Direct naar artikelinhoud
In de schaduw van de minaret

China bestrijdt de radicale islam, maar voert intussen een IS-programmapunt uit

In Canada werd deze week geprotesteerd tegen de Chinese behandeling van moslims in Xinjiang. De tekst op het bord verwijst naar Meng Wanzhou, de topvrouw van telecombedrijf Huawei die vastzit in Canada.Beeld REUTERS

Bizar. China bestrijdt de radicale islam, maar voert in de geteisterde regio Xinjiang met zijn uitpuilende concentratiekampen juist een belangrijk programmapunt uit van IS en andere griezels: de vernietiging van alle heiligdommen van de mystieke soefi-moslims. Meestal zijn dat mausolea.

Het lijkt wel alsof de Chinezen in de leer zijn gegaan bij de peetvader van het ergste moslimradicalisme, Saoedi-Arabië. Er zijn gelijkenissen tussen de twee landen. Beide beleefden hun eigen culturele revolutie, China in de jaren zestig en Saoedi-Arabië in de jaren twintig. Dat laatste land ontstond in die periode en was het resultaat van een alliantie tussen de wahabitische islam en het Saoedische vorstenhuis, die een soort godsdienstoorlog won.

In een darga zitten mannen en vrouwen in dezelfde ruimte, zichtbaar voor elkaar en over en weer grappen verkopend. Je voelt je verdwaald in een schilderij van Brueghel.

De verliezers hebben dat geweten. De wahabieten gingen net als nu de Chinezen in Xinjiang wild tekeer tegen de oude soefi-cultuur. Vooral graven van heiligen waren doelwit, zelfs die van ‘metgezellen van de profeet’. Volgens de wahabi’s en de verwante salafi’s zijn soefi’s met hun heiligencultus polytheïsten. De vernielzucht laaide op bij de Arabische revoluties. Salafi’s probeerden toen in Egypte en Tunesië graven van beroemde soefi’s te verwoesten.

Gedicht weggehakt

De haat treft zelfs een lofdicht op de profeet uit de dertiende eeuw, de Boerda. Soefi’s declameren dat epos op de geboortedag van Mohammed. Salafistische websites noemen ook dat dichtwerk polytheïstisch. Voor die Saoedische culturele revolutie van de jaren twintig stond de complete Boerda op een muur van de ‘moskee van de profeet’ in de stad Medinah gegraveerd. Beeldenstormers hakten de tekst weg.

En nu is China in actie gekomen tegen diezelfde soefi’s, nota bene als onderdeel van de strijd tegen de doodsvijanden van die mensen, de radicale moslims. Hoezo is de vijand van mijn vijand mijn vriend? Dinsdag leverden de Britse krant The Guardian en de journalistieke website Bellingcat het harde bewijs voor wat al bekend was: dat China moskeeën sloopt in Xinjiang. Nieuw was volgens The Guardian dat nu ook de heilige mausolea sneuvelen. In India heten die darga’s. De darga staat voor de islam van het gevoel, de moskee meer voor de officiële theologie.

Hoogtepunt in de darga’s is de viering op donderdagavond. Mensen gaan er ongeremd uit hun dak. Je mag er huilen en lachen, in trance raken, bidden, zingen, een gedicht voordragen, bedelen, aalmoezen geven, mannen en vrouwen zitten in dezelfde ruimte, soms maar niet altijd gescheiden, wel zichtbaar voor elkaar en over en weer grappen verkopend. Je voelt je verdwaald in een schilderij van Brueghel. Zo is het in India en in Xingjian zal het wel niet echt anders zijn.

Duivelshuis

Overigens is de tegenstelling tussen de darga en de moskee niet altijd even scherp. Mensen die zich uitleven in de darga kunnen prima de volgende dag naar de moskee gaan voor een stevige preek en het gedisciplineerde groepsgebed. Broedplaatsen van extremisme zijn darga’s in elk geval zelden.

Voor wahabieten en salafi’s is elke darga een duivelshuis. Ze zullen spinnen van geluk over de verwoesting van darga’s in Xinjiang. In hun logica is het een straf van God voor ongelovigen, voltrokken door andere ongelovigen. Beëlzebub tegen de Vliegengod. Alle darga’s de wereld uit, te beginnen uit Xinjiang.

Wahabi’s en salafi’s juichen dat toe. Minder geestdrift zullen ze tonen voor de door Peking beloofde ‘Chinese islam’, een ja-knikkende eunuch-islam, te verwezenlijken in een dor vijfjarenplan.

In de rubriek ‘In de schaduw van de minaret’ leest u bespiegelingen over de islamitische wereld van Eildert Mulder, arabist en oud-redacteur van Trouw.

Lees ook: 

China tiranniseert de godsdienst en verstopt zich achter huichelarij

Massale hersenspoelingen die levens verwoesten, de sloop van moskeeën, het verbod van de Koran, de verplichting van moslimstudenten om varkensvlees te eten en trouw te zweren aan de Chinese keuken, kapot knippen in het openbaar van ‘verkeerde’ jurken - het is maar een graai uit het pakket maatregelen dat China treft om moslims dwars te zitten.