Verstoten FvD-kopstuk Robert Baljeu: ‘Binnen de partij heerst een enorme angstcultuur’

Baljeu dacht alles wel meegemaakt te hebben als consultant in het bedrijfsleven. ‘Hoe hoger je corporate komt, hoe meer je ziet wat macht met mensen kan doen. Ik heb het nooit een fijne aanblik gevonden, maar wat er nu gebeurt bij Forum heb ik serieus nog nooit meegemaakt. Zoals er met Henk Otten is afgerekend, de manier waarop hij voor de bus is gegooid… Gadverdamme, daar draait je maag van om.’

_{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.}

Oud-partijmedewerker Baljeu geldt binnen Forum als een medestander van Henk Otten, de voormalige tweede man van Forum voor Democratie (FvD) die eind april hardhandig op een zijspoor is gezet. Dat gebeurde onder andere doordat via de pers uitlekte dat Otten ‘een greep in de kas’ zou hebben gedaan. Toen de ooit zo machtige partijman zijn bestuursfunctie opgaf, werd de beschuldiging van financiële malversaties weer afgezwakt tot een ‘gecorrigeerde banktransactie’, waar Otten zijn excuses voor heeft aangeboden.

Nu zijn de medestanders van de gevallen partijman aan de beurt, weet Baljeu zeker, ook al deed de partij zijn vertrek vooralsnog af als een puur provinciale kwestie. ‘Ik krijg de Otten-behandeling.’ In een reactie laat Forum weten niet in te willen gaan op het verhaal van het partijlid.

Zeker is dat Baljeu zijn betaalde functie op het partijkantoor van Forum is kwijtgeraakt en begin deze week kreeg hij te horen dat hij door de provinciale FvD in Noord-Holland uit de fractie is gezet. Ondanks zijn vijftiende plek op de Eerste Kamerlijst is de kans groot dat hij zich binnenkort senator mag noemen, omdat andere aspirant-senatoren op de nominatie staan om naar het Europees Parlement te verhuizen. Maar of dat nog voor Forum zal zijn?

‘Boreaal gelul’

Baljeu heeft helemaal geen zin in een interview, herhaalt hij woensdag meerdere keren in een Amsterdams restaurant. Hij maakt er geen geheim van de pers op te zoeken om de schade voor zijn ‘eer en goede naam’ te beperken. ‘Binnen de partij krijg ik niet meer de kans om mijn verhaal te doen. Ik ben uit de fractie gezet tijdens een vergadering waarvoor ik zelf niet eens was uitgenodigd.’

Intern heeft de partijtop al laten doorschemeren dat er ook aan Baljeu ‘een smetje’ zit. ‘Langzaam kom je erachter dat er roddels over je verspreid worden binnen de partij, dat er financieel iets aan de hand zou zijn. En er wordt gelekt naar de pers. Een hetze. Zo is het ook bij Otten gegaan.’

Baljeu houdt er rekening mee dat de partij ook over hem negatieve informatie op straat gaat gooien. Hij heeft al te horen gekregen dat hij duizenden euro’s te veel uitgaf aan taxiritten, volgens Baljeu om onder meer ondersteuningsverklaringen op te halen. Ook zou hij te veel uren hebben gedeclareerd tegen het afgesproken tarief van 45 euro per uur. ‘Maar ik heb keihard gewerkt, onder andere om de selectie van onze kandidaten rond te krijgen. Meer dan honderd uur werk per week was geen uitzondering. Er is geen sprake van foute betalingen aan mij. Het wordt nu zo geframed, maar dat is gelul.’ In totaal gaat het om 100 tot 150 duizend euro over twee jaar, zegt hij, inclusief 20 duizend aan kosten voor de aanschaf van computers en kantoorartikelen die zijn bedrijf voorschoot. ‘Daar moet nog btw en andere belastingen van af.’

Inhoudelijk en zakelijk zat Baljeu meer op de lijn van de afgeserveerde Otten. ‘Baudet is zo erratic, zo grillig. Dan was ik bezig met ondersteuningsverklaringen, maar dan kwam hij ertussendoor met iets wat helemaal geen hout sneed. Dat ik stekkers moest halen bij de Apple Store, of zoiets. Ik heb hem wel eens tegengesproken, maar zeker publiekelijk duldt hij dat niet. Hij wil de leider uithangen. Ik heb ook niks met de kant van Forum die flirt met die stomme alt-right-onzin, dat boreale gelul. Helemaal niemand in Nederland zit daarop te wachten.’

