Kritiek op Saoedi’s? Dan dreigt gevaar

Erg verbaasd was Iyad el-Baghdadi niet, toen Noorse agenten op 25 april bij hem aanbelden en hem meenamen naar een beveiligde locatie. „Ik geloof dat het eerste wat ik zei iets was in de trant van ‘waarom kwamen jullie niet eerder’, vertelde de bekende Palestijnse criticus van Saoedi-Arabië, die sinds 2015 in Noorwegen verblijft, maandag bij een persconferentie in Oslo. De Noorse inlichtingendienst PST bleek op haar beurt gewaarschuwd door de CIA dat Baghdadi moet oppassen voor zijn veiligheid.

Baghdadi, die door duizenden in de Arabische wereld op Twitter wordt gevolgd wegens zijn kritische commentaren en zijn inzet voor burgerrechten, koesterde niet de illusie dat de Saoediërs zich gedeisd zouden houden na de moord op zijn vriend, de Saoedische columnist Jamal Khashoggi. Die werd vorige herfst gedood tijdens een bezoek aan het Saoedische consulaat in Istanbul. Al enige maanden hield hij rekening met Saoedische wraakacties tegen hem of zijn familie.

Lees ook ‘Meer dan 2.600 Saoedische dissidenten zitten vast in Saoedi-Arabië’

De reden dat de Saoediërs het op hem hebben gemunt is volgens Baghdadi onder meer dat hij Jeff Bezos, de schatrijke eigenaar van Amazon, eerder dit jaar hielp uitzoeken wie er achter de pogingen zaten om Bezos te chanteren met naaktfoto’s van hem en zijn maîtresse.

Bezos is tevens eigenaar van The Washington Post, de krant waarvoor de vorige herfst door Saoedi-Arabië vermoorde Jamal Khashoggi schreef. Het blad National Enquirer, dat de foto’s toegespeeld had gekregen, dreigde deze te publiceren tenzij Bezos betaalde. Bezos weigerde en liet zelf een onderzoek instellen.

De conclusie van Baghdadi en het onderzoeksteam van Bezos zelf was dat de Saoediërs achter de chantage van de Amerikaanse miljardair zaten. Ze hadden zich toegang tot diens telefoon verschaft. „Saoedi-Arabië heeft de beste hacking-technologie die er voor geld te koop is”, aldus Baghdadi maandag in Oslo.

Baghdadi tijdens zijn persconferentie in Oslo:

Baghdadi besloot na de moord op Khashoggi met een andere bekende van de vermoorde columnist, de Saoedische dissident Omar Abdulaziz in het Canadese Montréal, diens werk voort te zetten. Zo ontfermde Baghdadi zich over een project van Khashoggi om in kaart te brengen hoe de Saoediërs Twitter voor propagandadoeleinden proberen te gebruiken.

Het weekblad Time onthulde vrijdag dat naast Baghdadi ook Abdulaziz en nog een derde, niet nader geïdentificeerde man door de CIA waren gewaarschuwd dat ze extra moeten letten op hun veiligheid. Welbewust koos Baghdadi er echter voor de openbaarheid te zoeken over de zaak. „Publiciteit is bescherming”, stelde hij.

‘Weer keiharde repressie’

De CIA heeft de wettelijke plicht mensen te waarschuwen wanneer de dienst informatie heeft dat die gevaar lopen. Het was overigens ook dezelfde CIA die volgens Amerikaanse media na onderzoek concludeerde dat de moord op Khashoggi vermoedelijk was geschied op last van kroonprins Mohammed bin Salman, de feitelijke machthebber in Saoedi-Arabië.

Lees ook volgens een VN-rapport werd de journalist ‘bruut vermoord

Baghdadi is al jaren zeer kritisch over MbS, zoals de kroonprins vaak wordt genoemd. Ook gisteren waarschuwde Baghdadi dat de fase waarin de Saoedische kroonprins kon worden gezien als een verlichte hervormer definitief voorbij is. Volgens hem is er nu een nieuwe fase aangebroken van keiharde repressie.

Westerse landen moeten zich daartegen krachtig te weer stellen. Baghdadi riep de Noorse regering op niet langer te investeren in Saoedi-Arabië. „Het is niet alleen een kwestie van geld maar ook van waarden en de boodschap die ervan uit gaat”, zei hij. „Ik kan ervoor instaan dat het een geweldig verschil maakt voor Saoedi-Arabië voor wat betreft de geloofwaardigheid van zijn verhaal. Dat de wereld contact met hen houdt, gebruiken ze echt als bewijs dat het lekker loopt in hun land.”