Uitzichtloosheid als ultieme straf: levenslang dreigt voor vele jonge criminelen
Levenslang was uitzonderlijk. Inmiddels dreigt de uiterste sanctie voor vele jonge criminelen, nu kroongetuigen én ontsleutelde berichten justitie bewijs leveren over vele moordaanslagen.
Omar Lkhorf is nu 28 jaar. Even jong als zijn broer Youssef was toen die eind 2012 met grof geweld werd geliquideerd in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt. De wraakexercitie waarin de Amsterdammer volgens het Openbaar Ministerie onder de schuilnaam ‘Suarez’ een sleutelrol speelde, staat de komende drie weken centraal in een meervoudige liquidatiezaak in de zwaarbeveiligde rechtszaal op Schiphol.
Het laat zich raden welke strafeis justitie in petto heeft voor het aanjagen van twee liquidaties en meerdere mislukte moordpogingen door Lkhorf, die in andere dossiers overigens aan nog meer moordplannen wordt gekoppeld.
Levenslang.
Een zelfde vordering hangt boven het hoofd van Hicham M. uit Amsterdam-Noord. Die wordt als één van Lkhorfs huurmoordenaars aan zeker vier aanslagen gelinkt, al valt een dubbele liquidatie in Spanje nog buiten het bestek van het aanstaande proces.
In hun groepje figureren ook Abderrahmane ‘Sous’ el B. (25) uit Diemen en zijn Amsterdamse leeftijdgenoot Zakaria ‘Freaks’ Z. Zij worden eveneens aan meerdere moordaanslagen gekoppeld – in aparte processen.
Majeure troeven
Terwijl op Schiphol dinsdag die moordzaak tegen Omar Lkhorf, Hicham M. en vier anderen aanvangt, begint in ‘de bunker’ in Osdorp een tweede proces tegen de in Amsterdam beruchte Naoufal ‘Noffel’ F. (38). Hij kreeg al 18 jaar voor het aansturen van de mislukte moordaanslag op crimineel Peter ‘Pjotr’ R. eind 2015 in Diemen.
Nu is hij aangeklaagd voor het uitlokken van de liquidatie van de Nederlandse Iraniër ‘Ali Motamed’ weken later voor diens huis in Almere. Hij zou de onlangs tot 25 en 20 jaar cel veroordeelde Amsterdamse huurmoordenaars 130.000 euro bloedgeld hebben beloofd. ‘Noffel’, die in meer moordonderzoeken figureert, weet dat de opsporingsdiensten er alles aan doen om hem voor altijd te laten opsluiten.
Tot enkele jaren geleden werd levenslang maar af en toe opgelegd. Het was ondenkbaar dat op dezelfde dag twee processen zouden beginnen waarin de hoofdverdachten levenslang moeten vrezen.
De laatste jaren kregen in Amsterdamse liquidatiezaken al liefst zes verdachten levenslang. Tegen Willem Holleeder is onlangs eenzelfde straf geëist. Er komt veel meer aan. Reden zijn twee majeure troeven die recherche en justitie momenteel volop uitspelen.
Liefst vier kroongetuigen hebben hun rollen bij liquidaties opgebiecht én, bovenal, hun gewezen vrienden verraden. Peter la Serpe en Fred Ros verhaalden over het Amsterdamse moordmilieu. Nabil B. en Tony de G. hebben tientallen sleutelspelers aangewezen bij vele liquidaties in vooral de Nederlands-Marokkaanse onderwerelden in Amsterdam en Utrecht.
Op de gedetailleerde getuigenissen van die laatste twee worden momenteel strafzaken gebouwd. Het wordt nog een hele toer die behapbaar te houden, met tientallen verdachten en zóveel bewijsstukken.
De getuigenissen van de spijtoptanten worden gecombineerd met de goudmijn aan expliciete berichten die de opsporingsdiensten hebben opgediept uit twee in beslag genomen computerservers en vele peperdure, versleutelde ‘PGP’-Blackberry’s (Pretty Good Privacy). Waar criminelen er blind op vertrouwden voor altijd onbespied te blijven met hun talloze encrypte berichten, stromen die nu vrijelijk vele moorddossiers in.