Strijd om aandacht

Lang ging het wel goed binnen de partijtop. Baljeu vergelijkt de kameraadschap uit de beginperiode van Forum met de oorlogsserie Band of Brothers. Een klein groepje van zo’n acht FvD’ers – inclusief Baudet, Hiddema, Otten en Baljeu – werkte intensief samen om de partij op te bouwen. Ze reisden samen, aten samen, dronken samen. Er was ‘een start-up-cultuur’, aldus Baljeu. ‘Er werd snel gehandeld, veel aandacht voor verslaglegging of structuren was er niet. Otten regelde bijna alles, ook de financiën.’

De klad kwam erin toen de spanningen tussen Baudet en Otten toenamen. De FvD-leider maakte zich zorgen over de partijorganisatie. Op de achtergrond speelde volgens Baljeu mee dat Otten meer aandacht kreeg toen hij in beeld kwam als lijsttrekker bij de Eerste Kamer. ‘Baudet beziet media-aandacht als communicerende vaten. Meer aandacht voor iemand anders, betekent minder aandacht voor hem. Dat vindt hij erg.’

Begin dit jaar brak volgens Baljeu een nieuwe machtsstrijd uit tussen de adviseurs van Baudet. Aan de ene kant Otten, aan de andere kant Paul Frentrop, de voormalige NRC Handelsblad-journalist en hoogleraar. Frentrop kreeg van Baudet de opdracht om de partijorganisatie te professionaliseren. Op de achtergrond wordt hij volgens Baljeu bijgestaan door Robert de Haze Winkelman, een ex-VVD-senator die in 2018 nog werd geroyeerd na een verloren machtsstrijd met Otten, maar sinds kort weer terug is bij de partij. ‘Frentrop is de zetbaas van De Haze Winkelman. Hij heeft ook de verhalen in de wereld gebracht over de financiële problemen die er zouden zijn.’

Baljeu nam het eind april tijdens een crisisberaad met provinciale kopstukken van FvD op voor Otten toen die werd beschuldigd van ‘een greep in de kas’. ‘Hij kreeg echt een mes in de rug. Ik kon er niet bij zitten en niks zeggen. Dus ik heb wel iets gezegd. Ik zag de ogen van Baudet toen al vuur spuwen. De volgende dag kreeg ik een mailtje van Frentrop. Hij ging aan het bestuur voorstellen om de samenwerking met mij stop te zetten.’

Vervolgens kwam ook de FvD-fractie in Noord-Holland in actie. Opeens werd Baljeu door fractievoorzitter Johan Dessing verzocht om ook uit het bestuur te stappen van de stichting die de ondersteuning van de provinciale fractie organiseert. ‘Ik was totaal verrast. Dit was een zaak tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Waarom wist Dessing hier überhaupt van? Later heb ik gehoord dat Frentrop bij hem is langs geweest en deze orders heeft gegeven. Ik kreeg een ultimatum om uit het stichtingsbestuur te stappen. Toen ik daar niet aan voldeed, ben ik uit de fractie gezet.’

Angstcultuur

Hoe nu verder? Baljeu: ‘Ik geef mijn zetel in Noord-Holland niet op. En als ik in de Eerste Kamer kom, geef ik die zetel ook niet op. Als het aan mij ligt, blijf ik in de senaat bij Forum, maar in de hoek van Frentrop zijn ze niet voor rede vatbaar. Er heerst een enorme angstcultuur. Heel veel mensen zijn nu voorzichtig en houden zich aan de conservatieve lijn van Baudet. Als je dat doet, blijf je binnen de kaders. Blijf je binnen de kaders, dan ben je veilig.’

Het conflict met Baljeu heeft in elk geval consequenties voor de partij. In Noord-Holland is Forum niet langer de grootste partij en een nieuw conflict in de Eerste Kamer dient zich aan. ‘Het wordt nooit meer zoals het was’, denkt Baljeu. ‘Baudet is te beïnvloeden. Die nieuwe lui om hem heen zitten er voor zichzelf en voor de macht.’