Direct naar artikelinhoud

Een oorlog tussen Iran en de Verenigde Staten komt dichterbij, maar Iran staat niet alleen

De Iraanse president Hassan Rouhani tijdens een bijeenkomst van vorige week woensdag.Beeld EPA

Een oorlog tussen Iran en de Verenigde Staten komt dichterbij. Maar niemand, ook de Amerikanen niet, is hierbij gebaat.

De Amerikanen gaan onverminderd door met escaleren tegen Iran. Zelfs de belangrijkste bondgenoot van de VS, Groot-Brittannië, vreest een oorlog tussen de twee landen. Hoewel het zo ver nog niet is, brengen de incidenten met de Saudische olietankers en Emiraatse vaartuigen in de Golf van Oman – als tenminste bewezen kan worden dat ze hebben plaatsgevonden en Iran erachter zit – een militair conflict wel dichterbij. 

Iran is niet gebaat bij een conflict met de supermacht, maar overgeleverd aan de grillen van de VS is Teheran niet. Het land heeft in de laatste decennia verschillende manieren gevonden om zich te weren tegen Amerikaanse druk. Om te beginnen heeft Iran zijn geografische ligging mee: het heeft toegang tot drie zeeën en grenst aan zeven landen, en met een aantal daarvan heeft Teheran goede banden. Het is dus niet zo gemakkelijk voor de VS om het land te isoleren. Bovendien heeft Teheran, anders dan veel Arabische landen, geïnvesteerd in onderwijs en technologie. De Iraanse wapenindustrie kan zich ondanks sancties verder blijven ontwikkelen. 

Iran heeft vrienden in het Midden-Oosten, de VS slechts bondgenoten

De buitenlandse betrekkingen zijn ook van groot belang. De Amerikanen zullen geen toestemming krijgen van de VN-Veiligheidsraad voor een oorlog tegen Iran, omdat Teheran op goede voet staat met Rusland en China – beide landen beschikken over vetorecht. 

Hechte banden

Een ander voordeel voor Iran zijn de verhoudingen in het Midden-Oosten: Iran heeft daar vrienden, de VS slechts bondgenoten. Iran en zijn vrienden – Hezbollah in Libanon, Hamas in Gaza, Assad in Syrië, sjiitische milities in Irak en de Houthi-rebellen in Jemen – komen voor elkaar op, ook in barre tijden. De Amerikanen, en vooral onder Trump, willen vooral verdienen aan hun bondgenoten, zoals aan de bescherming van Saudi-Arabië. De bondgenoten van de VS willen omgekeerd dat Washington het vuile werk opknapt, mocht het tot een oorlog met Iran komen. 

Irans vrienden in de regio zijn militair lang niet zo machtig als de VS en hun bondgenoten, maar hun banden zijn wel hecht. Deze zelfbenoemde ‘As van het Verzet’ wisselt onderling kennis uit, en de leden delen soms zelfs in ervaring.  Hezbollah en Iran stuurden in het verleden antiraketraketten naar Hamas in Gaza. Iran vocht in de afgelopen jaren zij aan zij met Hezbollah en het Syrische leger tegen bijvoorbeeld IS in Syrië, en Teheran zond ook strijders en militairen naar buurland Irak. 

Het risico van een oorlog tegen Iran is dat deze kan uitmonden in een regionaal conflict

In een oorlog tussen de VS en Iran is het goed mogelijk dat bijvoorbeeld Hezbollah en sjiitische milities in Irak Iran zullen bijstaan. Iraakse milities kunnen dan gelijktijdig de aanval openen op Amerikaanse troepen in Irak, Hezbollah en Hamas op Israël, en de Houthi-rebellen in Jemen op Saudi-Arabië.

Het risico van een oorlog tegen Iran is dat deze kan uitmonden in een regionaal conflict. En het is precies dit nachtmerriescenario waarvan de Iraniërs hopen dat het de Amerikanen op afstand zal houden.

Lees ook:

Als het aan John Bolton ligt, komt die oorlog met Iran er gewoon

Gaat nationaal veiligheidsadviseur John Bolton Amerika nu ook in een oorlog rommelen? Over zijn oorlogsaspiraties heeft hij nooit geheimzinnig over gedaan.

Spanning in de Golf loopt op door ‘sabotage’ van schepen

Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zeggen dat hun schepen doelwit waren van sabotage. Iran is de hoofdverdachte, maar bewijzen zijn er niet.

Als het om Iran gaat, is Trump onvermurwbaar

De Amerikaanse regering zoekt opnieuw de confrontatie met Iran.