitpolls. Hij bespeurt "een groene golf".
Die Grünen kregen in Duitsland de stem van ruim een op de vijf kiezers. "Ongelofelijk groot", aldus Eickhout. Zijn medelijsttrekker Ska Keller uit Duitsland reageerde euforisch en bedankte alle kiezers.
In Oostenrijk zijn de groenen ondanks een grote crisis weer helemaal terug, vervolgde Eickhout. "In Ierland zijn we de grootste in Dublin, en in Nederland hebben we het ook goed gedaan." GroenLinks stijgt in de exitpoll van 2 naar 3 zetels.
Op het gebied van klimaat, sociaal beleid en democratie zal Europa echt beter moeten, zegt de politicus. "Iedereen ziet dat nu rekening moet worden gehouden met de groenen. Dat is heel goed nieuws."
Arbeiderspartij het grootst op Malta
Op Malta heeft de arbeiderspartij naar verwachting zo'n 55% van de stemmen gehaald en de nationalisten sleepten 37% binnen. Dat is vergelijkbaar met 2014 (respectievelijk 54% en 40% van de stemmen).
Fine Gael Party grote winnaar in Ierland
In Ierland is volgens de exit polls de Fine Gael Party de grote winnaar. De liberaal-conservatieven behaalden 29% van de stemmen (22,3% in 2014).
De Fianna Fáil Party (conservatieve en centrumrechtse koers), de Groenen en de Onafhankelijke partij zitten allemaal zo rond de 15%. De FF kwam in 2014 uit op 22,3%. Sinn Féin, de vroegere politieke tak van de IRA, komt ergens rond de 13% uit (19,5% in 2014).
Ook in Oostenrijk stevent conservatieve partij af op winst
Volgens de exit polls in Oostenrijk heeft de conservatieve Österreichische Volkspartei ruim een derde (34,5%) van de stemmen binnengehaald bij de Europese verkiezingen (27% in 2014).
De sociaaldemocratische partij (Sozialdemokratische Partei Österreich) komt op 23,5% (ongeveer gelijk t.o.v. 2014).
De populistische Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ), geplaagd door een groot schandaal, komt niet verder dan 17,5% van de stemmen (19,7% in 2014).
De Groenen halen 13,5% binnen, ongeveer gelijk aan 2014.
Griekenland: conservatieve oppositiepartij lijkt te winnen
In Griekenland stevent de conservatieve oppositiepartij Nieuwe Democratie af op winst bij de Europese verkiezingen, voorspelt een gezamenlijke exit poll van vijf organisaties.
Naar verwachting zal Nieuwe Democratie 32% tot 36% van de stemmen halen (22,7% in 2014), in vergelijking met 25% tot 29% voor de regerende linkse Syriza-partij (26,6% in 2014).
Het socialistische Beweging voor Verandering komt naar verwachting uit op 7% tot 9%. Extreem rechts en de communisten hebben nauwelijks iets in de melk te brokkelen met 5% tot 7%.
Eerste uitslag toont stijging Vlaams Belang
Het extreemrechtse Vlaams Belang lijkt bij de verkiezingen in België flink winst te boeken ten koste van de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) van Bart De Wever, volgens de eerste officiële telling van zo'n vijftig stembureaus.
De verwachte 'groene golf' in heel België lijkt uit te blijven. Zowel in Wallonië als in Brussel blijft de Partij Socialiste de grootste partij, aldus exitpolls van de Brusselse Universiteit ULB.
België koos zondag niet alleen 21 leden voor het Europees Parlement, maar ging ook stemmen voor zes 'eigen' parlementen. Naast een nieuwe 'Tweede Kamer' voor federaal België komen er verse parlementen voor Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Duitstalige en Franstalige gemeenschappen.
Poll: zwaar verlies Duitse regeringspartijen
De regeringspartijen in Duitsland hebben zwaar verlies geleden bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. Dat blijkt uit de exitpoll van de tv-zenders ARD en ZDF.
