De Sri Lankaanse president Maithripala Sirisena zei vrijdag dat een aantal Sri Lankaanse jongeren sinds 2013 bij IS betrokken is. In hoeverre die jihadistische beweging assisteerde bij het plegen van de aanslagen is een belangrijk vraagstuk in het onderzoek.
Volgens de autoriteiten zijn de aanslagen gepleegd door een splintergroep van een extremistische islamitische groepering die vorig jaar in de bekendheid kwam door de vernieling van Boeddhabeelden. De splintergroep zou worden geleid door predikant Mohamed Zahran.
Sirisena maakte vrijdag bekend dat Zahran bij de aanslagen is gedood. Hij stierf in het Shangri-La Hotel in de hoofdstad Colombo, waar hij de aanslag leidde samen met een tweede zelfmoordterrorist.
Sirisena haalde ook stevig uit naar regering
Sirisena haalde stevig uit naar de regering van premier Ranil Wickremesinghe, die al voor de aanslagen als de politieke aartsrivaal van de president gold.
Volgens Sirisena had hij medio april nog een vergadering met de hoogste ambtenaar van het ministerie van Defensie en de korpschef van de politie. Daar werd met geen woord gerept over inlichtingen dat er een concrete terroristische dreiging was, zei hij. De topambtenaar en de politiechef hebben beiden hun vertrek aangekondigd.
Indiase inlichtingendiensten tipten de Sri Lankaanse regering eind vorig jaar in detail over het bestaan van de groep die verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen en hun plannen om kerken aan te vallen. Met die informatie werd niets gedaan.
President Sirisena hekelde de regering ook vanwege het vervolgen van een groot aantal inlichtingenofficieren wegens mensenrechtenschendingen na het einde van de Sri Lankaanse burgeroorlog. Dat heeft de inlichtingendiensten van het land sterk verzwakt, aldus de president.
Situatie in Sri Lanka hooggespannen
De spanningen zijn nog steeds groot in Sri Lanka. De regering heeft gewaarschuwd dat moslims beter niet naar de moskee kunnen gaan voor het vrijdaggebed. Inlichtingendiensten zeggen dat er mogelijk aanslagen met autobommen zullen plaatsvinden, als vergelding voor de aanslagen op drie kerken en drie hotels.
Door het hele land zijn bijna tienduizend militairen gestationeerd om zoekacties uit te voeren en religieuze gebouwen te beschermen.
Angst voor nieuwe aanslagen en vergeldingsacties heeft al geleid tot veel gevallen van vals alarm en de vlucht van duizenden moslims uit hun woonplaatsen.
Verschillende landen, waaronder Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, hebben hun burgers opgeroepen niet naar Sri Lanka te gaan, tenzij het niet anders kan. Nederlandse reisorganisaties halen toeristen terug uit het land.
'Hoeveelheid lichaamsdelen maakt precies dodental lastig'
Volgens de Sri Lankaanse minister van Volksgezondheid zijn er zeker 253 mensen omgekomen bij de paasaanslagen. Eerder werden nog zo'n honderd meer doden gemeld. "Er zijn zoveel lichaamsdelen dat het lastig is om een precies getal te geven", zei de minister.
Veruit de meeste dodelijke slachtoffers waren Sri Lankanen, maar ook zeker 38 buitenlanders kwamen om het leven, onder wie drie Nederlanders. Zo'n vijfhonderd mensen raakten gewond, velen ernstig.
Er zijn tot nu toe zeker 76 mensen gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de aanslagen.