Ongekende piek
Onderzoeksteams hadden in liquidatiezaken vaak wel een idee van de achtergronden, maar nu hebben ze ook bewíjs doordat de betrokkenen weliswaar in straattaal en heel slordig Nederlands communiceerden, maar heel expliciet en met wat achtergrondkennis prima te volgen.
De moordcommando’s ‘bespreken’ in de leesbaar gemaakte tekstjes minutieus hoe ze wapens regelen en doelwitten observeren. Hoe en wanneer ze willen toeslaan, et cetera. Als de aanslag heeft plaatsgevonden, is er een nabespreking.
Waar in decennia in heel Nederland enkele tientallen criminelen van divers pluimage levenslang kregen, belanden we nu in een ongekende piek. De gemiddelde leeftijd van levenslang gestraften zal fors dalen. Er is geen apart regime voor jonge mannen die er niet van mogen uitgaan ooit nog vrij te komen.
‘Min of meer de norm’
Strafadvocaat Sander Janssen staat zowel de voor huurmoorden tot levenslang veroordeelde Jesse R. als Willem Holleeder als Omar Lkhorf bij. Hij ziet de ontwikkeling met enige zorg aan.
“Aan het begin van mijn carrière was levenslang echt uitzonderlijk. Nu lijkt levenslang min of meer de norm na meerdere levensdelicten in het criminele milieu.”
De impact van de straf op zijn cliënten is enorm, ziet de raadsman. “Als je vijftig of zestig bent, is het óók heftig, maar voor die jonge jongens is die totale uitzichtloosheid extreem. Ik snap nabestaanden goed die zeggen dat ook zij levenslang hebben, maar hoeveel straf vinden we in een beschaafd land genoeg? Ik zou denken dat er een bovengrens moet zijn. Maar ja, de maatschappij wordt steeds ongenadiger.”
Geen enkel perspectief
Zo veel mogelijk sporten, vluchten in het geloof om vrienden te spreken in de gebedsruimte, cursussen volgen om wat omhanden te hebben: gedetineerden die tegen een levenslange straf aankijken, reageren vaak hetzelfde als andere langgestraften. Allen proberen ze niet depressief te raken.
Een levenslange celstraf wordt vooral als extreem zwaar beschouwd omdat die geen enkel perspectief biedt. Niets om naar toe te leven. Voor jonge verdachten telt dat extra. Om rechters meer alternatieven te bieden bij het bestraffen van moorden, is de maximale tijdelijke straf in 2006 verhoogd van 20 naar 30 jaar. Nu wordt onderzocht of dat zelfs 40 jaar zou moeten zijn. Alles om levenslang te voorkomen waar kan.
Liquidatiezaken met levenslang
Passage
In de grote Amsterdamse liquidatiezaak Passage kregen Dino Soerel (1960), Jesse R. (1968), Mohamed ‘Moppie’ R. (1972) en Siegfried S. (1947) levenslang. De Hoge Raad bevestigde hun straffen onlangs.
Holleeder
Tegen Willem Holleeder (1958) is in zijn veelvoudige liquidatiezaak-Vandros levenslang geëist – ook voor twee moorden waarvoor Soerel in Passage levenslang kreeg omdat hij volgens het gerechtshof sámen met Holleeder opdracht had gegeven. Op 4 juli is de uitspraak.
Staatsliedenbuurt
Voor de wildwestschietpartij op 29 december 2012 in de Staatsliedenbuurt waarbij twintigers Youssef Lkhorf en Saïd el Yazidi met grof geweld werden vermoord en twee motoragenten met een kalasjnikov werden beschoten, kregen Amsterdammers Anouar B. (1980) en Adil A. (1988) levenslang. In hun zaak sleept het hoger beroep, waarin pas in 2020 arrest zal worden gewezen.
Liquidatiezaak groep-Lkhorf
Het moordproces dat dinsdag begint rond de groep van Omar Lkhorf, kent zes verdachten en draait om vier aanslagen.
