Oud-FVD’ers zinnen op terugkeer

Op donderdagavond 25 april, kort nadat Thierry Baudet zijn penningmeester Henk Otten per tweet beschuldigd had van een „greep in de kas” en had aangedrongen op diens vertrek uit het partijbestuur van Forum voor Democratie, kropen enkele voormalige, boze FVD’ers uit hun isolement. Zij waren ruim een jaar geleden in onmin vertrokken of hardhandig door het bestuur uit de partij gezet.

Saskia Koning, eind 2017 door Henk Otten ontslagen als directeur van het partijbureau, twitterde: „Succes met het oplossen. Heb er alle vertrouwen in!!”

Gert Reedijk, in februari 2018 door het bestuur uit de partij gezet omdat hij een kritisch interview aan NRC had gegeven, schreef op Twitter: „Vorig jaar geroyeerd partijkader opgelucht over vertrek #Otten […].”

Kees Eldering, een ander kandidaat-Tweede Kamerlid uit 2017, liet op de dag van Ottens vertrek weten weer lid te zijn geworden. Hij had het lidmaatschap juist opgezegd wegens een conflict met de penningmeester.

Drie weken geleden werd Henk Otten, de tweede man van FVD, op een zijspoor gezet door Thierry Baudet, na een kritisch interview in NRC. De medeoprichter is niet langer bestuurslid, verloor het medewerkerschap van de Tweede Kamerfractie en zal over een maand niet de fractievoorzitter in de Eerste Kamer worden, maar alleen senator.

Voor de FVD-prominenten die eind 2017 zo hard in aanvaring met het bestuur waren gekomen, lijkt de uitgespeelde rol van Otten de weg vrij te maken voor een rentree. Er is een harde kern van circa twaalf ‘teleurgestelde’ FVD’ers. Daaromheen zitten nog enkele tientallen sympathisanten, die contact met elkaar onderhouden in appgroepjes.

„Dat Otten weg is uit het bestuur”, zegt bijvoorbeeld Saskia Koning, „is goed voor de partij. Hij was nou niet bepaald de verbindende factor.” Kees Eldering: „Ik steun Thierry en heb hem dat ook laten weten. Hij stuurde heel aardig een appje terug.”

Autoritair

Kandidaat-Kamerlid Luke Boltjes uit Groningen zegt nog veel contact te hebben met andere ex-FVD’ers. Hijzelf had zijn lidmaatschap in 2018 opgezegd uit onvrede met Ottens stijl, die hij autoritair vond. „Er heerst bij ons nu een soort optimisme. Hoop.”

Dat vooruitzicht van een eendrachtige partij waarbij de leden – inmiddels opgelopen tot ruim 30.000 – actief kunnen meepraten over de koers van de partij, was eind 2017 ver te zoeken. Er was een hevige strijd om de macht uitgebroken. Actieve partijleden werden uit hun functie gezet, verlieten de partij of moesten van het bestuur hun lidmaatschapskaart inleveren. Van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen waren elf van de dertig mensen vertrokken.

Lees ook de vorige strijd om de macht binnen Forum voor Democratie

Pas in februari 2018 kwam het conflict naar buiten. Toen werd bestuursadviseur Robert de Haze Winkelman, een voormalig VVD-senator, met zijn echtgenote uit de partij gezet.

Inmiddels, zo zeggen meerdere uitgerangeerde FVD’ers, is De Haze Winkelman weer on speaking terms met Baudet. Ook voor hem was Henk Otten destijds de bron van het conflict – en die is nu uitgespeeld. De Haze Winkelman wil er desgevraagd niet te veel over zeggen. „Het is nog te pril”, zegt hij. „Als er al dingen spelen, is het beter dat dat niet via de krant loopt. Stille diplomatie heeft meer kans van slagen.” Anderen zijn opener. „Het zou mooi zijn als de dissidenten van vorig jaar gerehabiliteerd worden”, zegt Gert Reedijk. De psycholoog uit Zwolle ziet voor zichzelf dan wel weer een actieve rol weggelegd. „Als Tweede Kamerlid of als adviseur op mijn gebied van de gezondheidszorg.” Reedijk liet de afgelopen weken geregeld blijken zich weer bij FVD thuis te voelen. Zo bezocht hij dit weekend een debat met Europees lijsttrekker Derk Jan Eppink in Bussum.

Voor Freek Jan Berkhout, die met Reedijk uit de partij werd gezet, is een snelle terugkeer niet aan de orde. Hij vindt dat de partij echt moet laten zien dat er zowel organisatorische als inhoudelijke hervormingen nodig zijn. „De statutaire almacht van het bestuur moet worden teruggedraaid. Ook in politieke zin moet Baudet in toom worden gehouden. Ik ben bevreesd voor zijn hang naar het militante en rabiate rechts.” In die zin is Berkhout het juist eens met Henk Otten. „Zolang er nog te veel persoonsverheerlijking rond Baudet hangt, steun ik Forum niet. Ik heb er niet eens meer op gestemd.”

Interne gedonder voorbij

Saskia Koning hoopt, en verwacht, dat het interne gedonder bij FVD met de exit van Otten voorbij is, maar staat niet te springen om zelf weer actief te worden. „Daarvoor moet Thierry wel eerst een gebaar maken. Ik zit niet op openlijke excuses te wachten, maar een keer informeel een biertje drinken over het verleden zou wel fijn zijn.”

De groep dissidenten is niet erg homogeen. Arthur Legger, een van de geroyeerden van vorig jaar, is nog altijd kritisch op de organisatiestructuur en de partijleider. Toen hij daar onlangs openlijk iets over zei op Radio 1, vielen veel van zijn voormalige bondgenoten over hem heen. „Kritiek op Baudet wordt niet erg gewaardeerd”, zegt hij. „Ik ben toen zelf maar uit dat appgroepje gestapt.”

Voor één voormalig kandidaat-Kamerlid is het voor Baudet van groot belang dat zij weer aan boord komt. Susan Teunissen was de nummer drie op de lijst en is daarmee nog altijd de eerste reserve-kandidaat, mocht een van de twee huidige Kamerleden, Baudet of Theo Hiddema, voortijdig uitvallen. Als Teunissen haar plaats dan niet inneemt, is de eerstvolgende in lijn: Henk Otten.

Teunissen, die ook uit onvrede met Otten de partij de rug toekeerde, wil daar niet op vooruitlopen. „Mijn hart ligt nog altijd bij FVD”, zegt ze. „Ik heb met Thierry wel weer wat app-contact. Dat Otten weg is, is goed nieuws, maar we weten niet wat er allemaal nog kan gebeuren. Het is echt te vroeg daar iets over te zeggen, zeker ook over mijn eigen positie.”

Partijleider Thierry Baudet wilde niet meewerken aan dit artikel.