Wie bedenkt de Europese regelgeving?
Anders dan hun collega's in Den Haag mogen Europarlementariërs geen wetten voorstellen. Alleen de Europese Commissie mag dat. Maar eigenlijk is het ingewikkelder dan dat.
Vaak ligt er een wens van de Europese lidstaten of heeft de Commissie lang onderzoek gedaan naar waar behoefte aan is. Ook wordt er altijd rekening gehouden met de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement, zodat er niet de hele tijd wetten worden voorgesteld die gedoemd zijn te mislukken.
Is elk besluit hetzelfde?
Nee, die komen in verschillende soorten en maten. Er zijn verordeningen, richtlijnen, besluiten, aanbevelingen en adviezen. Alleen de eerste twee zijn bindend.
Een verordening is de meest directe manier waarop de EU invloed kan hebben op ons leven. Zo'n voorstel hoeft niet te worden omgezet in nationale wetgeving en is direct van toepassing op alle EU-lidstaten. Vaak gaat het om vrij technische zaken, zoals voedseletiketten.
Een Europese richtlijn zit anders in elkaar. Hierin wordt het doel wel vastgelegd, maar mogen de lidstaten zelf bedenken hoe ze daar invulling aan geven. Het verlengde vaderschapsverlof is hier een voorbeeld van.
En wie keurt die voorstellen goed?
Als de Commissie een voorstel doet, wordt dat naar zowel het Europees Parlement als de Raad gestuurd. In de Raad zijn de Europese ministers vertegenwoordigd.
Zowel de Raad als het Europees Parlement kan het wetsvoorstel wijzigen, maar uiteindelijk moeten beide instellingen het met elkaar eens worden. Wanneer het lastig is, gaan ze om tafel met de Europese Commissie erbij. Zo'n overleg heet een triloog en vindt plaats achter gesloten deuren.
Dit geldt overigens niet voor alle voorstellen. Op een klein aantal gebieden speelt het Europees Parlement alleen een adviserende rol.
Kan het Europees Parlement zo ook een besluit nemen over een Europees leger of over een Nexit?
Nee. Er zijn een hoop dingen waar het Europees Parlement niets over te zeggen heeft. Grotere zaken, zoals het opzetten van een Europees leger, het migratiebeleid of eerder de invoering van de euro, liggen bij de lidstaten. De lidstaten moeten dan unaniem besluiten of ze een diepere Europese samenwerking willen.
Vinden die stemmingen nou plaats in Brussel of in Straatsburg?
Hoewel Europarlementariërs vooral in Brussel zitten, is er in de Europese verdragen vastgelegd dat het EP officieel zetelt in Straatsburg. Dat kan pas worden veranderd als de Europese regeringsleiders unaniem besluiten dat dit anders moet. Frankrijk wil overigens niet van de prestigieuze instantie af. Tot dat verandert, worden de doorslaggevende stemmingen nog in Straatsburg gehouden.