De liquidatie van de Amsterdamse crimineel Eaneas Lomp, 7 november 2015 in Krommenie.
De liquidatie van de in Amsterdam beruchte crimineel Chahid Yakhlaf op oudejaarsdag 2015 in Kerkdriel, waarbij zijn broer Chafik en een vriend ook gewond raakten, plus een eerdere liquidatiepoging in Utrecht.
De mislukte moordaanslag op 3 april 2016 in Amsterdam-West op Nourdine A., ‘Hitler’.
Omar Lkhorf (1990) zou schutters Hicham M. (1994) en Mohamed H. (1990) hebben aangestuurd. Dani M. (1977) zou bij de moord op Lomp een belangrijke rol op de achtergrond hebben gespeeld. Don ‘Loempia’ M. (1979) en Frans H. (1979) zouden betrokken zijn geweest bij de mislukte aanslag in Utrecht.
Liquidatiezaken rond Taghi
De biechten van kroongetuigen Nabil B. en Tony de G. plus talloze onthulde ‘PGP’-berichten leveren volgens justitie een vracht bewijs tegen verschillende moordcommando’s van de voortvluchtige Ridouan Taghi en Said Razzouki. In totaal gaat het om tientallen aanslagen en moordplannen. In onderzoek 26Marengo worden zeker twaalf verdachten plus, ‘bij verstek’, Taghi en Razzouki berecht voor enkele liquidaties en voorbereidingen voor moorden. In verwante processen worden verdachten vervolgd die andere aanslagen voor Taghi cum suis zouden hebben gepleegd. De top van de groep moet levenslang vrezen.
‘Rico de Chileen’
Justitie breidt ook de aanklacht tegen de Amsterdamse Chileen Richard R. (45), ‘Rico de Chileen’, uit met liquidaties en moordplannen, om uiteindelijk de ultieme straf te kunnen eisen. Het gaat onder meer om de volgens justitie samen met Taghi geëntameerde moorden op ex-crimineel en misdaadblogger Martin Kok in december 2016 in Laren en op drugshandelaar Samir Erraghib in april van dat jaar in IJsselstein. Ook zouden R. en Taghi plannen hebben besproken om andere rivaliserende criminelen te ‘laten slapen’.
Keylow, Greg R., Caloh Wagoh
De in Amsterdam bekende crimineel Greg R. (1948) en ‘president’ Delano ‘Keylow’ R. (1970) van motorbende Caloh Wagoh worden beschuldigd van steeds meer geweld – samen met andere leden van Caloh Wagoh. Het begon met de liquidatie van de Amsterdamse crimineel Jaïr Wessels in juli 2017 in Breukelen. Daar kwam de liquidatie bij van de 42-jarige Barendrechtse Turk Zeki Yumusak in Rotterdam, ook in 2017. Ook zouden ze een villa in Doorn hebben laten beschieten. ‘Keylow’ wordt nog verbonden aan een derde onderwereldmoord, 17 april 2017 op Farid Souhali (39) in Den Haag.
Moordploeg rond Martha
Vertrouwelingen van het in 2014 geliquideerde Amsterdamse onderwereldkopstuk Gwenette Martha zouden in wisselende clubjes hebben gemoord. Aangestuurd door Martha’s neef Dennis M. (1976) zouden Gökhan C. (1988) en Iliass K. (1987) de crimineel Alex Gillis hebben geobserveerd, waarna Iraniër Massod Amin Hosseini (1988) hem op 20 februari 2014 doodschoot in Zaandam. Daarna zaten ze Gillis’ neef Wensley tevergeefs achterna. Op 13 juli 2014 moest Hosseini rivaal Omar Lkhorf liquideren, maar vermoordde hij door een blunder de onschuldige Stefan Regalo Eggermont in een enigszins vergelijkbare auto in de Amsterdamse binnenstad. Op 3 september 2014 werd Hosseini doodgeschoten in een auto in Osdorp, volgens justitie uit wraak van zijn oude vrienden. Ook zij moeten vrezen voor levenslang.