Ontwikkelaar na dertig jaar uit Amsterdams water gezet
Henk ten Cate, ontwikkelaar van onder meer (elektro-)scheepsmotoren, wordt na ruim dertig jaar met zijn bedrijfsvaartuig de Amsterdamse wateren uitgezet. Een levend stukje historie sterft af.
Een zacht zoemend geluid komt er uit de nieuwe elektromotor van het Franse marinevaartuig. Ook als Henk ten Cate (69) de door hem ontwikkelde stille en zuinige motor op volle kracht laat draaien, blijft het geluid verwaarloosbaar. "Straks vragen ze alleen nog of het bruisende water wat minder lawaai kan maken," grapt Ten Cate op zijn bedrijfsvaartuig in de Amsterdamse Houthaven.
Zijn bedrijfje, wil hij maar zeggen, brengt prachtige vernieuwingen voort, zoals deze nog niet gepatenteerde elektromotor, waarvan het belangrijkste geheim is dat hij niet warm loopt en daardoor erg weinig stroom verbruikt. Maar Ten Cate maakt met zijn ruim dertig jaar oude bedrijf een drama door: hij moet stoppen.
Verlenging
Na ruim tien jaar met zijn Duits peilschip aan de Borneokade te hebben gelegen - openbaar water met een ligplaatsvergunning - werd hij midden jaren negentig op verzoek van het Havenbedrijf verkast naar de Houthaven. Daar werd elke vijf jaar zijn vergunning verlengd.
Toen hij in de crisisjaren achterstallig was met het betalen van havengeld kreeg hij in 2014 nog één keer een contract. Dinsdag moet Ten Cate zijn ligplaats leegruimen en overdragen aan Havenbedrijf Amsterdam.
De rechter heeft dit beslist, erkent Ten Cate. Maar hij snapt niet waarom de Amsterdamse haven op deze uitspraak heeft aangestuurd. "Ik betaal belasting, heb nooit een uitkering gehad, heb in 35 jaar geen dokter gezien, en heb veel voor reders, en de pleziervaart gedaan," zegt Ten Cate op zijn drijvend museum, dat al een begrip was toen hij met zijn boten naast kunstenaar Robert Jasper Grootveld en diens drijvende tuinen lag.
Ten Cate denkt dat de havendirectie vindt dat zijn HTC Handel ondanks alle milieuvergunningen niet bij de aangeharkte stad past. Formeel voert het geprivatiseerde Havenbedrijf tevens als bezwaar aan dat Ten Cate als ontwikkelaar van motoren niet ook boten van particulieren - vooral advocaten, notarissen en zakenlui - mag repareren en ook geen gasten mag rondvaren. Hij mag sinds kort alleen "havenwerk" verrichten. Bij zijn overstap van de Borneokade werd juist van hem geëist dat hij particuliere scheepjes repareerde.
Historie
Een eerlijke behandeling heeft hij van het Havenbedrijf nooit gehad, vindt Ten Cate. "Toen de haven hier nog een glasbak met kuilen was, hebben ze mijn havengeld met veertig procent verhoogd. Daarna, midden in de crisis, met vijftien procent per jaar. Dan knijpen ze je keel wel dicht. Waar is het gevoel voor historie gebleven?"
Ten Cate komt uit een oude Amsterdamse kapiteins-familie. Veel ooms voeren op de binnenvaart. Ook de vader van Henk, Michiel ten Cate, was kapitein op binnenvaartschepen. Die heeft nog met Clippers gezeild op zee.
Zelf heeft Henk ten Cate van alles aangepakt. "Ik ben techneut in hart en nieren. Ik kwam op grote zeeschepen als trouble-shooter, maar ik heb ook grondstoffen verhandeld in Afrika, bomen gekapt in Suriname en handel gedreven in Azië. Altijd keerde ik terug naar de Amsterdamse haven." Zoon Heromius (43), technisch werktuigbouwkundig ingenieur, heeft een eigen bedrijf, maar werkt ook samen met zijn vader in de haven.
De Ten Cates willen best een compromis sluiten met het Havenbedrijf of met de gemeente. "Dat hebben we altijd gedaan," zegt Henk ten Cate. "Ik had drieduizend vierkante meter woongebied op Borneo. Nu heb ik duizend vierkante meter ligplaats in de Houthaven. We willen best ruimte inleveren. Maar laat mijn bedrijf heel."
De Port of Amsterdam laat in een reactie weten dat de ruimte in Houthaven nodig is voor extra binnenvaartschepen, duwbakken. "Het huurcontract met Ten Cate liep af. Wij hebben het niet verlengd."