Een dagtaak aan protesteren: ‘Onze leefomgeving wordt zonder respect voor de geschiedenis kapotgemaakt’

Gerben Stormbroek (36)

Is eindregisseur bij Talpa en woont in Soest. Voert met Partij Ons Soesterberg 25 uur per week actie voor onder meer natuurbehoud.

‘De Oude Tempel is nu een natuur­gebied in Soesterberg, maar moet een woonwijk worden met 250 woningen. De bouw is voorlopig uitgesteld omdat twee dassen, die worden beschermd, in het gebied zitten. De gemeente probeert ze te vangen in een kooi – ik sta ermee op de foto ­­– maar dat lukt nog niet. Althans, ze hadden er een, maar die is uit de opvang ontsnapt.

‘De bewoners hebben nauwelijks ­inspraak gehad toen eind 2017 tot dit plan werd besloten. Met een handtekeningenactie, die vijfhonderd keer werd ondertekend, heb ik geprobeerd de boel tegen te houden. Uiteindelijk is het er toch doorheen gedrukt.

If you can’t beat them, join them, dacht ik. Met een blanco lijst heb ik aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 meegedaan. Met 777 stemmen veroverde ik één zetel. Mijn partij heet Partij Ons Soesterberg (POS).

‘Ik werk 32 uur voor tv-producent Talpa, en besteed 25 uur aan de gemeenteraad. Ik ben geen geitenwollensokkenpersoon, wel een natuurliefhebber. Dit gebied heeft cultuurhistorische waarde en geeft leefruimte aan allerlei beschermde diersoorten. Met de partij richt ik me niet alleen op natuurbehoud. Ik houd me met alles bezig.

‘Zodra de dassen gevangen zijn, bestaat de kans dat hun dassenburchten andere dassen naar het gebied zullen trekken, en dan begint alles van voren af aan. De burchten mogen niet vernietigd worden, omdat er hazelwormen – een soort pootloze hagedissen – zitten. Die zijn ook beschermd.’

Naschrift: Op 17 april 2019 heeft de Raad van State het nieuwbouwplan vernietigd, tot vreugde van Stormbroek. Maar hij is er nog niet helemaal ­gerust op. ‘Er worden al weer nieuwe plannen gemaakt voor het gebied. Daar ­blijven we ons tegen verzetten.’

Wendy Schouten (48) ­

Is therapeut en woont in Delfgouw. Voert met Let’s Talk About Tech drie uur per dag actie tegen straling.

‘Ik heb geen mobiele telefoon. Mijn vier tienerkinderen wel, daar ontkom je niet aan. Ik heb ze wel opgevoed met ‘stralingshygiëne’. Ik ben de enige moeder die, als ze de deur uitgaan, tegen haar ­kinderen zegt: ‘Hou je je telefoon uit?’ ­Telefoons, ook van vriendjes, gaan hier thuis op vliegtuigstand. Wifi hebben we niet. Ik ben erg gevoelig voor straling: als iemand dichtbij mobiele data heeft aanstaan, voel ik dat. Ik krijg steken in mijn hoofd.

‘Ik ben geen hysterische moeder, ik baseer me op feiten. Honderden onderzoeken tonen de vreselijke effecten* van straling aan: kanker, onvruchtbaarheid, burn-outs. Ik ben me in dit onderwerp gaan verdiepen toen we in Zweden woonden, waar mijn kinderen met een draadloze laptop ­moesten werken. Ik begon als bezorgde moeder, en eindigde met een journalistiek project dat al vier jaar duurt.

‘Drie jaar geleden verhuisde ik naar Den Hoorn, en bleek dat een zendmast in de kerktoren werd geïnstalleerd. Die staat in een woonwijk, vlak daarachter is een ­kinderdagverblijf. Ik ben daar tegen gaan ­protesteren door kennis te verspreiden. Ik plakte een A4’tje met informatie in de ­supermarkt, ben bezig met een pamflet over een stralingsverbod op scholen, en zit in expertgroep Let’s Talk About Tech. Nu besteed ik er drie uur per dag aan, tussen 2015 en 2017 was het fulltime.

‘Na een tijdje was mijn geld op, en moest ik op zoek naar inkomsten. Nu heb ik een praktijk voor fotonentherapie, waarbij ik gebruikmaak van lichtfrequenties. Ik heb lang nagedacht over een baan. Als je niet kunt functioneren met wifi, is het tegenwoordig lastig een werkplek te vinden.’

* Noot van de Volkskrant-wetenschapsredactie: ‘Er is geen wetenschappelijk bewijs dat elektromagnetische velden onder de – in Nederland gehandhaafde – blootstellingslimieten de gezondheid van mensen beïnvloeden, aldus het RIVM. Studies die wel effecten vinden, zijn veelal uitgevoerd met losse ­cellen of met dieren, vaak met blootstellingsniveaus boven de limieten. ­Er zijn inderdaad mensen met klachten als ze in de buurt van bronnen van elektromagnetische velden komen: vooralsnog is niet aangetoond dat de velden hiervan ook de oorzaak zijn.’ Zie verder deze analyse over het gevaar van straling.

Femke Sleegers (45)

Woont in Rijswijk. Voert met Den Haag Fossielvrij fulltime actie tegen klimaat­verandering.

‘Jaren geleden had ik met een collega ­heftige discussies over het klimaat. Ik wilde meer feitenkennis en volgde een college­reeks over klimaatverandering. Ik schrok enorm: er was een heel groot contrast ­tussen de ernst van het probleem en de daadkracht van de overheid.

