Vanwege zorgen over de toenemende invloed van China op Nederland gaat het kabinet meer focussen op samenwerking met andere Europese landen in de omgang met de grootmacht. Daarnaast wordt er gewerkt aan nieuwe wetgeving om risicovolle overnames en economische spionage door China tegen te gaan. Dat heeft het kabinet vandaag bekendgemaakt in de zogeheten China-strategie.
Aanleiding voor de vandaag door minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok gepresenteerde China-strategie waren de zorgen over onder meer de belangen die China koopt in de Rotterdamse haven. Ook zijn Chinese staatsbedrijven zeer geïnteresseerd in Nederlandse technologische start-ups.
Minister Blok zei vandaag tijdens de presentatie: "Moeten we bang zijn voor China? Nee. Maar in het verleden zijn we wel te goedmoedig of goedgelovig geweest."
Belangrijke handelspartner
Blok wil op basis van 'gedeelde belangen samenwerken' met Peking 'maar ook beschermen waar het moet'. China is een heel belangrijke handelspartner voor Nederland. Dat komt onder meer tot uiting in het feit dat Nederland daar zijn grootste diplomatieke netwerk heeft.
Op handelsgebied moeten oneerlijke Chinese praktijken worden bestreden en voorkomen moet worden dat Nederland afhankelijk wordt van China voor "bepaalde sleuteltechnologieën en grondstoffen". De discussie over het 5G-netwerk wordt niet in de visie beantwoord. Daar komt het kabinet later op terug.
Eerlijke manier
Dat Peking zijn plek in de wereld inneemt is 'logisch' maar dit moet wel op een 'eerlijke manier' gebeuren. Er zijn al langer zorgen over de Chinese cyberaanvallen op bedrijven en het leger in ons land. We moeten niet bang zijn voor China, meent Blok. Nu wordt volgens hem vooral de dreiging benadrukt.
We moeten realistisch zijn over China en onze invloed, vindt de minister. Een 'gepast opkomen voor onze belangen' hoort daarbij. En de EU is 'het belangrijkste kanaal in de relatie met China". Het kabinet wil meer investeren in kennis over China. Blok: "Onze China-kennis moet echt omhoog'.
De nieuwe visie op China komt er op verzoek van de Tweede Kamer. Die miste een langetermijnblik op China in Bloks vorig jaar gepresenteerde Buitenland- en Veiligheidsstrategie 2018-2022. De Kamer is bezorgd over de groeiende invloed van de Chinese regering.
Kritiek in de Kamer
In de Kamer is nu kritiek. "Deze strategie is nog teveel een lege huls. Terecht ziet het kabinet kansen voor Nederlandse bedrijven en klimaatbeleid, maar ik mis een Europees antwoord op de grootschalige bedrijfsspionage, de toekomst van onze 5G netwerken of de misstanden op mensenrechtengebied", zegt D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma.
Ook VVD-Kamerlid Koopmans (VVD) ziet graag een hardere aanpak gezien van oneerlijke Chinese handelspraktijken en illegale kennis- en technologieoverdracht.
Fons Lambie: Meer focus op bedreigingen in relatie met China
"Als het gaat over China, dan zie je dat de toon is veranderd", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Jarenlang was er veel focus op handel, nu is er ook meer aandacht voor bedreigingen, zoals militaire macht, economische spionage of 5G. En daar is nu meer aandacht voor. Het is natuurlijk de strategie van een klein landje over een wereldmacht. Een beetje alsof David een strategie tegen Goliath heeft bedacht. Daarom zie je dat het kabinet op ongeveer elke pagina de Europese samenwerking zoekt. Reken maar dat er nog wel een debat over de China-strategie in de Tweede Kamer gaat komen. In de wandelgangen was de afgelopen dagen te horen dat er weinig concreets werd verwacht van de langverwachte China-strategie."
Concrete maatregelen:
- Op Europees niveau is de inzet te komen tot een investeringsverdrag met China
- Opvoeren van internationale druk op China om oneerlijke handelspraktijken aan te pakken
- Strikter toetsen van vergunningen rond de export van strategische goederen
- Het kabinet is bezig met een evaluatie en aanscherping van huidige wet- en regelgeving voor overnames
- Taskforce 5G is nu bezig om een besluit te nemen over 5G en Huawei
- De Nederlandse overheid past zijn brede aanpak om ons land weerbaar te maken tegen eventuele (hybride) dreigingen vanuit statelijke actoren ook toe op China. Hierbij wordt speciale aandacht geschonken aan (digitale) spionage.
- Inzet en visie op militair gebied de veiligheid van Nederland bevorderen samen met NAVO-bondgenoten en EU-lidstaten
- Nederland wil blijven inzetten op mensenrechten en de internationale rechtsorde
- De Nederlandse overheid wil de samenwerking met China op het gebied van klimaat, hernieuwbare energie, circulaire economie, duurzame mobiliteit en milieutechnologie voortzetten en uitbreiden
- Geïntegreerd EU-optreden ten aanzien van China gebaseerd op de EU-Chinastrategie en aanverwante documenten
