Opschudding om ‘White Power-gebaar’ van kersverse kabinetsleden Estland

Duikers geven elkaar zo onder water aan dat het goed gaat. Het oké-signaal, waarbij hun vingers de letter ‘o’ (duim en wijsvinger) en de letter ‘k’ (de drie andere) vormen. Alleen werd het in deze politieke context heel anders geïnterpreteerd. Als je het gebaar ondersteboven doet, dan kan je daar de ‘w’ - de middel-, ringvinger en pink - en de ‘p’ - duim, wijs- en middelvinger - in zien. WP wordt dan white power, blanken aan de macht, een herkenning voor blanke racisten.

Van EKRE, de partij van de Helmes, kenden ze immers slogans als ‘zwarten ga terug’ en een schreeuw voor een ‘blank Estland’. De 28-jarige Brenton Tarrant, de man die in maart vijftig mensen doodschoot in twee moskeeën in Nieuw-Zeeland, maakte triomfantelijk hetzelfde handgebaar naar de camera toen hij voorgeleid werd.

Hoewel in rechtspopulistische kring het verhaal gaat dat het allemaal is bedacht om linkse liberalen te trollen, is dit allang geen geintje meer, denkt Léonie de Jonge, onderzoeker aan de universiteit van Cambridge naar rechtspopulistische partijen in West-Europa. ,,Je moet dit serieus nemen. Rechts-populisten gaan zich, als ze eenmaal verkozen zijn, dit soort dingen veroorloven. Ze spelen met dubbelzinnigheid, zoals ook Baudet doet. Je zorgt voor een schandaal en daarna bind je in. Dus na de publiciteit en de aandacht. In het geval van Estland was dit duidelijk een teken naar hun rechtsradicale achterban. Maar het is altijd dubbelzinnig en daardoor komen ze ermee weg. Ondertussen wordt het gebaar genormaliseerd. Dat is echt uit het tekstboek van het rechts-populisme.”

Constant Kusters, leider van de radicaal-rechtse Nederlandse Volks-Unie (NVU), zucht eens diep. ,,Sorry hoor, ik geloof daar niet in. Als je echt een gebaar wilt maken, steek je je middelvinger op. Er zullen zeker mensen zijn die dit willen geloven of die dit doen om anderen op de kast te jagen. Wij gebruiken die rare verwijzingen in ieder geval niet. Ik lees er weleens dingen over van linkse onderzoekers en dan denk ik: jullie weten veel, behalve dat het nooit aan ons wordt gevraagd. Dit gebaar is geen ding. Zoals Alt Right ook geen ding is, dat is een internetgebeuren en niet actief op straat. Het begint pas echt te leven als het daar gebeurt.”