De CDU van bondskanselier Angela Merkel en de Beierse zusterpartij CSU haalden iets minder dan 28 procent van de stemmen. Dat was in 2014 nog 34,5 procent.
De sociaaldemocratische SPD bleef steken op 15,6 procent (27,3 procent in 2014) en werd daardoor voorbijgestoken door Die Grünen. Die haalden volgens de peiling tussen de 20,8 tot 21,8 procent, een verdubbeling vergeleken met vijf jaar geleden.
De rechts-populistische AFD haalde kreeg 10.5 procent van de stemmen (7,1 procent in 2014). De liberale FDP boekte winst en kwam uit op 5,5 procent. De partij Die Linke haalde hetzelfde percentage.
De opkomst bij de oosterburen lag tussen de 59 en 60 procent, fors meer dan de 48,1 procent van vijf jaar geleden.
Analyse: de stille opkomst van 'Hans Brusselmans'
De enige die níet verrast zal zijn over de verkiezingsuitslag is Frans Timmermans zelf. De PvdA-mastodont is al vijf jaar campagne aan het voeren. Vol overtuiging van zichzelf.
Lees de analyse hier: De brandende ambitie van Frans TimmermansZo’n 10 procent van de VVD-stemmers dacht dat Timmermans hún voorman was.Beeld AFP Analyse: Baudet weet torenhoge peilingen niet te verzilveren
Hij wist als geen ander de camera’s te vinden, maar Thierry Baudet heeft zijn verpletterende verkiezingswinst bij de Provinciale Staten geen vervolg kunnen geven.
Lees de analyse: Camera was verliefd op Baudet, de kiezer minder
Beeld AFP GL-lijsttrekker Eickhout: groene en progressieve golf
GroenLinks-lijsttrekker Bas Eickhout feliciteert en dankt zijn 'Spitzencollega', PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans. "Hij heeft ervoor gezorgd dat wij samen in de lift zitten en dat rechts ondanks alle aandacht veel minder heeft gescoord."
Eickhout meent dat 'dit nog maar het begin' is van 'een groene en progressieve golf' in Europa. Die golf moet ervoor zorgen 'dat de sociaaldemocratische en christendemocratische middenpartijen in het Europees Parlement het samen niet meer kunnen maar dat ze ons nodig hebben voor een meerderheid voor een sociaal en groen Europa'.
Analyse: het ‘Timmermans-effect’
Mede dankzij het ‘Timmermans-effect’ is de PvdA na heel lange tijd weer eens de grootste geworden bij een belangrijke verkiezing. De meeste kiezers kozen duidelijk tégen het eurokritische geluid.
Frans Timmermans.Beeld AFP Baudet is blij, ondanks meer belovende peilingen
De drie zetels die Forum voor Democratie lijkt te krijgen in het Europees Parlement vallen partijleider Thierry Baudet niet tegen. "Natuurlijk is dat ietsje minder dan de laatste peilingen," waarvan sommige FVD kans gaven de grootste te worden. Maar Baudet is toch 'heel tevreden en heel enthousiast' met de exitpolls.
"We gaan met een mooie delegatie naar Brussel om daar een levendig netwerk te bouwen van eurosceptische partijen," zei Baudet. Hij rekent erop dat 'dat netwerk echt dingen kan gaan tegenhouden'.
Baudet weet niet of de interne ruzies die zijn partij de afgelopen maanden teisterden en de ophef over vermeend vrouwonvriendelijke uitlatingen van hemzelf FVD parten hebben gespeeld. "Dat zou je moeten onderzoeken."
Doordat de top 3 van de FVD-lijst in het Europees Parlement lijkt te belanden, kunnen zij niet een zetel in bijvoorbeeld de Eerste Kamer innemen. Daardoor valt mogelijk een senaatszetel toe aan een dissident partijlid, maar dat baart Baudet geen zorgen. "Ik denk dat de mensen die we gaan doorschuiven ook uitstekend zijn."
Lees ook een analyse: Camera was deze campagne verliefd op Baudet, de kiezer minder
Thierry Baudet van Forum voor Democratie.Beeld ANP
