Scriptie onvoldoende? Dan ook geen beloning voor docent
Geschiedenisdocenten aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) kregen tot vorig jaar alleen onderwijsuren erkend voor het begeleiden van scripties die een voldoende haalden. Dat zegt historicus Eelco Runia in een interview met de Volkskrant. Het afdelingshoofd geschiedenis van de RUG bevestigt de regeling.
Als een scriptie onvoldoende scoorde of niet werd afgemaakt, betekende het dat de docent de begeleiding in zijn vrije tijd had gedaan. De regeling werkt volgens Runia misbruik in de hand omdat docenten – die toch al klagen over hoge werkdruk – de scripties zelf mede moeten beoordelen. ‘Dat maakt het aantrekkelijk om een twijfelgeval toch een voldoende te geven.’
Het is een van de perverse prikkels die hedendaagse universiteiten typeren, zegt de historicus die vorig jaar zijn baan als universitair docent aan de RUG eraan gaf uit onvrede over het academische klimaat. ‘Er bestaat gigantische druk om studenten zo snel mogelijk te laten afstuderen, dan leveren ze universiteiten geld op.’
Lees hier het interview met historicus en psycholoog Eelco Runia: ‘De universiteit is twee keer blij met studenten: als ze binnenkomen en als ze hun diploma halen’
Maarten Duijvendak, hoofd van de afdeling geschiedenis aan de RUG, ‘betwijfelt zeer’ of er sprake was van een perverse prikkel. ‘Het strookt niet met de professionele houding die ik bij collega’s zie. Scripties met een cijfer tussen 6,0 en 6,5 krijgen bij ons een derde beoordelaar. Elke scriptie wordt door minimaal twee mensen beoordeeld. Bovendien oordeelde de visitatiecommissie in april over onze scripties van de laatste jaren dat de zessen zessen waren en de zevens zevens.’
Desondanks is de regeling vorig jaar aangepast. Nu krijgen scriptiebegeleiders hun onderwijsuren erkend ‘ongeacht het resultaat’. Hoe het begeleiden van scripties aan andere afdelingen en faculteiten geregeld is, is niet bekend. Er bestaat geen universiteitsbreed beleid voor, zegt een woordvoerder van de RUG. ‘Het college van bestuur is van mening dat er voldoende checks and balances zijn om eventuele perverse prikkels tegen te gaan.’
Bij Promovendi Netwerk Nederland komen vaker signalen binnen dat docenten onder druk worden gezet om studenten een voldoende te geven, zegt voorzitter Anne de Vries. Promovendi nemen een aanzienlijk deel van het universitaire onderwijs voor hun rekening. Vooral bij het begeleiden van scripties, zegt De Vries, kan de druk oplopen. ‘Wij horen verhalen over scriptiekandidaten die eigenlijk niet goed genoeg zijn. Omdat ze nu eenmaal zover zijn gekomen wordt er alles aan gedaan om ze er toch doorheen te loodsen. Het kost de universiteit te veel geld als ze niet afstuderen.’
Onacceptabel
Van de regeling aan de Rijksuniversiteit Groningen had ze nog nooit gehoord. ‘Zoiets is onacceptabel. Je moet docenten de uren geven voor het werk dat ze moeten doen. Het is bovendien een enorme prikkel om scripties die nog niet goed genoeg zijn, toch door te laten gaan.’
Runia’s vertrek aan de RUG leidde vorig jaar tot ophef. Hij publiceerde een kritisch opiniestuk waarin hij stelde dat universiteiten aan marktwerking ten onder gaan. Dinsdag verschijnt zijn boek Genadezesjes, waarin hij analyseert wat er volgens hem misgaat aan universiteiten.
Hij wijst daarin onder meer op de manier waarop universiteiten gefinancierd worden. Het hoger onderwijs is voor bekostiging deels afhankelijk van studentenaantallen en het aantal toegekende diploma’s. De commissie-Van Rijn, die onderzoek deed naar de financiering van het hoger onderwijs, noemde dat deze week ‘een pervers mechanisme’. Het leidt tot overwerkte docenten en ‘een race to the bottom in termen van onderwijskwaliteit’.