Philip helpt kinderen volgens de 'Beau van Erven Dorens-methode'

Leerlingen op basisscholen in achterstandswijken hebben het veel moeilijker dan kinderen uit reguliere wijken. Dat is al langer zo, maar op een Rotterdamse school hebben ze een maatschappelijk werker in dienst om die achterstand te veranderen. De maatregel wordt geprezen.

Veel leerlingen in achterstandswijken lopen achter met taal, ze kampen met concentratieproblemen en hebben vaker een leerachterstand, blijkt uit een onderzoek onder leraren. De steekproef is uitgevoerd in opdracht van een aantal organisaties, waaronder het Jeugdeducatiefonds. Door alle grote Nederlandse onderwijsorganisaties wordt dat beeld herkend.

Hans Spekman van het Jeugdeducatiefonds is enthousiast over de aanpak van de Bergkristal in Rotterdam-Noord. Daar volgen 75 kinderen speciaal basisonderwijs en veel van hen komen uit een achterstandswijk. Hoe gaan zij daar te werk?

Kind zonder bed, en dan?

Vooral de inzet van maatschappelijk werker Philip Pietermaat kan op lof rekenen. De thuissituatie van de leerlingen - 70 procent op de Bergkristal leeft in armoede - is volgens hem van grote invloed op de prestaties op school. Hij noemt het voorbeeld van een kind zonder bed. "Als een kind geen bed heeft, slaapt het slecht. En als een kind niet kan slapen, wordt rekensommen oplossen in de klas ineens een moeilijk karwei", zegt Pietermaat. "Wat doet een kind dan op school?"

Hans Spekman van het Jeugdeducatiefonds bezoekt scholen waarbij 50 tot 70 procent van de leerlingen bij hulpinstanties lopen. "Dat vraagt enorme slagkracht van de scholen zelf om snel te helpen. Als een kind met sores in de kop in de klas zit, dan leert het kind niet, maar ook een deel van de klas niet."

Daarom grijpt Pietermaat op gepaste momenten in. In het geval van het meisje zonder bed had hij dat binnen een week geregeld. Volgens directeur Jonathan de Heer waren er daarna grote verschillen te zien in de rapportcijfers van het meisje. "Ze had een enorme groeispurt, precies in de periode nadat ze een bed had gekregen."

Alles ging in samenspraak met hulpinstanties, maar vooral ook door goed contact te houden met de ouders. Het toont volgens Pietermaat aan dat huisbezoeken bij de ouders van levensbelang zijn. "Als je hun vertrouwen hebt, kun je een kind écht verder helpen. Als je daar geen tijd voor hebt, heb je geen idee in welke situatie kinderen opgroeien."

Pietermaat vergelijkt zichzelf met Beau van Erven Dorens. "Wat hij doet bij RTL, doe ik elke dag. Dat klinkt arrogant, maar zo is het wel." Hij doelt daarmee op het programma The Rotterdam Project, waarbij Van Erven Dorens mensen uit hun benarde situatie helpt. "Al die aspecten die in dat programma aan bod komen en mensen verder helpen, dat maak ik elke dag op school mee."

Hij noemt een jongen die ineens de school wilde verlaten. "Die jongen peerde 'm gewoon en verstoorde daarmee de les. Gelukkig werd ik geappt, want je wil hem op school houden. Alleen op die manier kun je zijn veiligheid garanderen. Ik zorg dat hij binnen blijft en dat hij de school niet verlaat."

Boterham en kopje thee

Volgens Spekman is dat direct optreden belangrijk om de problemen te verminderen. Een maatschappelijk werker kan die functie volgens hem perfect invullen op een basisschool. Maar zo zijn er nog twee maatregelen die Spekman wenst van de politiek. "Je hebt kinderen die in groep 1 starten met een woordenschat van 500 woorden, terwijl het gemiddelde 2000 is. Daar zou je direct uren in moeten stoppen."

Ook benoemt Spekman het verbreden van de leefwereld van de jonge kinderen. "Je ziet dat de leefwereld heel bekrompen dreigt te worden voor kinderen die niet meer uit de eigen buurt komen. Daardoor ontstaat het beeld bij die kinderen dat het niet anders kan en dat er ook andere kinderen zijn." Een oplossing is volgens Spekman om ergens mee naartoe te nemen. "Ga met die kinderen eens naar een theatervoorstelling of het strand. De wereld is groter dan hun eigen ellende."

En dat gevoel moet terugkomen in de zogenoemde huiskamer bij de Bergkristal. Daar is weer die vergelijking met Beau van Erven Dorens. "De moeder van een leerling zat in een blijf-van-mijn-lijfhuis. Daardoor moest het kind 45 minuten reizen. Uiteindelijk bleek dat ze niet had ontbeten. Wat heeft het dan voor zin zo'n kind naar de klas te laten gaan? We zorgen dan voor een boterham en een kopje thee. Dan maar een kwartier later in de klas. Dat rekenen komt dan wel."