Zoekt president Trump nou ruzie met Iran of is dit zijn idee van diplomatie?
De VS sturen oorlogsschepen naar Iran. Proberen de Verenigde Staten zo een oorlog uit te lokken, of is dit diplomatie volgens Trump?
Terwijl een Amerikaans eskader oorlogsschepen onderweg is naar de Perzische Golf, laat het in de VS een lang kielzog van speculaties achter zich. Staat een aanval door Iran op Amerikaanse militairen op het punt van beginnen, zoals de regering-Trump zegt? Of moeten vliegkampschip USS Abraham Lincoln en een handvol bommenwerpers Iran verleiden tot een oorlogsdaad, zoals critici vrezen?
Die critici wijzen met de vinger naar Trumps adviseur nationale veiligheid, John Bolton. Opvallend genoeg was hij het, en niet het ministerie van defensie, die het vertrek van de USS Lincoln naar de Perzische Golf bekendmaakte.
Zorg is dat Iran dit ziet als provocatie, waarop ze zullen antwoorden
Interventionisten
De Democratische senator Dick Durbin schreef in The Washington Post dat het buitenlandse beleid van de regering-Trump in handen is gevallen van twee ‘interventionisten’. “Ten eerste minister van buitenlandse zaken Mike Pompeo, wiens oorlogszuchtige speech na de terugtrekking van de VS uit het nucleaire akkoord met Iran een nauwelijks verhulde poging was om de weg vrij te maken voor militaire actie. En ten tweede nationaal veiligheidsadviseur John Bolton, een ultrarechtse voorstander van het afzetten van regeringen in andere landen, die al jaren oproept tot een oorlog met Iran.”
Onlangs lekte uit dat het Witte Huis vorig jaar aan het ministerie van defensie had gevraagd om concrete plannen voor gewapende actie tegen Iran. Dat was naar aanleiding van raketaanvallen in de buurt van Amerikaanse troepen in Irak. Iran steunt milities in Irak, en de VS houden Iran verantwoordelijk voor hun daden.
Dat in Irak de lont in het kruitvat zal gaan, is ook de vrees van de partijloze senator Angus King. Tijdens een recent bezoek aan Irak kreeg hij te horen dat Iran de sjiitische milities daar juist in toom houdt, vertelde hij het tijdschrift Foreign Policy. “De boodschap uit Iran is: val geen Amerikanen aan. Het gevaar nu is dat Iran die opdracht intrekt.”
Doorbraken forceren
Volgens King heeft de regering-Trump de spanning tussen de twee landen opgejaagd, door zich terug te trekken uit het nucleaire akkoord, de Iraanse Revolutionaire Garde als terreurorganisatie te bestempelen, de economische sancties aan te scherpen en nu oorlogsschepen en bommenwerpers te sturen. “Mijn zorg is dat we dit zien als antwoord op kwaadwillige acties van Iran – en die zijn er – maar dat zij dat zien als provocaties, waarop ze zullen antwoorden.”
Dat president Trump kennelijk bereid is dat risico te lopen, past in zijn aanpak van andere buitenlandse problemen: in plaats van de kleine stappen van vorige regeringen, probeert hij doorbraken te forceren – tot nu toe zonder succes. Zo zocht hij vorige week de confrontatie met China door nog tijdens onderhandelingen over het handelsverkeer de invoerrechten flink op te schroeven.
Bij zijn pogingen het nucleaire arsenaal van Noord-Korea uit de wereld te helpen, zette hij op een andere manier groot in, namelijk door Kim Jong-un twee topontmoetingen te gunnen. Tot iets dergelijks probeerde hij donderdag Iran ook te verleiden: terwijl de USS Lincoln gestaag dichterbij kwam, stuurde hij via de Zwitserse ambassade in Teheran de Iraanse leiders zijn telefoonnummer.
Lees ook:
De Amerikaanse regering zoekt opnieuw de confrontatie met Iran
Nadat president Trump eerder de atoomdeal met Iran opzegde en nieuwe sancties instelde, en vorige maand de Iraanse Revolutionaire Garde op de terreurlijst zette, sturen de Amerikanen nu een vliegdekschip richting Iran.
Wat is het plan van Trump voor Iran?
De president van de VS weet het zeker: eerst komen de bondgenoten over de brug, dan Iran. Anderen hebben zo hun twijfels.