‘Den Haag Fossielvrij, waarbij ik me in 2016 heb aangesloten, wordt gerund door vijftien vrijwilligers. Voor grote ­demonstraties werken we samen met ­orga­nisaties als Greenpeace en Milieudefensie. Zelf houden we kleinere, creatieve acties. ­Tijdens het aantreden van burgemeester Pauline Krikke hebben we het klimaatlied gezongen, op de ­melodie van het Italiaanse partizanenlied Bella Ciao: ‘We need to wake up; We need to wise up; We need to open our eyes; And do it now now now.’ Het heeft geholpen. Eerst wilde Den Haag in 2040 klimaatneutraal zijn, nu is dat 2030.

‘Ik doe dit nu drie jaar fulltime, ben ­gestopt met mijn oude zzp-werk. De eerste jaren werkte ik voor niets, nu druppelen er inkomsten binnen. Geen vetpot, dus ik hou de maandlasten laag.

‘Vaak wijzen critici naar je kleren of­ ­laptop. ‘Daar zit ook olie in!’ Sinds 2012 vlieg ik niet meer, maar ik zal nooit hetzelfde van anderen vragen. We ­proberen het systeem aan te pakken, geen individuen te beschuldigen. Ik heb even gespaard voor een klimaatneutraal huis, maar toen besefte ik: straks zit ik hier in mijn geïsoleerde woning, maar krijgt de fossiele industrie nog steeds miljarden subsidie. Ik kan mijn energie en geld beter daaraan besteden.’

Mariska van der Vaart (43) en Jaap Kloosterziel (43)

Zijn respectievelijk docent bij ArtEZ ­Conservatorium en ondernemer. Wonen samen in Epe. Voeren met Stichting Red de Veluwe 20 uur per week actie.

Kloosterziel: ‘Online actievoeren werkt het beste, daarmee bereik je de mensen die besluiten nemen. In december 2017 ­de­batteerde de Tweede Kamer over ­vakantievluchten vanaf Lelystad Airport, die laag over de Veluwe zouden vliegen. Wij hebben toen met alle actievoerders een ­­­­e-mailbom gestuurd naar de betrokken Kamerleden.

‘Dion Graus van de PVV beklaagde zich grappend dat hij maar driehonderd mailtjes per uur had ontvangen. Zijn collega ­van de ChristenUnie had er vijfhonderd ­gekregen. Overigens stond Graus niet aan onze kant.’

Van der Vaart: ‘Wij willen de Veluwe, een kwetsbaar natuurgebied, mooi en rustig houden. Door de stikstof van vliegtuigen verandert plantengroei, neemt biodiversiteit af. Vogels worden nu al geboren met nauwelijks eierschalen. Als de vakantievluchten vanaf 2020 plaatsvinden, zoals het er nu toch naar uitziet, wordt het alleen maar erger.

‘Het is achterkamertjespolitiek. Plotseling werden we geconfronteerd met deze laagvliegroutes. De overheid is onbetrouwbaar gebleken; lange tijd hield ze zich stil, en toen er eindelijk informatie vrijkwam, bleek die vaak niet te kloppen. In 2017 sloten we ons aan bij Red de Veluwe, toen bleek dat de vliegtuigen recht boven ons huis zouden vliegen.

‘Twintig uur per week besteden we hieraan, daarnaast werken we dertig uur. We bezoeken informatieavonden, stellen petities op –­­­ de eerste werd 36 duizend keer ondertekend. We demonstreren in groene jasjes, met spandoeken met ‘laag vliegen nee, zeg Rutte-III tabee’.

Kloosterziel : ‘Thuis proberen Mariska en ik ­­–­­­ we zijn getrouwd – er niet over te praten; de drie kinderen zijn het een beetje zat. Maar ze gaan wel mee flyeren.’

Mieke Vodegel (72)

Is gepensioneerd jurist en woont in Lhee. Voert met Stichting De Woud­reus 3 uur per dag actie tegen het kappen van bomen.

‘Onze leefomgeving wordt zonder respect voor de geschiedenis kapot­gemaakt. Als er weer eens bomen zijn gekapt wordt er soms iets kleins bij­geplant, maar dat zet weinig zoden aan de dijk. Een specht wil geen berkenboompje, maar een dikke stam.

‘Met een aantal andere bomenridders heb ik in 2005 De Woudreus opgericht om twee natuurgebieden, Dwingelderveld en het Drents-Friese Wold, te beschermen. Op onze slogan – ­‘Kap­pen met kappen’ – zit geen patent. ­Iedereen mag hem overnemen. We komen op voor de schepsels die geen weerwoord hebben maar wel waardevol zijn. Bomen zijn de longen van de wereld en bieden onderdak aan dieren. Zo veel vleermuizen ­gebruikten de bomen langs de weg Lhee-Kraloo als jachtgebied. Die kun je toch niet rücksichtslos omhakken!? Nou, de natuur­beheerders wel, hoor. Allemaal vanwege natuurherstel- en biomassasubsidies. De vleermuizen komen terug en denken: wat krijgen we nou?!

‘Dagelijks besteed ik een uur of drie aan de Woudreus. Ik redigeer brieven aan politici en de koning, we staan met een tafel en een banner bij markten. We spannen rechts­zaken aan, die we verliezen. ­Althans, af en toe hebben we er eerst eentje ­gewonnen, maar het bestuursrecht is er wel op gericht dat er altijd nog een ­herover­weging kan komen, of een ­bestuurlijke lus. In de tussentijd kapt Staatsbosbeheer rustig door. Daar word ik soms moedeloos van.’