Flexibele schooltijden? Minister zegt nee

Basisschool De School in Zandvoort is vijftig weken per jaar open, van 8 tot 18 uur. De schooldag begint tussen 8 en 10 uur, of tussen 12 en 14 uur. En eindigt tussen de middag of tussen 16 en 19 uur. Leerlingen (lees: hun ouders) kiezen zelf wanneer ze met vakantie willen.

Maar vanaf schooljaar 2020-2021 mag dat niet meer. Minister Arie Slob (Onderwijs, ChristenUnie) besloot onlangs om een experiment met flexibele schooltijden te beëindigen. Dat betekent dat de acht scholen die aan het experiment deelnemen, weer verplicht zomervakantie moeten houden en een vijfdaagse schoolweek. Tot onbegrip van besturen, directies, en ouders, wiens onderwijsconcepten en gezinsschema’s op de flexibele schooltijden zijn gebaseerd.

„Een onbegrijpelijke en disproportionele maatregel”, vindt Ewald van Vliet van Lucas Onderwijs, de stichting waaronder De School valt. „De Onderwijsinspectie is twee keer geweest en heel tevreden. En ouders vragen hierom, soms uit economische noodzaak. Zij kunnen bijvoorbeeld niet vrij nemen in de zomer omdat ze in de toeristische branche werken. De wachtlijst is zo groot dat we nog een vestiging zouden kunnen starten, en dat in een krimpgebied. Dit is een stap terug in de tijd.”

Het experiment ging in 2011 van start om De School mogelijk te maken. Oorspronkelijk deden twaalf scholen mee, waarvan acht nieuwe. Bij drie van de nieuwe scholen waren de problemen met de kwaliteit zo groot dat ze moesten sluiten. Ook bij een al bestaande school bleek de basiskwaliteit niet op orde.

In een eindrapport over de proef schreef de inspectie daarom dat aan flexibilisering van onderwijstijd „flinke risico’s” zijn verbonden. Voor Slob reden ermee te stoppen. Maar de PO-Raad, de vereniging van basisschoolbesturen, vindt die conclusies voorbarig. Het experiment was volgens de PO-Raad niet goed opgezet omdat de scholen zich zomaar konden aanmelden. Maar de meeste deelnemende scholen voldoen nu wel aan de kwaliteitseisen.

Wachtlijst van 250 namen

Nikita Ligtvoet en Willemine Janss hebben beide twee kinderen van vijf en drie jaar oud op de Casa Tweetalige Montessorischool in Pijnacker, die ook vrijwel het hele jaar open is, en een wachtlijst heeft van 250 namen. De school heeft een petitie met 614 handtekeningen aan de Kamer overhandigd. „Dit rooster geeft mijn man en mij veel meer flexibiliteit om onze werktijden in te plannen”, zegt Janss. Ligtvoet: „De hele samenleving gaat naar een 24-uurseconomie, behalve de scholen.”

De kinderen van basisschool La Res, ook met flexibele schooltijden, kwamen in het NOS Jeugdjournaal met een protestlied tegen het besluit van Slob. Een van de voordelen, zegt vader en mr-voorzitter Emil Muller, is dat zijn dochter en hij een dag vrij kunnen nemen als zij bijvoorbeeld erg moe is. En in de zomer is ze niet zo lang weg van school. „Ze vindt school leuk. Na een paar weken vakantie heeft ze er altijd weer zin in.”

In een schriftelijke vragenronde waren verschillende partijen kritisch over het besluit van Slob, onder meer de VVD. „De zomervakantie komt uit de tijd dat kinderen op het land moesten helpen”, zegt Tweede Kamerlid Rudmer Heerema. „De maatschappij is veranderd, maar de onderwijstijden komen nog uit 1920.”